Sau sáp nhập, hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM được kéo dài

Sáng 22-5, Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM (Ban Chỉ đạo) đã họp phiên thứ nhất tại Thành ủy TP.HCM.

Bí Thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên chủ trì phiên họp. Phiên họp còn có sự tham dự của Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thanh Nghị; Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được; cùng lãnh đạo các sở ngành TP.HCM.

Bí Thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên chủ trì phiên họp thứ nhất về phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị. Ảnh: ĐT

Nhu cầu phát triển đường sắt đô thị sẽ tăng lên

Tại phiên họp, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được chia sẻ để hoàn thành mục tiêu phát triển hệ thống đường sắt đô thị, TP.HCM cần cập nhật hướng tuyến quy hoạch bổ sung với tầm nhìn mở rộng liên kết vùng để có giải pháp đầu tư tối ưu, nâng cấp ban quản lý thành mô hình phù hợp hơn.

Bởi lẽ, sau khi sáp nhập TP.HCM, nhu cầu phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị của TP sẽ tăng lên so với trước đây. Vì vậy, TP cần quy hoạch hệ thống đường sắt, bổ sung, nối dài các tuyến đi về Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai. Từ đó, giúp TP kêu gọi đầu tư, triển khai theo mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) được thuận lợi hơn.

Sau sáp nhập, hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM tăng lên. Ảnh: ĐT

Đối với phương án tài chính, Chủ tịch UBND TP.HCM cho rằng nếu làm đường sắt đô thị chỉ sử dụng ngân sách của Nhà nước thì không đáp ứng được yêu cầu cũng không hiệu quả. TP.HCM tiếp tục mời gọi nhiều thành phần kinh tế đầu tư trong nước và ngoài nước, có thể kết hợp ODA. Tuy nhiên, cần khắc phục những bất cập trước đây đã triển khai. Các vấn đề về giải phóng mặt bằng, cơ chế chính sách cũng cần chú trọng triển khai.

TP có thể lập mô hình công ty vận hành hệ thống metro, bởi mô hình này sẽ phù hợp hơn. Các nước trên thế giới cũng thực hiện mô hình công ty về quản lý đường sắt đô thị để đảm bảo khai thác lâu dài.

Bên cạnh đó là vận dụng các nhóm chính sách đặc thù như huy động nguồn vốn; trình tự, thủ tục thực hiện đầu tư; phát triển đô thị theo mô hình TOD; phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực;...

TP cũng tiến hành huy động vốn thông qua các khoản vay phát hành trái phiếu chính quyền địa phương; tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án có sử dụng đất để chỉnh trang phát triển đô thị.

Phát triển mạng lưới đường sắt đô thị

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, bên cạnh các tuyến đường sắt đô thị đã được quy hoạch theo Quyết định 568 của Thủ tướng Chính phủ, Sở Xây dựng cũng phối hợp với các cơ quan liên quan lập kế hoạch điều chỉnh và bổ sung quy hoạch hệ thống đường sắt đô thị theo Đề án 49.

Phát triển mạng lưới đường sắt đô thị nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải công cộng của TP, góp phần tái cơ cấu các phương thức vận tải đô thị bền vững, hài hòa, hợp lý; đến 2035, vận tải hành khách công cộng đảm nhận 40-50% nhu cầu đi lại của người dân. Đến năm 2045, vận tải hành khách công cộng đảm nhận 50-60% nhu cầu đi lại của người dân.

Trong đó, đến năm 2035, TP hoàn thành khoảng 355km, đến năm 2045, hoàn thành thêm khoảng 155km (chưa bao gồm tuyến đường sắt từ Trung tâm TP đi Cần Giờ khoảng 48,7km và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành khoảng 41km).

