Sắp xếp ngành tư pháp đồng bộ với “cuộc cách mạng”

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân (VKSND); Bộ luật Hình sự (sửa đổi) đang được kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đưa ra thảo luận, đóng góp ý kiến trước khi thông qua.

Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND, VKSND được đưa ra thảo luận trong bối cảnh Quốc hội cũng đang tiến hành sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013, phục vụ cho chủ trương lớn, “cuộc cách mạng” về sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị ở nước ta. Khi hình thành chính quyền địa phương 2 cấp, công an, VKSND, TAND cấp huyện chính thức kết thúc sứ mệnh lịch sử. Đây là quá trình cải cách tổ chức bộ máy Nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; giảm tầng nấc trung gian, giảm chi phí duy trì và vận hành, nhận được sự đồng thuận rất cao của các tầng lớp Nhân dân.

“Vì vậy, việc sửa đổi Luật Tổ chức TAND và VKSND - vốn đang vận hành hệ thống 4 cấp tương ứng với nhau - ngày càng trở nên cấp thiết, nhằm phù hợp mô hình mới của Nhà nước, tránh xung đột pháp lý, bảo đảm hiệu quả tổ chức trong thực tiễn. Về mặt pháp lý, việc thành lập TAND khu vực sẽ có quy mô lớn hơn, chuyên nghiệp hơn; thành lập VKSND khu vực sẽ phụ trách được nhiều đơn vị hành chính cấp xã, với chức năng thực hiện quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp như một cơ quan liên vùng. Đây là thay đổi về cấu trúc tổ chức bộ máy tư pháp, nếu thực hiện cẩn trọng, đồng bộ sẽ là bước tiến lớn trong cải cách tư pháp và bộ máy Nhà nước. Tuy nhiên, ngành công an lại chưa hình thành công an khu vực, chỉ có công an xã, phường. Vậy giải quyết sự phối hợp giữa các cơ quan tư pháp này như thế nào trong mối quan hệ tố tụng? Tôi đề nghị ban soạn thảo lưu ý để việc sửa đổi bổ sung các luật có liên quan thật sự đồng bộ trong hoạt động quản lý, tư pháp và thi hành pháp luật” – Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang Trình Lam Sinh nêu ý kiến.

Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan tư pháp

Đại biểu Trình Lam Sinh cũng phân tích thêm, trong thực tiễn, việc hình thành TAND và VKSND khu vực sẽ giúp giảm biên chế, tiết kiệm chi phí duy trì bộ máy, tăng tính chuyên nghiệp, nâng cao chất lượng hoạt động, tăng cường tính độc lập khi không còn phụ thuộc hoặc áp lực can thiệp của chính quyền địa phương cấp huyện. Tuy nhiên, quá trình này có thể dẫn đến một số bất tiện, như: Người dân sẽ tốn nhiều chi phí, công sức tiếp cận pháp lý, nhất là ở vùng sâu, vùng xa khi phải di chuyển xa hơn để được tiếp xúc, khiếu nại, tố cáo, theo dõi quá trình tố tụng hay tham dự phiên tòa; khó duy trì mối quan hệ phối hợp tố tụng giữa công an – VKSND - TAND, có thể gây lúng túng trong chuyển giao hồ sơ, làm giảm hiệu quả xử lý án.

Từ những vấn đề trên, đại biểu đề xuất Ban soạn thảo rà soát các bộ luật được sửa đổi bổ sung lần này và các bộ luật tố tụng, nhằm đồng bộ hóa hệ thống pháp luật, đảm bảo tính tương thích, thống nhất, khả thi trong thực tiễn; quy định việc thiết lập trung tâm hỗ trợ tư pháp tại cấp xã (điểm tiếp nhận đơn khởi kiện, tư vấn pháp luật, tổ chức phiên tòa lưu động), bảo đảm quyền tiếp cận công lý của người dân không bị thu hẹp. Bên cạnh đó, quy định việc số hóa mạnh mẽ hệ thống tư pháp, tăng cường tiếp nhận nộp đơn trực tuyến, xử lý án trực tuyến và tra cứu hồ sơ từ xa, kiểm sát giam giữ từ xa để phù hợp mô hình hoạt động mới. Xây dựng cơ chế giám sát, đánh giá độc lập sau khi thực hiện, nhằm điều chỉnh kịp thời nếu phát sinh vướng mắc trong thực tế, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân.

Đối với việc sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự, đại tá Chau Chắc (Phó Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, đại biểu Quốc hội) cho rằng rất cần thiết, phù hợp yêu cầu thực tiễn. Từ đó, tiếp tục thể chế quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng về công tác phòng, chống tội phạm, đẩy mạnh cải cách tư pháp trong điều kiện xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN trong giai đoạn mới. Bộ luật có nhiều đổi mới, sáng tạo, thể hiện sự quyết tâm đấu tranh phòng, chống tội phạm.

"Qua nghiên cứu dự thảo luật, tôi đề nghị bổ sung thêm các nội dung về thẩm quyền xét xử của tòa án quân sự; bổ sung quy định một số đối tượng phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân (công chức quốc phòng, quân nhân dự bị trong thời gian tập trung kiểm tra tình trạng sẵn sàng chiến đấu, công dân được hợp đồng vào phục vụ trong quân đội), bảo đảm phù hợp Điều 272 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015..." - đại biểu Chau Chắc trao đổi.

Theo Chủ tịch nước Cộng hòa XHCN Việt Nam Lương Cường, mục tiêu của nước ta là xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN do dân, vì dân, của dân. Chính vì vậy, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức VKSND phải tuân thủ theo Hiến pháp và bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Đồng thời, phải bảo đảm thống nhất đồng bộ trong hệ thống pháp luật, các cơ quan tư pháp. Số lượng, chất lượng, thẩm quyền, nhiệm vụ, quyền hạn… của cán bộ, công chức những cơ quan này phải đảm bảo. Đặc biệt, mối quan hệ giữa cơ quan điều tra, VKSND, TAND khi bỏ cấp huyện, chỉ còn cấp xã cần được nghiên cứu kỹ lưỡng

 

GIA KHÁNH

Nguồn: https://baoangiang.com.vn/sap-xep-nganh-tu-phap-dong-bo-voi-cuoc-cach-mang--a421653.html