Phòng, chống lãng phí là nhiệm vụ cốt lõi của Kiểm toán nhà nước
Phòng, chống lãng phí là chức năng, nhiệm vụ của Kiểm toán nhà nước (KTNN) và được thể hiện rõ trong Hiến pháp năm 2013, Luật Kiểm toán nhà nước, chuẩn mực Kiểm toán nhà nước, Chiến lược Phát triển Kiểm toán nhà nước đến năm 2030 và các văn bản pháp luật có liên quan. Điều 118 Hiến pháp quy định “Kiểm toán nhà nước là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công”; đồng thời, Chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước đến năm 2030 nêu rõ, bảo đảm tính độc lập của hoạt động KTNN tương xứng với vị trí, vai trò là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công; giữ vững giá trị cốt lõi Độc lập - Liêm chính - Chuyên nghiệp - Uy tín - Chất lượng, góp phần quan trọng vào sự phát triển ổn định, bền vững, minh bạch nền tài chính quốc gia, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực đất nước và phòng, chống tham nhũng, lãng phí; nâng cao trách nhiệm giải trình, công khai, minh bạch, bảo vệ pháp luật, sự liêm chính, giữ vững niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Cùng với đó, Luật Kiểm toán nhà nước và các luật khác cũng quy định cụ thể về đối tượng kiểm toán, loại hình kiểm toán cũng như quyền hạn, trách nhiệm của KTNN trong tổ chức hoạt động kiểm toán… Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí cũng quy định, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, KTNN có trách nhiệm thực hiện kiểm toán nhằm phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Các luật nêu trên và văn bản pháp luật liên quan là cơ sở pháp lý để KTNN thực hiện tốt nhiệm vụ phòng, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công.
Để thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống lãng phí, KTNN đã cụ thể hóa quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống lãng phí vào các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành của Tổng Kiểm toán nhà nước, như Hệ thống chuẩn mực Kiểm toán nhà nước, quy trình kiểm toán của KTNN, quy trình kiểm toán vụ việc có dấu hiệu tham nhũng, lãng phí; đồng thời, ban hành hướng dẫn kiểm toán về phòng, chống lãng phí, quy định về tổ chức hoạt động kiểm toán để tổ chức thực hiện hiệu quả, chất lượng. Đặc biệt, với vai trò thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, KTNN đã bám sát chỉ đạo của Ban Chỉ đạo, liên tục đổi mới hoạt động kiểm toán, tập trung kiểm toán chủ đề lớn gắn với quản lý, điều hành ngân sách nhà nước, lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng, lãng phí và vấn đề dư luận xã hội quan tâm..., góp phần vào công cuộc phòng, chống lãng phí.
Phát hiện và kiến nghị xử lý nhiều tổ chức, cá nhân trong việc sử dụng lãng phí, kém hiệu quả nguồn lực công
Qua kiểm toán, KTNN đã phát hiện hiện tượng, dấu hiệu lãng phí, sử dụng kém hiệu quả nguồn lực công. Đơn cử, trong lĩnh vực chi thường xuyên, KTNN chỉ rõ tình trạng phân bổ dự toán chậm, phân bổ nhiều lần, không sát thực tế, không có nhiệm vụ chi cụ thể, phân bổ khi chưa đủ điều kiện... dẫn đến không giải ngân được phải hủy dự toán; phân bổ vượt định mức... Đối với chi đầu tư, việc bố trí vốn cho một số dự án chưa đủ điều kiện, không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, phân bổ vượt khả năng thực hiện, vượt nhu cầu... dẫn đến không giải ngân được, phải điều chỉnh giảm hoặc tỷ lệ giải ngân thấp, kế hoạch vốn phải hủy bỏ lớn; thiết kế chưa tiết kiệm; nhiều dự án đầu tư chậm tiến độ làm giảm hiệu quả vốn đầu tư; đầu tư vượt quy mô cần thiết, không phù hợp nhu cầu sử dụng, gây lãng phí... Trong quản lý, sử dụng tài sản, KTNN phát hiện một số đơn vị chưa sử dụng hết diện tích đất được giao hoặc sử dụng không hiệu quả, chưa đúng mục đích, để bị lấn chiếm, tranh chấp; thực hiện liên doanh, liên kết, cho thuê, cho mượn đất không đúng quy định...
Thông qua phát hiện kiểm toán, KTNN đã kiến nghị tăng thu, giảm chi ngân sách nhà nước hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm; kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan; chuyển nhiều hồ sơ kiểm toán cho cơ quan chức năng để điều tra, xử lý theo quy định, qua đó chấn chỉnh kịp thời, tạo sự răn đe, cảnh báo, ngăn ngừa vi phạm nghiêm trọng hơn. Đặc biệt, KTNN còn chỉ ra nhiều kẽ hở trong cơ chế, chính sách, pháp luật, “điểm nghẽn”, rào cản, ảnh hưởng đến động lực phát triển kinh tế nhanh và bền vững để kiến nghị cơ quan chức năng hoàn thiện, “bịt” lỗ hổng, góp phần ngăn chặn hành vi tham nhũng, lãng phí từ cơ chế, chính sách, tạo cơ sở pháp lý, điều kiện thuận lợi hơn cho công tác quản lý, sử dụng nguồn lực công được hiệu quả, tiết kiệm.
