Thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực chuyển đổi xanh và phát triển bền vững

Phát triển bền vững bắt đầu từ tăng trưởng xanh

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh nhấn mạnh, đây là sự kiện quan trọng trong khuôn khổ Hội nghị P4G, nhằm thúc đẩy hợp tác và tìm kiếm các giải pháp cho quá trình chuyển đổi xanh, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc đồng hành cùng cộng đồng quốc tế hướng tới một tương lai phát triển hài hòa giữa kinh tế và môi trường. Tại đó, tăng trưởng xanh không chỉ là mục tiêu mà còn là động lực chính để thúc đẩy phát triển bền vững.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh cho biết, hiện nay thế giới đang đối mặt với những thách thức toàn cầu chưa từng có, bao gồm biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên và ô nhiễm môi trường. Việc thúc đẩy mô hình kinh doanh bền vững, đổi mới sáng tạo xanh và chuyển đổi hệ thống kinh tế theo hướng ít phát thải, tuần hoàn đã trở thành yêu cầu cấp thiết.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh phát biểu tại Diễn đàn Đối thoại chính sách.

Tại Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã sớm xác định tăng trưởng xanh là chiến lược phát triển cốt lõi, được thể hiện qua hàng loạt chủ trương, chính sách cụ thể. Trong đó có những quyết định đáng chú ý là: Quyết định số 1393/QĐ-TTg ngày 25/9/2012 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Quốc gia về Tăng trưởng Xanh; Quyết định số 1658/QĐ-TTg ngày 01/10/2021 phê duyệt Chiến lược Quốc gia về Tăng trưởng Xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050; Quyết định số 167/QĐ-TTg ngày 08/02/2022 phê duyệt "Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp khu vực tư nhân kinh doanh bền vững giai đoạn 2022 - 2025", cung cấp các cơ chế tài chính và chính sách ưu đãi để khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực này; Quyết định số 687/QĐ-TTg ngày 07/6/2022 phê duyệt Đề án phát triển kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, còn có Chương trình KH&CN quốc gia "Net Zero" KC.16/24-30 do Bộ KH&CN chủ trì, nhằm đẩy mạnh nghiên cứu và chuyển giao công nghệ xanh, góp phần thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 mà Việt Nam đã tuyên bố tại COP26.

"Những định hướng chiến lược này đã và đang tạo nền tảng thuận lợi để thúc đẩy một làn sóng khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực công nghệ xanh, năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn và giải pháp giảm phát thải," Thứ trưởng Hoàng Minh nhấn mạnh.

Khởi nghiệp xanh cần hệ sinh thái mạnh

Thứ trưởng Hoàng Minh cho biết, Việt Nam hiện có hơn 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trong đó có 2 kỳ lân được định giá hơn 1 tỷ USD, 11 doanh nghiệp được định giá trên 100 triệu USD, hơn 1.400 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, 202 khu làm việc chung, 208 quỹ đầu tư, và 35 tổ chức thúc đẩy kinh doanh. Trong số này, ước tính có khoảng 200-300 doanh nghiệp tập trung vào lĩnh vực chuyển đổi xanh, bao gồm các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, công nghệ môi trường, nông nghiệp bền vững và kinh tế tuần hoàn. Con số này tương đương khoảng 5-7% tổng số startup hiện nay.

Thứ trưởng Hoàng Minh cũng kêu gọi sự tham gia chủ động và hợp tác chặt chẽ từ các bên liên quan – từ khu vực công, tư nhân đến các tổ chức quốc tế – cùng chung tay hiện thực hóa khát vọng về một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam xanh, hiệu quả và bền vững. Thứ trưởng nhận định: "Chúng ta đang đứng trước một cơ hội lớn để cùng nhau định hình tương lai xanh và bền vững cho Việt Nam và thế giới. Đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo và hợp tác là chìa khóa để giải quyết các vấn đề môi trường, đồng thời thúc đẩy sự phát triển kinh tế tuần hoàn."

