“Một hệ thống - Một dữ liệu - Một dịch vụ”: Kiến tạo chính quyền số trong Kế hoạch 02

Mô hình "Một hệ thống thống nhất - Một dữ liệu duy nhất - Một dịch vụ liền mạch" được xác định là nguyên tắc vận hành nền tảng trong Kế hoạch 02-KH/BCĐTW, nhằm hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi số liên thông, đồng bộ, nhanh và hiệu quả, đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị. Bài viết này sẽ lý giải mô hình này, làm rõ tiến độ và kết quả bước đầu, cũng như vai trò của ngành Khoa học và Công nghệ trong thực thi nhiệm vụ cốt lõi này.

Trong bối cảnh chính quyền địa phương tái cơ cấu, tổ chức bộ máy thay đổi, nếu không có nền tảng số thống nhất, dữ liệu phân mảnh và dịch vụ bị chia rẽ, rất dễ dẫn đến tình trạng gián đoạn, chồng chéo hoặc "rơi hồ sơ". Mô hình "Một hệ thống - Một dữ liệu - Một dịch vụ" ra đời để khắc phục chính những hạn chế đó.

Một hệ thống thống nhất: Toàn bộ các hệ thống quản lý thủ tục hành chính, quản lý văn bản, quản lý người dân, tổ chức… phải kết nối, tương thích với nhau, vận hành theo kiến trúc thống nhất, không xuất hiện các hệ thống "độc lập" lẻ tẻ.

Một dữ liệu duy nhất: Dữ liệu dân cư, tổ chức, hồ sơ hành chính, kết quả xử lý… được chuẩn hóa, dùng chung, không trùng lắp, không "nhiều bản sao" riêng biệt giữa các cấp, cơ quan.

Một dịch vụ liền mạch: Người dân và doanh nghiệp chỉ cần tương tác qua một điểm truy cập duy nhất (Cổng Dịch vụ công Quốc gia, ứng dụng định danh điện tử) để sử dụng mọi dịch vụ công, từ nộp hồ sơ đến nhận kết quả theo quy trình điện tử liền mạch, không phải chuyển tiếp thủ công qua nhiều cửa, nhiều hệ thống.

Việc vận hành theo nguyên tắc này không chỉ mang tính kỹ thuật, mà là bước chuyển đổi về quản trị: Đưa dữ liệu lên vị trí trung tâm, kết nối hệ thống, và thay đổi cách tiếp cận dịch vụ công từ "nhiều cổng, nhiều dịch vụ" thành "một cửa, một trải nghiệm".

Trong Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW, mô hình này được xem là một trong những nguyên tắc nền tảng xuyên suốt, được đưa vào phần định hướng kiến trúc, hạ tầng, dữ liệu, nền tảng dịch vụ và tổ chức thực thi.

Kế hoạch xác định các nhóm nhiệm vụ theo sáu trụ cột, thể chế, hạ tầng kỹ thuật, dữ liệu, nền tảng, ứng dụng, nhân lực mà trong mỗi nhóm đều gắn với mục tiêu đảm bảo "Một hệ thống – Một dữ liệu – Một dịch vụ".

Tại địa phương, nhiều tỉnh đã được giao nhiệm vụ tổ chức việc "đóng giao diện cổng dịch vụ công cấp tỉnh từ 1/7/2025" và tích hợp vào Cổng DVCQG như một bước bắt buộc để thực thi mô hình "Một hệ thống thống nhất - Một dịch vụ liền mạch".

25 dịch vụ công trực tuyến toàn trình đã tích hợp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia phục vụ người dân, doanh nghiệp, giai đoạn từ 1/7/2025 đến hết năm 2025.

Như vậy, mô hình "Một - Một - Một" không chỉ là khẩu hiệu, mà đã được đặt trong cấu trúc nhiệm vụ và tiến độ triển khai rõ ràng trong văn bản chiến lược.

Ngành KH&CN là lực lượng chủ chốt trong biến mô hình này thành hiện thực. 

Xây dựng kiến trúc số quốc gia: Bộ KH&CN phối hợp với các cơ quan liên quan để phác thảo kiến trúc chính quyền số, đảm bảo hệ thống cấp Bộ, cấp tỉnh dễ tiếp cận, kết nối với Cổng DVCQG.

Tiêu chuẩn, chuẩn hoá dữ liệu và API: Ngành có nhiệm vụ đề xuất, ban hành chuẩn kỹ thuật, biểu chuẩn dữ liệu dùng chung, định nghĩa API, quy trình trao đổi dữ liệu.

Hỗ trợ triển khai địa phương: Các Sở KH&CN phối hợp hỗ trợ tỉnh, sở, ngành trong việc tích hợp hệ thống, thử nghiệm kết nối, đào tạo, xử lý kỹ thuật khi kết nối theo mô hình "Một - Một - Một".

Giám sát và đánh giá công nghệ: Ngành có thể tham gia đánh giá kết quả kết nối, xác định nút cổ chai công nghệ, đề xuất bổ sung hạ tầng hoặc giải pháp mới phù hợp từng vùng.

Truyền thông, nâng cao nhận thức: KH&CN đảm nhận vai trò làm cầu nối truyền thông, giúp các đơn vị nhận thức tốt hơn nguyên tắc "Một - Một - Một", hiểu rõ lợi ích và rủi ro trong liên thông.

Chính việc tích hợp các chức năng đó giúp ngành KH&CN không chỉ là đơn vị hỗ trợ, mà là lực lượng kiến tạo, dẫn dắt chuyển đổi số thực chất trong tổ chức bộ máy nhà nước.

Với quyết tâm được thể chế hóa trong Kế hoạch 02, và với vai trò tiên phong của ngành KH&CN, mô hình "Một - Một - Một" đang từng bước biến thành hiện thực sống động. Nếu các cấp, ngành phối hợp hành động, làm tới nơi tới chốn, mô hình này không chỉ là khẩu hiệu, mà sẽ là bộ khung xuyên suốt của quản trị công trong thời đại số. 

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/mot-he-thong-mot-du-lieu-mot-dich-vu-kien-tao-chinh-quyen-so-trong-ke-hoach-02-197251012150507271.htm