Thước đo của đô thị văn minh

Đây là bước đi thể hiện sự linh hoạt trong tận dụng nguồn lực xã hội nhằm giải quyết nhanh vấn đề thiếu hụt nhà vệ sinh công cộng - vốn là “nút thắt” của một đô thị văn minh.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là làm thế nào để mô hình này không chỉ là phong trào ngắn hạn? Và quan trọng hơn, Hà Nội cần làm gì để có một hệ thống nhà vệ sinh công cộng đồng bộ, hiện đại, phục vụ lâu dài cho người dân và du khách?

Trước đó, thành phố cũng đã từng vận động khách sạn, nhà hàng, quán cà phê… mở cửa nhà vệ sinh để phục vụ cộng đồng, song phong trào cũng chỉ kéo dài được một thời gian rồi lắng xuống. Giai đoạn 2016-2017, Hà Nội có kế hoạch xây dựng 1.000 nhà vệ sinh công cộng bằng nguồn vốn xã hội hóa, song mục tiêu này không được hiện thực hóa do nhiều nguyên nhân như thiếu quy hoạch, thiếu hạ tầng kỹ thuật đi kèm... Đáng nói, nhiều công trình đã đưa vào vận hành nay xuống cấp, thậm chí đóng cửa, trong khi thành phố vẫn thiếu hụt nhà vệ sinh công cộng trầm trọng.

Mở cửa nhà vệ sinh cho cộng đồng là hành động đẹp, nhưng kéo theo đó còn là những lo ngại, từ lượng người sử dụng tăng đột biến gây áp lực cho cơ sở vật chất hay phát sinh chi phí, đến việc ý thức người dùng không tốt, có thể dẫn tới hư hỏng, mất an toàn. Chính vì vậy, nếu chỉ dựa vào sự tự nguyện, nhiều đơn vị dễ nản lòng bởi gánh nặng chi phí duy trì đi kèm.

Do đó, để mô hình này bền vững, cần có cơ chế khuyến khích cụ thể, gồm hỗ trợ chi phí bảo dưỡng, giảm thuế hoặc phí dịch vụ cho các đơn vị tham gia; khuyến khích nhà hàng, quán cà phê, trung tâm thương mại mở cửa nhà vệ sinh miễn phí, được hỗ trợ quảng bá trên ứng dụng du lịch. Cùng với đó, thành phố nên ban hành bộ tiêu chuẩn vận hành và hướng dẫn cụ thể để bảo đảm chất lượng vệ sinh, an toàn, tiện nghi.

Hơn hết, mô hình “nhà vệ sinh thân thiện” chỉ là giải pháp hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn cho mạng lưới nhà vệ sinh công cộng chuyên biệt. Do đó, Hà Nội cần sớm có một chiến lược tổng thể cho việc hình thành mạng lưới này. Trước hết, là quy hoạch đồng bộ, mật độ, với vị trí đặt nhà vệ sinh được tính toán kỹ theo lưu lượng người, đặc thù khu vực và kết nối giao thông. Khu phố cổ, công viên, điểm du lịch, bến xe, chợ… phải là các điểm ưu tiên.

Thành phố có thể học tập kinh nghiệm từ các đô thị phát triển, như cho phép doanh nghiệp khai thác quảng cáo hoặc dịch vụ nhỏ tại nhà vệ sinh để bù chi phí vận hành, đồng thời ràng buộc trách nhiệm bảo dưỡng. Thay vì chỉ giao đất cho doanh nghiệp xây dựng, thành phố ký hợp đồng quản lý lâu dài, yêu cầu báo cáo định kỳ.

Với vị thế là trung tâm chính trị - kinh tế - văn hóa của cả nước, Hà Nội cần đặt mục tiêu cụ thể trong 5 năm tới, hình thành mạng lưới nhà vệ sinh công cộng hiện đại phủ kín các khu vực đông người; ứng dụng công nghệ triển khai hệ thống vệ sinh tự động, tiết kiệm nước, tiết kiệm điện, giám sát và kết nối.

Nhà vệ sinh công cộng không chỉ là công trình phụ. Đó là thước đo của văn minh đô thị, là sự thể hiện của một thành phố thân thiện, đáng sống.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/thuoc-do-cua-do-thi-van-minh-712264.html