Từ nay tới 2035, TP.HCM sẽ làm 355 km đường sắt đô thị, với 7 tuyến, nhu cầu vốn đầu tư khoảng 40,21 tỉ USD. Ảnh: ĐT

Đến năm 2035, TP đầu tư khoảng 355 km, tương đương 7 tuyến, với nhu cầu vốn đầu tư khoảng 40,21 tỉ USD. Các tuyến đường sắt đô thị theo quy hoạch mới bao gồm: Tuyến 1 (Bến Thành - An Hạ); Tuyến 2 (Củ Chi - Quốc lộ 22 (Phan Văn Khải) - An Sương - Bến Thành - Thủ Thiêm); Tuyến 3 (Hiệp Phước - Bình Triệu - Ngã sáu Cộng Hòa - Tân Kiên - An Hạ); Tuyến 4 (Đông Thạnh - sân bay Tân Sơn Nhất - Bến Thành - Nguyễn Hữu Thọ - Khu đô thị Hiệp Phước); Tuyến 5 (Long Trường - Xa lộ Hà Nội (Võ Nguyên Giáp) - Cầu Sài Gòn - Bảy Hiền - Depot Đa Phước); Tuyến 6 (Vành đai trong); Tuyến 7 (Tân Kiên - Nguyễn Văn Linh - Thủ Thiêm - Thảo Điền - Thanh Đa - Khu Công nghệ cao - Vinhomes Grand Park).

Đối với tuyến đường sắt khác như Thủ Thiêm – Long Thành, hiện nay Bộ Xây dựng đang phối hợp, giải trình với Bộ Tài chính làm cơ sở báo cáo Thủ Tướng Chính phủ. Sau khi Thủ tướng Chính phủ có chỉ đạo, Sở Xây dựng tiếp tục phối hợp với Bộ Xây dựng để sớm triển khai thực hiện dự án.

Tương tự, tuyến đường sắt kết nối trung tâm TP.HCM - Cần Giờ, UBND TP giao Vingroup nghiên cứu, lập hồ sơ đề xuất dự án theo phương thức đối tác công tư (PPP). Sở Xây dựng sẽ phối hợp với Sở Tài chính để triển khai các thủ tục tiếp theo đảm bảo tiến độ, chất lượng theo quy định.

Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) cũng nghiên cứu và đề xuất phát triển thêm các tuyến metro khác (tuyến 8, 9, 10), các tuyến Tramway/LRT ven sông. Bên cạnh đó là mô hình TOD xung quanh các nhà ga đường sắt đô thị. Từ đó, quy hoạch vùng lân cận các nhà ga với diện tích lớn nhằm tận dụng tối đa không gian đô thị và phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ.

Sau khi được cấp thẩm quyền chấp thuận, MAUR sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan để triển khai các bước tiếp theo, cập nhật thông tin chi tiết về sử dụng đất trong giai đoạn sau.

Theo kế hoạch, TP đang hoàn hoàn thiện các thủ tục để khởi công tuyến metro số 2 vào tháng 12-2025. Đây là tuyến metro đầu tiên được áp dụng Nghị quyết 188, hiện đã có mặt bằng sạch.

Từ nay đến tháng 4-2025, các sở, ban ngành sẽ hoàn thiện thủ tục chuyển đổi nguồn vốn từ sử dụng ODA sang đầu tư công. Sau đó, TP.HCM sẽ tổ chức đấu thầu và khởi công dự án. Đồng thời, sáu tuyến đường sắt đô thị còn lại cũng sẽ tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi; lập, thẩm định, phê duyệt dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Tại phiên họp, Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM đã công bố Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TPHCM.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên làm Trưởng Ban Chỉ đạo. Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được, làm Phó Trưởng Ban Thường trực.

Phó Trưởng Ban gồm: Ông Nguyễn Thanh Nghị - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM; Bà Nguyễn Thị Lệ - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP.HCM; Ông Nguyễn Phước Lộc - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP.HCM; cùng 19 thành viên. Ban chỉ đạo.

Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ: triển khai, tổ chức thực hiện Kết luận 49 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết 188 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội và TP.HCM; Nghị quyết 24 của Ban Chấp hành Đảng bộ TP.HCM về thực hiện Kết luận 49 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn TP.

Nguồn: https://ttbc-hcm.gov.vn/sau-sap-nhap-he-thong-duong-sat-do-thi-tp-hcm-duoc-keo-dai-1018746.html