Xây dựng niềm tin, tạo sân chơi công bằng cho golf Việt Nam

TPO - Golf Việt Nam sẽ không thể phát triển nếu thiếu đi tính công bằng, minh bạch và chuyên nghiệp - đó là thông điệp xuyên suốt trong cuộc trò chuyện với PGA Đức Phạm (Phạm Minh Đức) và PGA Trần Lê Duy Nhất. Từ quy trình tổ chức các giải đấu tính điểm WAGR, tuyển chọn đội tuyển quốc gia, đến công tác đào tạo HLV và sử dụng quỹ phát triển golf trẻ, những bất cập đang khiến con đường chuyên nghiệp hóa của golf Việt Nam gặp nhiều rào cản.

Thưa ông, để được công nhận trên bảng xếp hạnggolf nghiệp dư thế giới (WAGR), các giải đấu ở Việt Nam cần đáp ứng những tiêu chí nào? Nếu bảng xếp hạng thiếu trung thực, hệ lụy sẽ ra sao?

PGA Đức Phạm: Các quy định để một giải đấu được tính điểm WAGR đều được phía WAGR công bố rõ ràng, và phải được phê duyệt trước khi giải diễn ra thì kết quả mới được công nhận. Điều đáng tiếc là hiện nay, vì nhiều đơn vị có thể đăng ký tổ chức giải WAGR, nên đã xuất hiện những nghi vấn về việc một số giải được tổ chức theo hình thức “đóng” hoặc không công khai thông tin rộng rãi. Điều này dấy lên nhiều câu hỏi về tính minh bạch và công bằng, đặc biệt là trong cộng đồng các vận động viên trẻ. Việc có sân chơi là rất tích cực, nhưng nếu cách tổ chức thiếu cởi mở như cộng đồng đang phản ánh, thì hệ quả lâu dài sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển lành mạnh của phong trào.

Khi bảng xếp hạng không phản ánh đúng thực lực của VĐV, hệ quả đầu tiên là sự mất động lực của những người chơi nghiêm túc. Họ có thể mất cơ hội dự các giải quốc tế hoặc đánh mất học bổng dù năng lực vượt trội. Uy tín của toàn bộ hệ thống thi đấu trong nước cũng sẽ bị ảnh hưởng, và khi có tiền lệ, những đơn vị khác cũng có thể tìm cách thao túng tương tự, tạo ra một vòng tiêu cực làm suy yếu toàn bộ hệ thống thi đấu nghiệp dư.

PGA Duy Nhất: Với bảng xếp hạng bị thao túng sẽ làm cho năng lực cũng như trình độ thi đấu không đối xứng với thứ hạng đang có, cũng là điều không công bằng với các nước có sự cạnh tranh cao giữa các golfer trẻ. Điều này theo tôi đến từ những phụ huynh ảnh hưởng bởi "flexing culture" lúc nào cũng muốn con em phải có hạng thế giới cao cho dù trình độ chưa đến, cũng sẽ tạo áp lực rất lớn cho các vận động viên đấy vì người golfer luôn biết rõ năng lực họ đang ở đâu.

Ông nhận xét như thế nào về quy trình tuyển chọn VĐV cho đội tuyển quốc gia hiện nay?

PGA Đức Phạm: Theo tôi, quy trình hiện tại còn nhiều điểm có thể cải thiện. Dù số lượng VĐV xuất sắc chưa nhiều, nhưng không vì thế mà quy trình tuyển chọn nên được rút gọn một cách thiếu minh bạch. Việc tuyển chọn cần được công khai, với tiêu chí rõ ràng, thời điểm cụ thể và thông tin minh bạch đến tất cả ứng viên tiềm năng.

Hệ thống giải đấu trong nước chắc chắn sẽ là một cơ sở quan trọng để lựa chọn dựa theo kết quả thi đấu, trong đó nếu các giải vô địch Quốc gia được coi là quan trọng hơn các giải địa phương thì nên có hệ điểm tính “trọng lượng” của từng giải, để các vận động viên đều nắm được lịch thi đấu sớm và rèn luyện cân nhắc điểm rơi phong độ vào những giải thực sự quan trọng với họ.

Vậy tiêu chí tuyển chọn đội tuyển cần đảm bảo những nguyên tắc nào để công bằng và khách quan, thưa ông?

