Ngày 6/10, các nhà khoa học Trung Quốc lần đầu tiên cho biết vùng tối của Mặt Trăng - khu vực luôn hướng ra xa Trái Đất có nhiệt độ thấp hơn so với phía gần Địa Cầu.
Phát hiện này được đưa ra dựa trên quá trình phân tích các mẫu đất thuộc vùng tối do tàu Hằng Nga 6 thu thập và được công bố vào đúng dịp Tết Trung Thu - lễ hội truyền thống gắn với tục thờ Mặt Trăng tại Trung Quốc.
Cụ thể, bằng cách khảo sát thành phần khoáng vật đặc trưng như clinopyroxene và plagioclase trong mẫu đất của vùng tối Mặt Trăng, nhóm nghiên cứu đã xác định lớp phủ thuộc phía xa của Mặt Trăng mát hơn phía gần.
Thông qua 3 phương pháp đo nhiệt áp (thermobarometer), nhiệt độ kết tinh của mẫu bazan do tàu Hằng Nga 6 thu thập ở phía xa của Mặt Trăng được xác định vào khoảng 1.100°C, thấp hơn khoảng 100°C so với mẫu bazan của phía gần do tàu Hằng Nga 5 thu thập trước đó.
Đây được coi là bằng chứng thực nghiệm đầu tiên dựa trên mẫu đá và địa hóa, khẳng định rõ sự chênh lệch nhiệt độ giữa phía xa và phía gần của Mặt Trăng.
Sự khác biệt rõ nét giữa 2 nửa của Mặt Trăng, phía gần và phía xa so với Trái Đất, từ lâu đã là một trong những bí ẩn lớn nhất trong lĩnh vực nghiên cứu Mặt Trăng.
Theo ông Hà Thắng, nhà nghiên cứu thuộc Tập đoàn Hạt nhân quốc gia Trung Quốc (CNNC), các nghiên cứu trước đây vốn xác nhận sự khác biệt lớn giữa 2 phía của Mặt Trăng về địa hình, thành phần nguyên tố và đặc điểm đá.
Phía gần có địa hình tương đối bằng phẳng, trải rộng trong khi phía xa có nhiều khe sâu, hẻm núi và vách đá cùng sự biến đổi địa hình mạnh mẽ hơn. Với phía gần, tỷ lệ các đồng bằng bazan hình thành từ hoạt động núi lửa cổ chiếm hơn 30% diện tích bề mặt, trong khi tỷ lệ này ở phía xa chỉ chiếm 1-2%.
Ngoài ra, phía gần giàu nguyên tố phóng xạ hơn phía xa. Chính sự đối lập này được cho là có liên quan mật thiết đến quá trình hình thành và tiến hóa của Mặt Trăng.
Trước đây, các nghiên cứu về tính hai mặt trong đặc điểm địa chất của Mặt Trăng chủ yếu dựa vào dữ liệu cảm biến từ xa, khảo sát địa vật lý hoặc mô phỏng số.
Song giờ đây, nhờ các mẫu đất thuộc phía xa của Mặt Trăng do tàu Hằng Nga 6 thu thập, các nhà khoa học có cơ hội tiếp cận trực tiếp, nghiên cứu sâu hơn về sự khác biệt giữa 2 bán cầu. Qua đó, nhóm nghiên cứu có thể cung cấp thêm những phát hiện quan trọng về lịch sử tiến hóa của Trái Đất.
Nghiên cứu nói trên được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu địa chất Uranium Bắc Kinh (trực thuộc Tập đoàn Hạt nhân quốc gia Trung Quốc - CNNC), Đại học Bắc Kinh và Đại học Sơn Đông.
Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học quốc tế danh tiếng Nature Geoscience./.
Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/phat-hien-ve-su-chenh-lech-nhiet-do-giua-2-ban-cau-cua-mat-trang-post1068369.vnp
Bình luận (0)