Tiểu thương Nghệ An chỉ cách phân biệt thịt gác bếp chuẩn vị

Thời gian gần đây, dư luận không khỏi xôn xao trước thông tin tại một làng ở Phú Thọ, thịt trâu Ấn Độ được nhập về rồi “phù phép” thành thịt trâu gác bếp Hà Giang nơi cách đó hơn 200 km. Những sản phẩm này bị phản ánh là kém chất lượng, khiến người tiêu dùng thêm phần hoang mang, lo lắng về độ an toàn và tính thật - giả của đặc sản vốn được ưa chuộng.

Nhiều tiểu thương và cơ sở sản xuất thịt gác bếp lâu năm ở miền Tây xứ Nghệ vẫn tự tin khẳng định: Sản phẩm của họ giữ vững chất lượng, đạt chuẩn OCOP và được khách hàng tin dùng.

Bà Bùi Thị Quế, ở xã Mường Xén, huyện Kỳ Sơn chia sẻ:"Trước những thông tin về thịt gác bếp giả ở một số nơi, sản phẩm của chúng tôi bấy lâu nay vẫn được khách hàng tin dùng vì đạt chuẩn OCOP. Thịt được lấy trực tiếp từ lò mổ, không qua trung gian nên luôn tươi ngon. Miếng thịt chuẩn dù đã gác bếp vẫn giữ màu đỏ tươi, thơm nồng. Nếu thịt không tươi, khi gác bếp sẽ chuyển màu thâm đen và mất hương vị”.

Thịt bò giàng của gia đình bà Bùi Thị Quế là sản phẩm được chứng nhận OCOP. Ảnh: Quang An

Không chỉ khác biệt ở nguồn nguyên liệu, cách chế biến thịt gác bếp ở Tây Nghệ An cũng mang đậm dấu ấn riêng. Nhiều nơi làm thịt khô bằng điện hoặc phơi nắng để tiết kiệm thời gian, nhưng như vậy lại thiếu đi mùi khói đặc trưng. Trái lại, thịt gác bếp xứ Nghệ được hong bằng khói củi rừng, tẩm ướp với mắc khén, ớt rừng và các gia vị truyền thống của đồng bào, tạo nên hương thơm quyện khói, vị cay tê nơi đầu lưỡi, một cảm giác mà thịt ở nơi khác khó sánh kịp.

Theo các cơ sở sản xuất, nguyên liệu để làm thịt gác bếp thường là những phần thịt nạc săn chắc của trâu, bò hoặc lợn nuôi thả rông trên nương rẫy. Thịt được lọc bỏ gân mỡ, thái thành từng dải dài, tẩm ướp cùng muối, ớt, mắc khén, hạt dổi, sả, gừng và nhiều loại gia vị truyền thống khác. Sau khi ngấm đều trong nhiều giờ, thậm chí qua đêm, thịt được treo lên giàn bếp để hun bằng khói củi rừng. Quá trình hong khói kéo dài từ vài ngày đến cả tuần, giúp miếng thịt vừa chín từ từ, vừa khô lại, lưu giữ nguyên hương vị nguyên bản.

thịt gác bếp (3) — Miếng thịt chuẩn dù đã gác bếp vẫn giữ màu đỏ tươi, thơm nồng. Ảnh: Quang An

Để người tiêu dùng yên tâm, chị Vi Thị Hường - một hộ làm thịt gác bếp lâu năm ở xã Tương Dương chia sẻ cách phân biệt thịt thật và thịt giả. Theo chị, thịt trâu, bò gác bếp thật có thớ dài, sợi rõ, khi cắt ngang thấy xơ mảnh và dai. Màu thịt tự nhiên là nâu sẫm hoặc nâu đỏ, không bóng loáng hay đỏ gắt. Mùi thơm đặc trưng của khói bếp quyện cùng gia vị, mang vị ngọt tự nhiên, đậm đà. Ngược lại, thịt giả thường làm từ nguyên liệu kém chất lượng, có màu đỏ gắt do nhuộm, mùi hắc do dùng hương liệu. Thớ thịt ngắn, bở và khi nhai có cảm giác bột hoặc vị lợ, mất đi sự thơm ngon vốn có.

Thịt gác bếp không chỉ là món ăn mà còn là một phần văn hóa của đồng bào miền Tây Nghệ An. Người dân ở miền Tây xứ Nghệ ở các xã như Tương Dương, Kỳ Sơn, Mường Lống, Quế Phong… vẫn giữ thói quen chế biến món “bò giàng”, “trâu giàng”, “lợn giàng” trong những dịp lễ, Tết. Hương vị đậm đà, dễ ăn, đặc biệt hợp với tiết trời se lạnh đã khiến món ăn này trở thành đặc sản được du khách trong và ngoài tỉnh yêu thích.

Thịt sau khi gác bếp sẽ được đóng gói để hút chân không. Ảnh: Đức Anh

Giữa “cơn bão” thông tin về thực phẩm giả thời gian qua, người tiêu dùng nên chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đạt chứng nhận OCOP. Đây không chỉ là cách đảm bảo an toàn cho sức khỏe, mà còn giúp bảo vệ quyền lợi của mình và góp phần giữ gìn thương hiệu, giá trị thật của đặc sản địa phương.