Trong một thời đại mà tốc độ phân phối thông tin đang vượt qua cả khả năng sản xuất, nguồn thu là vấn đề sống còn của báo chí và không thể chỉ trông vào quảng cáo. Mô hình kinh tế báo chí truyền thống đang bị thử thách khốc liệt trước những thay đổi về công nghệ, hành vi người dùng và trật tự truyền thông mới.
Đó là nhận định của ông Nguyễn Văn Bá, Tổng Biên tập Báo Vietnamnet tại Diễn đàn Báo chí Toàn quốc 2025, phiên thảo luận với chủ đề: “Nguồn thu trong thời đại số: Không chỉ quảng cáo, báo chí phải bán được nhiều thứ hơn!” diễn ra ngày 20/6.
Nhà báo không chỉ ‘sống’ bằng lý tưởng
Theo ông Nguyễn Văn Bá, ngày nay, một tòa soạn không chỉ đối mặt với bài toán “viết hay” hay “làm nhanh,” mà phải tự trả lời câu hỏi lớn hơn: Báo chí là “người dẫn đường" cho xã hội về thông tin, nhận thức, và định hướng dư luận, nhưng giữa kỷ nguyên số, vai trò ấy đang bị thách thức bởi một câu hỏi rất thực tế: Báo chí sống bằng gì?
Ông Nguyễn Văn Bá cũng cho rằng, nếu coi báo chí là một nghề, thì như mọi nghề khác, nó phải tự nuôi được chính mình. Không thể sống bằng lý tưởng mãi. Không thể tồn tại nếu không có dòng tiền.

“Quảng cáo truyền thống đang tụt dốc. Dịch vụ truyền thông tiềm ẩn rủi ro. Sự kiện dễ biến thành thương mại hóa. Thu phí thì chưa lên được tầm. Ngân sách nhà nước cần có nhưng không thể là chỗ dựa duy nhất. Làm thế nào để có đủ tiền cho tờ báo hoạt động? Và xa hơn: Liệu báo chí có thể tự đứng vững bằng chính giá trị của mình mà không bị lệ thuộc,” ông Bá nêu vấn đề.
Tổng Biên tập Báo Vietnamnet nhấn mạnh rằng, báo chí muốn sống còn phải biết “bán” nhiều thứ hơn là nội dung. Phải biết tạo ra giá trị ngoài tin tức từ dịch vụ thông tin chuyên sâu, sự kiện, dữ liệu, tư vấn chiến lược thương hiệu, cho đến chính niềm tin mà mình tạo dựng. Đó không chỉ là thách thức, mà là một cuộc lột xác về tư duy vận hành.
Ông Nguyễn Văn Bá đặt câu hỏi: Báo chí có thể học được gì từ doanh nghiệp trong cách tạo ra dòng tiền bền vững? Tại sao có tờ báo "bán được mình" với giá hàng triệu USD, trong khi có nơi không đủ ngân sách trả nhuận bút? Giữa bối cảnh kinh tế số, đâu là giới hạn và đâu là cơ hội để báo chí trở thành một chủ thể kinh tế thực sự?
Chia sẻ về các nguồn thu ngoài quảng cáo truyền thống, ông Mai Ngọc Phước, Tổng Biên tập Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh cho biết tòa soạn đang phải gồng lên để có thêm các nguồn thu, chủ yếu đến từ báo điện tử và mạng xã hội.
Cụ thể, Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh có 4 nguồn thu từ báo điện tử và mạng xã hội (nhiều nhất là Youtube và Zalo); tổ chức sự kiện; trợ giúp pháp lý; hợp tác với các công ty công nghệ.

