Thành phố vươn mình từ đôi bờ sông Sài Gòn

Công viên, cầu nối đôi bờ, quảng trường hiện đại đang định hình diện mạo mới một TP.HCM sông nước.

Trả hành lang sông về cho cộng đồng

Kiến trúc sư (KTS) Tôn Thất Liêm, Hội KTS TP.HCM, có sự quan tâm đặc biệt đến việc chỉnh trang cảnh quan hai bờ sông Sài Gòn nhận xét đây không chỉ là sự thay đổi về hình ảnh, mà còn thể hiện một bước tiến quan trọng trong tư duy phát triển đô thị, đặt phúc lợi cộng đồng lên hàng đầu. "Việc hình thành công viên bờ sông Sài Gòn và công viên Thủ Thiêm là minh chứng rõ ràng cho chủ trương "trả không gian bờ sông cho cộng đồng". Hành lang ven sông vốn là tài sản chung, không thể bị chia cắt cho mục đích tư nhân mà phải phục vụ người dân, nơi mọi người có thể đi bộ, tập thể dục, ngắm cảnh, hít thở không khí trong lành và tận hưởng đời sống đô thị đúng nghĩa", ông phân tích.

Buýt sông tấp nập khách cả ngày lẫn đêm, nhiều show truyền hình ăn khách quảng bá du lịch sông nước

Không chỉ mang ý nghĩa cảnh quan, hệ thống công viên ven sông kết nối với các tuyến đường dọc bờ còn mở ra hướng phát triển mới cho giao thông nội đô. Nếu có tuyến đường ven sông xuyên suốt từ trung tâm lên Hóc Môn, Củ Chi, Tây Ninh, người dân sẽ có thêm lựa chọn di chuyển thuận tiện, giảm áp lực cho các trục quốc lộ vốn đang quá tải.

Ông Liêm cũng đánh giá cao vai trò của các cây cầu nối đôi bờ, đặc biệt là cầu Ba Son và sắp tới là cầu đi bộ bắc qua sông Sài Gòn. Bởi những cây cầu không chỉ là hạ tầng, mà còn là biểu tượng của sự kết nối: kết nối con người, văn hóa, kinh tế, giáo dục, y tế giữa hai bờ sông. Từ chỗ bị tách biệt bởi dòng nước, nay Thủ Thiêm đã được thổi sinh khí mới, trở thành trung tâm năng động, hiện đại và cởi mở hơn.

Cánh đồng hoa hướng từ công viên sáng tạo Thủ Thiêm

ẢNH: LÊ NAM

Theo KTS Tôn Thất Liêm, sau nhiều năm quy hoạch và đầu tư, Thủ Thiêm đã bước sang giai đoạn sinh sôi nảy lộc, với tín hiệu tích cực về cả vật chất lẫn tinh thần. Khu vực này đang được định hình để trở thành trung tâm mới của TP.HCM, nơi hoàn toàn có thể tổ chức các sự kiện quốc tế, hội nghị lớn, biểu diễn nghệ thuật và không gian công viên giải trí cho người dân.

"Muốn Thủ Thiêm thật sự vươn tầm như Thượng Hải, Singapore hay Seoul, thành phố phải kiên định với quy hoạch đã được duyệt, không để những dự án ngắn hạn làm sai lệch tổng thể. Phải bảo vệ bằng được các khoảng không gian mở, mảng xanh, công viên ven sông và khu vực cách ly chân cầu. Một đô thị văn minh là đô thị biết giữ hơi thở của sông", KTS Liêm nhấn mạnh và lưu ý, để phát triển bền vững, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và giao thông công cộng của Thủ Thiêm cần được đầu tư đồng bộ. Từ metro, bến xe ngầm, đường cống ngầm, cho đến mạng thông tin và thoát nước. "Đừng để khi nhà cao tầng mọc lên rồi mới lo làm hạ tầng", ông nói.

Xây dựng sản phẩm "Trải nghiệm sông Sài Gòn"

Theo TS Phạm Trung Lương, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu du lịch VN, việc hình thành các công viên, cầu đi bộ và quảng trường ven sông là tín hiệu tích cực trong việc xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng "trải nghiệm sông Sài Gòn". Tuy nhiên, những yếu tố này mới chỉ là phần "khung cảnh" ban đầu, chưa đủ để tạo nên một sản phẩm du lịch hoàn chỉnh.

