Sau khi ông Trump nâng thuế nhập khẩu lên tới 145% với hàng hóa Trung Quốc và Bắc Kinh đáp lại với mức thuế 125% với hàng Mỹ, hai bên đã đạt thỏa thuận tại Geneva nhằm. Cụ thể, hai nước đồng ý giảm 115 điểm phần trăm thuế quan trong vòng 90 ngày kể từ ngày 12/5.
Tuy nhiên, mức thuế 30% của Mỹ với mọi hàng hóa Trung Quốc vẫn còn đó, và Bắc Kinh cũng duy trì mức thuế 10% với hàng Mỹ. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent thừa nhận tiến trình đàm phán tiếp theo đang “chững lại” và cần đến một cuộc điện đàm trực tiếp giữa ông Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình để tháo gỡ thế bế tắc.
Ngày 12/5, Mỹ và Trung Quốc nhất trí tạm hoãn áp thuế đối với hàng hóa của nhau trong 90 ngày (Ảnh: Reuters).
Mỹ mở mặt trận công nghệ: Huawei và cuộc "bao vây" chip AI
Ngay sau khi đạt thỏa thuận thuế quan, Bộ Thương mại Mỹ lập tức cảnh báo các công ty công nghệ về việc sử dụng chip Ascend của Huawei - một đối thủ lớn của Nvidia trong lĩnh vực AI. Washington cho rằng các con chip này có thể được phát triển bằng công nghệ vi phạm lệnh cấm xuất khẩu của Mỹ.
Không dừng lại ở đó, Mỹ đã yêu cầu 3 hãng phần mềm thiết kế chip lớn nhất gồm Cadence, Synopsys và Siemens EDA ngừng cung cấp công nghệ cho Trung Quốc. Đây là đòn giáng trực diện vào hệ sinh thái bán dẫn mà Bắc Kinh đang nỗ lực xây dựng.
Lệnh cấm không chỉ giới hạn trong lĩnh vực AI mà còn ảnh hưởng đến tham vọng hàng không vũ trụ của Trung Quốc. Cụ thể, chương trình phát triển máy bay thương mại C919 vốn là niềm tự hào trong chiến lược tự chủ vận tải hàng không có thể gặp rủi ro do thiếu linh kiện điện tử.
Chuyên gia Christopher Johnson, cựu phân tích gia CIA về Trung Quốc, cảnh báo rằng sự mâu thuẫn trong hành động của Mỹ “phơi bày sự mong manh của thỏa thuận Geneva”. Ông không loại trừ khả năng “đình chiến” sẽ đổ vỡ trước thời hạn 90 ngày.
Khoáng sản đất hiếm: “Con bài” mặc cả
Một mảnh ghép quan trọng khác trong căng thẳng Mỹ - Trung là khoáng sản đất hiếm - thành phần không thể thiếu trong các ngành công nghiệp mũi nhọn như quốc phòng, y tế, xe điện và công nghệ cao.
Dù chiếm tới 90% năng lực xử lý đất hiếm toàn cầu, Trung Quốc mới đây siết chặt xuất khẩu nhằm đáp trả mức thuế “Ngày Giải phóng” mà ông Trump công bố.
Điều này lập tức tạo ra những cú sốc chuỗi cung ứng. Nhà máy của Ford tại Chicago đã phải tạm dừng hoạt động do thiếu nam châm đất hiếm - linh kiện quan trọng trong hệ thống lái, phanh và các bộ phận điều khiển trên xe, đặc biệt là xe tự lái.
Giới chức Mỹ từng kỳ vọng thỏa thuận Geneva sẽ giúp nới lỏng hạn chế này, nhưng cho đến nay Bắc Kinh chưa phát tín hiệu nhượng bộ. Trái lại, việc kiểm soát xuất khẩu còn giúp Trung Quốc tăng thế mặc cả trong các vòng đàm phán tiếp theo.
Đằng sau màn “đình chiến” tạm thời, các động thái của Mỹ cho thấy một chiến lược dài hơi nhằm kìm hãm Trung Quốc tiếp cận các nguồn lực cốt lõi cho đổi mới công nghệ, từ thiết bị (phần mềm thiết kế chip) đến nguyên liệu (đất hiếm).
Còn Trung Quốc, dù đang chịu áp lực từ thuế quan, vẫn nắm trong tay nhiều “con bài” chiến lược. Với vai trò thống lĩnh trong xử lý đất hiếm và hệ sinh thái sản xuất công nghệ, Bắc Kinh hoàn toàn có thể đáp trả nếu đàm phán tiếp tục bế tắc.
Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/thuong-mai-my-trung-thue-quan-ha-nhiet-cong-nghe-nong-len-20250601223724117.htm
Bình luận (0)