Đồng thời, tại các báo cáo ý kiến gửi Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách Trung ương, chủ trương đầu tư dự án quan trọng quốc gia, KTNN cũng đề xuất một số khuyến nghị nhằm tiết kiệm tối đa chi phí.
Phát huy hơn nữa vai trò Kiểm toán nhà nước trong công cuộc phòng, chống lãng phí
Từ kết quả kiểm toán và qua tổng kết thực tiễn cho thấy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thất thoát, lãng phí, như cơ chế, chính sách còn bất cập, chồng chéo, không đầy đủ, thiếu nhất quán hoặc chưa theo kịp yêu cầu phát triển; việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương quản lý tài chính, tài sản công tại một số nơi, một số đơn vị chưa nghiêm; trình độ, năng lực chuyên môn, hiệu quả hoạt động của một bộ phận cán bộ, công chức còn hạn chế; công tác kiểm tra, kiểm soát chưa đáp ứng nhu cầu... Trong xu hướng đổi mới của đất nước với mục tiêu phát triển bền vững và ổn định nền kinh tế vĩ mô gắn với sử dụng hiệu quả nguồn lực của quốc gia đặt ra trách nhiệm của KTNN trước Đảng, Nhà nước và nhân dân ngày càng lớn hơn. Để thực hiện tốt hơn vai trò của mình trong công cuộc phòng, chống lãng phí, KTNN sẽ tập trung thực hiện tốt một số giải pháp trọng tâm:
Thứ nhất, bám sát định hướng của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các nghị quyết của Quốc hội để tổ chức hoạt động kiểm toán hiệu quả, đặc biệt là nâng cao chất lượng ý kiến của KTNN về dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách Trung ương, ý kiến về chủ trương đầu tư dự án quan trọng quốc gia để phòng ngừa lãng phí ngay từ đầu.
Thứ hai, đẩy mạnh loại hình kiểm toán hoạt động, thực hiện các cuộc kiểm toán chuyên đề có quy mô lớn, phạm vi kiểm toán rộng, sử dụng nhiều nguồn lực của Nhà nước, có tác động lớn đến tình hình kinh tế - xã hội của đất nước, của địa phương; tập trung kiểm toán lĩnh vực có nhiều nguy cơ tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, vấn đề “nóng” được dư luận xã hội và cử tri quan tâm, như đầu tư công, quản lý, sử dụng đất đai, môi trường, tài nguyên, khoáng sản, đầu tư, góp vốn của doanh nghiệp nhà nước, việc quản lý, sử dụng tài sản, tài chính công. Trên cơ sở đó, phát hiện kịp thời bất cập của cơ chế, chính sách, pháp luật cũng như rào cản làm ảnh hưởng đến động lực phát triển kinh tế để kiến nghị với Đảng, Nhà nước hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng minh bạch, chặt chẽ, đầy đủ và đồng bộ, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý, sử dụng nguồn lực công và ngăn ngừa thất thoát, lãng phí.
Thứ ba, đẩy mạnh và đa dạng hóa hình thức công khai kết quả kiểm toán, công khai danh sách tổ chức, cá nhân không thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN; công khai kịp thời vụ việc thất thoát, lãng phí và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan, tạo áp lực và tác động mạnh mẽ mang tính hiệu ứng, tạo nên dư luận xã hội rộng rãi để cùng tham gia vào quá trình giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, góp phần tích cực vào công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí.
Thứ tư, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong mọi hoạt động; thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao năng lực, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp kiểm toán viên, bảo đảm xây dựng đội ngũ kiểm toán viên nhà nước nắm chắc pháp luật, tinh thông nghiệp vụ, tuân thủ yêu cầu về đạo đức nghề nghiệp để không ngừng nâng cao uy tín của ngành, đáp ứng yêu cầu của Đảng, Nhà nước và nhân dân; góp phần quan trọng nâng cao năng lực quản lý, quản trị tài chính, tài sản công, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước như mục tiêu Chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước đến năm 2030 đã đề ra ./.
Nguồn: https://tapchicongsan.org.vn/web/guest/chinh-tri-xay-dung-dang/-/2018/1099203/phat-huy-vai-tro-cua-kiem-toan-nha-nuoc-trong-cong-cuoc-phong%2C-chong-lang-phi.aspx
Bình luận (0)