PGA Đức Phạm: Việc lựa chọn VĐV cần dựa trên tổng hòa các yếu tố: trình độ chuyên môn, phong độ thi đấu, kinh nghiệm và cả đạo đức cá nhân. Những yếu tố này nên phản ánh qua thành tích cụ thể. Việc Ban huấn luyện có một số suất "đặc cách" là điều cần thiết để không bỏ sót tài năng, nhưng phải có giới hạn rõ ràng, tránh tạo dư luận tiêu cực. Toàn bộ quá trình tuyển chọn nên công khai và minh bạch, để những người được chọn đều xứng đáng và được thừa nhận bởi cộng đồng.

Dù hiện tại chưa có bằng chứng cụ thể, nhưng những thông tin về việc một số VĐV được ưu ái vẫn luôn gây tranh cãi. Một VĐV được lựa chọn cũng đồng nghĩa với một VĐV khác sẽ không được lựa chọn. Chúng ta cử VĐV đi tham dự các giải để làm gì? Nếu không có cọ sát thì sẽ không có kinh nghiệm thi đấu quốc tế, không có kinh nghiệm thì cơ hội cạnh tranh các thứ hạng cao cũng sẽ ít hơn. Chúng ta cần nghĩ rằng nếu cơ hội được trao cho không đúng người thì điều đó sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới những vận động viên còn lại trên còn đường phát triển của họ.

Ông đánh giá thế nào về công tác đào tạo huấn luyện viên golf tại Việt Nam hiện nay? Theo ông, bằng cấp chuyên môn đóng vai trò ra sao đối với vị trí huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia?

PGA Đức Phạm: Công tác đào tạo HLV golf tại Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế. Việc mới chỉ tổ chức các lớp cấp độ 1 là chưa đủ, trong khi nhu cầu từ cộng đồng đã rất rõ ràng. Ngoài ra, cần chú trọng hơn đến chất lượng đầu ra và bổ sung các chương trình đào tạo kỹ năng mềm, chuyên môn nâng cao. Những quốc gia có những người chơi golf hàng đầu thế giới đều có hệ thống đào tạo huấn luyện viên là những hội viên PGA. Họ không chỉ xây dựng chương trình đào tạo kéo dài mà mỗi năm sẽ còn có đến hàng chục các khoá học, hội thảo ngắn ngày với các chủ đề chuyên môn được thực hiện trên cả nền tàng trực tuyến và trực tiếp. Các chương trình này thường miễn phí hoặc có chi phí thấp với mục đích chính là để các HLV đều có thể cập nhật kiến thức chuyên môn và trau dồi kỹ năng dạy của mình liên tục. Các HLV sẽ được tích điểm khi tham dự những chương trình này và thông qua đó sẽ có sự khác nhau về cấp độ của các HLV. Đây là điều mà chúng ta chưa làm được và hoàn toàn có thể học hỏi và thực hiện triển khai sớm.

Việc HLV trưởng đội tuyển quốc gia không có bằng cấp chuyên môn là một vấn đề nghiêm trọng, đòi hỏi xem xét lại toàn bộ quy trình thành lập Ban huấn luyện – từ tiêu chuẩn, trách nhiệm đến cơ chế bổ nhiệm. Nếu HLV thiếu chuyên môn thì khả năng phát huy tối đa tiềm năng VĐV gần như không thể xảy ra.

PGA Duy Nhất: Theo cá nhân tôi, HLV trưởng nên là người có bằng cấp PGA còn nếu tốt hơn nữa có nhiều kinh nghiệm thi đấu và đã thắng các giải quốc tế. Như vậy, người HLV đấy mới thật sự hiểu rõ những tình huống và tâm lý của các VĐV để chia sẻ những điều cần thiết vào thời điểm cần thiết, chứ không đơn thuần là HLV để chỉnh động tác.

Quan điểm của ông về tính minh bạch trong việc công khai ngân sách, tài trợ và các khoản hỗ trợ dành cho vận động viên trẻ, đặc biệt trong bối cảnh đã có Quỹ phát triển golf trẻ Việt Nam?

PGA Đức Phạm: Khi đã có quỹ và nguồn lực, thì việc minh bạch là điều bắt buộc. Công khai tài chính không chỉ tạo lòng tin mà còn khuyến khích các mạnh thường quân, nhà tài trợ khác tham gia. Các VĐV trẻ thành công hiện nay, phần lớn là nhờ sự hy sinh lớn từ gia đình. Nếu quỹ phát triển không thực sự hoạt động hiệu quả, thì mọi kỳ vọng sẽ tiếp tục dồn lên vai từng gia đình, đồng nghĩa số lượng VĐV tiềm năng vươn tầm sẽ rất hạn chế.

