Bạn biết gì về Tết Đoan ngọ?

Tết Đoan ngọ ở Việt Nam được gọi bằng một cái tên khá dân dã là Tết “diệt sâu bọ”. Nguồn gốc cái tên bắt nguồn từ câu chuyện cư dân nông nghiệp học cách đối phó với sâu bọ ăn trái cây, thực phẩm sau những vụ mùa.

Để tránh được nạn sâu bọ phá hoại thực phẩm, người dân đã lập những đàn cúng đơn giản gồm bánh tro (gio), trái cây tại nhà. Giờ cúng thường vào giữa trưa (giờ Ngọ - khoảng thời gian 11 giờ sáng tới 1 giờ chiều) và ăn Tết vào buổi trưa nên dân gian cũng đặt tên ngày Tết là Tết Đoan ngọ.

Cũng vì quan niệm, tháng 5 âm lịch là lúc "độc trời" nhất trong năm, vì mùa hè oi bức, dễ sinh bệnh dịch, cho nên các món ăn chế biến để dâng cúng Tết Đoan ngọ cần có sự hấp thụ các đặc tính của cây cỏ, tác dụng là cho dễ tiêu, giải nhiệt. Các loại hoa quả, bánh tro, cũng như rượu nếp là những vật cúng phổ biến trong những ngày này.

Cơm rượu nếp được bán rất nhiều trong Tết Đoan ngọ để cho người dân dâng cúng. Cơm nếp dễ nấu nhưng để biến hóa nó thành thứ cơm rượu vừa ngon lại vừa “giết sâu bọ” được cần phải có một loại men rượu đặc biệt. Nếu chọn phải loại men không ngon, không đạt chất lượng chắc chắn cơm rượu sẽ bị sượng, không ngấm và sẽ chẳng có vị vừa thơm thơm, ngòn ngọt, cay cay, tê nồng nơi đầu lưỡi khi cho từng thìa vào miệng để thưởng thức.

Ảnh: Vũ Minh Quân

Tạp chí Heritage