Báo cáo đề dẫn: Cơ hội và thách thức đối với khởi nghiệp sáng tạo trong chuyển đổi xanh

Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ, cho biết các doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam trong lĩnh vực chuyển đổi xanh đang có những bước tiến quan trọng trong phát triển các giải pháp công nghệ xanh, nhằm bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững. Tuy vậy, các doanh nghiệp cũng đang phải đối mặt với một số khó khăn, như việc huy động tài chính để chuyển đổi xanh và các quy định còn chưa rõ ràng dành cho startup trong lĩnh vực này.

Theo ông Phạm Hồng Quất, Việt Nam cũng cần đội ngũ nhân lực có kiến thức chuyên sâu về kinh tế tuần hoàn, quản lý carbon hoặc công nghệ sản xuất vật liệu sinh học. Mặc dù người tiêu dùng đang dần quan tâm nhiều hơn đến sản phẩm thân thiện với môi trường, nhưng vẫn còn nhiều rào cản về giá cả và thói quen tiêu dùng. Để giải quyết những rào cản này, ông Phạm Hồng Quất đã đề xuất một số giải pháp, như khảo sát, đánh giá và xây dựng bản đồ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo xanh tại Việt Nam; phát triển một khung chỉ số đánh giá tác động xã hội-môi trường-kinh tế dành cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ xanh; hỗ trợ các trường đại học và viện nghiên cứu hợp tác với doanh nghiệp để phát triển công nghệ xanh mới. Đồng thời, cần đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông về tiêu dùng xanh, khuyến khích người tiêu dùng sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường.

Ông Phạm Hồng Quất chia sẻ tại Diễn đàn về hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo xanh tại Việt Nam.

Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế trong việc thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo xanh, ông Malle Fofana, Giám đốc khu vực châu Á của Viện Tăng trưởng Xanh Toàn cầu (GGGI) nhận định rằng, nhu cầu thúc đẩy các hành động về khí hậu trên toàn cầu ngày càng tăng. 75% các công nghệ trên thế giới hiện đang trong giai đoạn khởi đầu, cần được chuyển hóa thành cơ hội, trở thành các kết quả hữu hình. Đặc biệt là trong việc phát triển công nghệ giải quyết các thách thức về khí hậu.

Ông Malle Fofana cũng chỉ ra rằng, hiện nay các công nghệ xanh chủ yếu tập trung vào những lĩnh vực dễ giải quyết. Ví dụ như công nghiệp nặng thải ra khoảng 35% tổng lượng chất thải môi trường nhưng chỉ đầu tư vào công nghệ làm sạch để xử lý 11% lượng chất thải này và cũng chỉ tập trung vào những khu vực dễ xử lý.

Ông Malle Fofana cũng nhấn mạnh vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) trong việc giải quyết các thách thức về khí hậu, với mục tiêu phát triển các công nghệ xanh nhằm đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Theo ông, cần phải coi công nghệ khí hậu như một tài sản của thế hệ tương lai. Để đạt được mục tiêu này, vai trò của Chính phủ, doanh nghiệp, các quỹ đầu tư mạo hiểm, tổ chức quốc tế, cũng như hợp tác công-tư là vô cùng quan trọng để đảm bảo các startup trong lĩnh vực này sẽ nhận được sự hỗ trợ cần thiết.

Ông Malle Fofana chia sẻ kinh nghiệm quốc tế trong thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo xanh.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, đã diễn ra Phiên thảo luận mở với chủ đề "Hợp tác thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo chuyển đổi xanh và phát triển bền vững", thu hút sự tham gia của đại diện các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư và các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp. Phiên thảo luận tập trung vào cơ chế hợp tác công-tư và cách huy động nguồn lực cho quá trình chuyển đổi xanh.

Phiên thảo luận mở với chủ đề: "Hợp tác thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo chuyển đổi xanh và phát triển bền vững".

Hội nghị P4G 2025, do Việt Nam đăng cai, có chủ đề "Chuyển đổi xanh bền vững, lấy con người làm trung tâm". Mục tiêu của hội nghị là thu hút các nguồn lực quốc tế cho phát triển, đặc biệt trong các lĩnh vực chống biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, khoa học và công nghệ (KH&CN), cũng như đổi mới sáng tạo, nhằm đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/thuc-day-khoi-nghiep-sang-tao-trong-linh-vuc-chuyen-doi-xanh-va-phat-trien-ben-vung-197250416153519453.htm