Ông Mai Ngọc Phước nhấn mạnh: “Tôi yêu cầu toà soạn phải định vị nội dung chuyên sâu về pháp luật, không lan man chệch hướng. Định vị thương hiệu là yếu tố sống còn để tờ báo có nguồn thu bền vững mà vẫn giữ được tôn chỉ, mục đích của mình.”
Chia sẻ ý kiến tại phiên thảo luận, ông Trần Xuân Toàn, Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi trẻ cho hay nguồn thu mới ngoài các nguồn thu truyền thống là thách thức lớn của các tòa soạn hiện nay.
Với Báo Tuổi trẻ, nguồn thu quảng cáo truyền thông hiện nay vẫn chiếm 65%, ngoài ra là các nguồn thu đầu tư tài chính, phát hành, đào tạo… Với tính độc lập, chức năng phản biện của báo chí, content vẫn luôn là yếu tố quyết định và giữ bạn đọc ở lại, qua đó để các tòa soạn khai thác quảng cáo, truyền thông, đó cũng chính là nền tảng cho sự phát triển bền vững.
“Tôi cho rằng báo chí phải sống được bằng chính sự chi trả của bạn đọc mới là điều cốt tử, bền vững. Trước xu hướng bạn đọc đang chuyển dịch mạnh mẽ từ báo in sang các nền tảng số hiện nay, có nhiều thách thức đặt ra cho các cơ quan báo chí,” ông Toàn nói.
Sáng tạo trong cách bán quảng cáo
Tham gia thảo luận, bà Phan Đặng Trà My, Phó Tổng Giám đốc Chiến lược VCCorp, cho rằng doanh thu báo chí đang cạn kiệt không phải vì nội dung kém mà vì mô hình khai thác giá trị đã lỗi thời.
Trong khi đó, người dùng đang có xu hướng sử dụng nền tảng truyền thông 2 chiều, có tương tác với tin tức. Đồng thời, doanh nghiệp đã dịch chuyển ngân sách sang các nền tảng biết đo lường, tối ưu và liên kết chặt chẽ hơn với hành trình khách hàng.

"Chỉ bán quảng cáo truyền thống sẽ trở thành mô hình kinh doanh lỗi thời không thể tăng trưởng. Báo chí cần cập nhật và sáng tạo các hình thức sản phẩm quảng cáo mới," bà Phan Đặng Trà My nhấn mạnh.
Theo bà Phan Đặng Trà My, báo chí không thiếu nội dung để xuất bản mà thiếu sản phẩm thương mại để bán ra thị trường. Toà soạn số đừng chỉ xuất bản, hãy chủ động định giá, định vị và định hình rõ ràng những giá trị mà báo chí có thể chuyển hoá thành sản phẩm.
Đặc biệt, báo chí cần chuyển trọng tâm từ bán quảng cáo, đăng tin PR sang mô hình kinh doanh đáp ứng nhu cầu thị trường: Cung cấp giải pháp marketing và xây dựng thương hiệu thông qua truyền thông tích hợp.
“Nếu chính chúng ta không còn định giá đúng giá trị của mình, đừng kỳ vọng thị trường sẽ làm điều đó,” bà My nêu rõ.
Bà My cũng nhấn mạnh rằng cần khẳng định vị thế, thương hiệu báo chí và xây dựng uy tín bền vững cho nền tảng truyền thông của doanh nghiệp. Trong đó, cần đảm bảo môi trường hiển thị quảng cáo an toàn, uy tín, chỉ hợp tác với các trang tin tức được bảo chứng và uy tín cao; nói không với định dạng phá vỡ trải nghiệm độc giả.
Phó Tổng Giám đốc Chiến lược VCCorp cũng cho rằng báo chí với lợi thế lớn về nội dung chất lượng, để thu hút ngân sách từ doanh nghiệp, đặc biệt cho các chiến dịch theo mùa vụ, do đó hãy: Xây dựng kế hoạch nội dung rõ ràng, được định nghĩa trước tác động tới đúng mục tiêu vào các dịp đặc biệt.
“Báo chí hãy hợp lực, đổi mới, giữ giá trị và đừng đi một mình. Hãy tạo liên minh báo chí-thương hiệu-công nghệ,” bà My nhấn mạnh./.
Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/xay-dung-the-kieng-ba-chan-bao-chi-thuong-hieu-cong-nghe-de-tang-nguon-thu-post1045418.vnp
Bình luận (0)