Bên buýt sông tấp nập khác

"Muốn có một "trải nghiệm sông Sài Gòn" đúng nghĩa, cần có sự tham gia của nhiều dịch vụ đồng bộ như vận chuyển, ẩm thực, lưu trú trên sông, vui chơi giải trí, hướng dẫn du lịch... Đồng thời, hạ tầng và cảnh quan hai bờ cũng phải được nâng cấp mạnh mẽ. Từ tổ chức không gian văn hóa gắn với sông, sắp xếp lại nhà dân, cơ sở dịch vụ, trồng cây xanh, cho đến việc quản lý môi trường đạt chuẩn du lịch tự nhiên. Chỉ khi tất cả yếu tố này hội tụ, thành phố mới có thể giới thiệu một sản phẩm du lịch mới mang tính biểu tượng", TS Lương gợi ý.

TS Phạm Trung Lương nhận định sông Sài Gòn không chỉ là dòng sông chảy qua một đô thị hiện đại, mà còn mang trong mình câu chuyện về lịch sử hình thành, những biến động và đời sống của người dân hai bờ. "Yếu tố "bản sắc sông nước", bao gồm hệ thống sông ngòi, cảnh quan sinh thái và đời sống văn hóa cư dân ven sông là giá trị độc đáo cần được khai thác để tạo nên lợi thế cạnh tranh cho du lịch thành phố", TS Lương nói thêm.

Trong bối cảnh đó, chủ trương phát triển "Hành lang sông Sài Gòn đậm bản sắc" là cần thiết. Song điều này chỉ thực sự khả thi khi được lồng ghép hài hòa trong quy hoạch đô thị tổng thể. "Phải hạn chế xung đột giữa phát triển du lịch với giao thông, giữa thương mại tự phát với không gian xanh, giữa công trình hạ tầng và môi trường sinh thái. Để làm được điều đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên gia quy hoạch đô thị và chuyên gia du lịch ngay từ đầu", TS Phạm Trung Lương khuyến cáo.

Có một TP.HCM đặc biệt

Sau nhiều năm giảng dạy và sinh sống tại TP.HCM, tiến sĩ Andrew Stiff, giảng viên cấp cao ngành thiết kế ứng dụng sáng tạo tại Đại học RMIT Việt Nam, vẫn luôn cảm thấy phấn khởi mỗi khi đi dọc công viên bờ sông Sài Gòn hay công viên Thủ Thiêm.

Người dân hóng gió, ngắm nhìn trung tâm quận 1 hiện đại

"Là người từng sống ở London, nơi sông Thames đã được quy hoạch thành một không gian mở cho cộng đồng, tôi rất xúc động khi chứng kiến TP.HCM đang phát triển nhưng mang dấu ấn rất riêng của VN. Những công viên, quảng trường và cây cầu mới không chỉ làm đẹp cảnh quan hay nâng giá trị bất động sản mà còn giúp cư dân tìm lại sự cân bằng giữa nhịp sống nhanh của một đô thị năng động", ông Andrew Stiff nhận xét.

Theo ông, việc phát triển các không gian công cộng dọc sông Sài Gòn là một "bước tiến nhân văn" vì nó trao lại cho người dân cơ hội tận hưởng thiên nhiên, thể dục, thư giãn và kết nối với cộng đồng. Bởi một thành phố hiện đại không thể chỉ được đo bằng những tòa nhà cao tầng, mà bằng chất lượng cuộc sống mà nó mang lại cho con người. "Tôi rất thích ngồi ở đây vào buổi chiều, ngắm ánh hoàng hôn phủ xuống dòng sông, nhìn người dân tản bộ, trẻ nhỏ chơi đùa, đó là hình ảnh của một thành phố biết quan tâm đến con người", ông nói.

Bên cạnh đó, ẩm thực đường phố, văn hóa giao tiếp và năng lượng của người dân TP.HCM chính là những "tài sản sống". Khi những giá trị này hòa quyện cùng không gian ven sông, thành phố trở thành một điểm đến không thể trộn lẫn.

Điều khiến ông Stiff cảm thấy yêu mến và gắn bó nhất chính là sự chân thật và bản sắc riêng biệt của TP.HCM. "TP.HCM không cần sao chép bất kỳ mô hình phương Tây nào bởi đã đủ độc đáo, đủ sáng tạo, và điều quan trọng là tiếp tục làm giàu thêm cho những giá trị đã có. Tôi tin rằng sông Sài Gòn sẽ không chỉ là dòng sông của cảnh quan, mà còn là dòng sông của ký ức và tương lai, phản chiếu tinh thần sống động của Việt Nam hiện đại", ông Stiff chia sẻ.

Nguồn: https://thanhnien.vn/thanh-pho-vuon-minh-tu-doi-bo-song-sai-gon-185251010183816424.htm