Thật tiếc khi đến lúc này, chúng ta vẫn phải bàn đến những vấn đề như vậy. Nhưng nếu không đối diện thì sẽ không thể cải thiện. Việc thiếu minh bạch khiến nhà tài trợ mất niềm tin, vận động viên hoài nghi và nội bộ dễ rạn nứt. Khi thông tin bị truyền miệng, không chính xác, sẽ tạo ra mâu thuẫn không cần thiết và đánh mất động lực của những người tâm huyết. Không có lòng tin, thì thể thao không thể phát triển bền vững.

PGA Duy Nhất: Điều đấy đã phải nên làm từ khi bắt đầu có quỹ golf trẻ, vì hiện nay đa số các phụ huynh vẫn chi trả chi phí cho các VĐV là chính. Theo tôi thì cứ minh bạch mà nếu cạn quỹ cũng sẽ dễ kêu gọi mạnh thường quân tài trợ hoặc các phụ huynh sẽ giúp. Nếu không minh bạch có thể nhiều đơn vị hoặc cá nhân muốn tài trợ cũng sẽ ngại vì không biết tiền của mình có đi đến VĐV và sử dụng đúng mục đích hay không.

Theo ông, đâu là điều cốt lõi để phát triển một nền golf chuyên nghiệp và bền vững tại Việt Nam?

PGA Đức Phạm: Thứ nhất, mọi thứ nên cần được minh bạch, vì đó là nền tảng cốt lõi nhất của niềm tin.

Thứ hai, chúng ta nên có một cơ chế quản trị chuyên nghiệp với mô hình quản lý tự chủ có giám sát. Bộ máy lãnh đạo không chỉ cần có chuyên môn cao mà phải có cả năng lực quản lý thể thao.

Thứ ba, Việt Nam đang rất cần đào tạo về con người trong ngành công nghiệp golf. Điều này không chỉ dừng lại ở đào tạo những vận động viên tốt nhất, mà sẽ còn bao gồm cả đào tạo những huấn luyện viên chuyên môn cao, đào tạo những người quản lý chuyên nghiệp, đào tạo con người có chuyên môn về bảo dưỡng, thiết kế, hay những chuyên gia về gậy…đều là những mảnh ghép cần thiết của một nền công nghiệp golf bền vững.

Thứ tư, hệ thống thi đấu cần được chuẩn hoá, công bằng với một lịch trình cụ thể. Như hiện nay số lượng giải phong trào rất nhiều và tự phát, nhưng số lượng giải chuyên môn cao chỉ đến trên đầu ngón tay. Hệ thống giải đấu nên được chia theo từng “tầng” như trẻ, phong trào, nghiệp dư, chuyên nghiệp thì chúng ta sẽ phát triển được cả số lượng và chất lượng người chơi.

PGA Duy Nhất: Việt Nam cần tổ chức nhiều giải đấu vì chỉ có thi đấu mới đem lại kinh nghiệm quý giá để phát triển tài năng. Tôi thấy như đơn vị TKG đang tạo ra sân chơi cho các pro và amateur rất tốt, cho dù họ là đơn vị nước ngoài. Nếu được thêm 2-3 tập đoàn lớn làm như vậy thì một năm các VĐV có nhiều sân chơi để rèn luyện hơn.

Ông có gửi gắm gì đến thế hệ VĐV trẻ đang nỗ lực theo đuổi con đường chuyên nghiệp trong hành trình còn không ít gian nan và thử thách?

PGA Đức Phạm: Hãy để những việc của người lớn cho người lớn làm và các bạn hãy tập trung vào những gì mình có thể làm được tốt nhất trong khả năng của mình để cải thiện bản thân. Hãy chơi ở những sân golf thử thách nhất, hãy tập ở những môi trường khắc nghiệt nhất, và hãy xác định con đường chuyên nghiệp sẽ rất chông gai, cực khổ sẽ nhiều và vinh quang sẽ là mãi mãi. Đừng để những xáo trộn bên ngoài làm ảnh hưởng đến hành trình của mình.

PGA Duy Nhất: Hiện tại golf ở Việt Nam vẫn đang trong quá trình phát triển, tôi khuyên các VĐV trẻ ngoài thi đấu trong nước thì nên đi thêm ra nước ngoài đến những môi trường có sự cạnh tranh khắc nghiệt hơn. Chỉ có thi đấu ở những môi trường đấy mới chứng minh được rõ trình độ đang ở đâu và dựa vào đấy để luyện tập phát triển sự nghiệp.

Trân trọng cảm ơn!

Nội dung: Trọng Đạt | Đồ họa: Kiều Tú

Nguồn: https://tienphong.vn/xay-dung-niem-tin-tao-san-choi-cong-bang-cho-golf-viet-nam-post1748915.tpo