Bưởi Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu

Đây là bước tiến quan trọng, góp phần nâng cao giá trị cho mặt hàng có sản lượng gần 1 triệu tấn mỗi năm, đồng thời khắc phục tình trạng "thừa nội địa, thiếu xuất khẩu" của các giống bưởi nổi tiếng như Da Xanh, Năm Roi và Diễn.

Theo thông tin từ TS. Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, ngày 7/5 văn phòng vừa ra Công văn số 88/SPS-BNNMT đã được gửi tới Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật để triển khai các bước tiếp theo. Báo cáo cuối cùng về an toàn sinh học do Bộ Nông nghiệp, Thủy sản và Lâm nghiệp Australia (DAFF) ban hành khẳng định bưởi Việt Nam đủ điều kiện nhập khẩu nếu tuân thủ các biện pháp kiểm soát sinh vật gây hại và quy trình kiểm dịch thực vật.

Báo cáo này, được hoàn thiện vào tháng 4/2025 sau quá trình đánh giá rủi ro toàn diện từ sản xuất, thu hoạch đến vận chuyển, xác định 19 sinh vật gây hại cần quản lý, bao gồm rầy chổng cánh châu Á, ruồi đục quả phương Đông, rệp sáp và nhện đỏ – những loài từng ảnh hưởng đến cây có múi tại nhiều quốc gia. Để bảo vệ hệ sinh thái bản địa, Australia đề xuất các biện pháp như vùng trồng không có dịch hại (PFA), xử lý chiếu xạ hoặc Methyl bromide và kiểm tra trực quan trước xuất khẩu. Đặc biệt, với bệnh loét cam, phía Australia yêu cầu áp dụng "Hệ thống tiếp cận" – một chuỗi biện pháp tổng hợp từ vườn trồng đến hậu thu hoạch.

Quá trình đánh giá không chỉ dựa trên khía cạnh kỹ thuật mà còn tham vấn ý kiến từ 7 tổ chức trong và ngoài nước, đảm bảo phản ánh đầy đủ dữ liệu mới về sản xuất và quản lý dịch hại. Tuy nhiên, nhện đỏ và rệp sáp được xem là đối tượng kiểm dịch vùng tại Tây Australia, đòi hỏi bưởi nhập khẩu phải tuân thủ quy định vận chuyển giữa các bang. Sau khi công bố, Australia sẽ tiến hành xác minh cuối cùng với Việt Nam và các điều kiện chính thức sẽ được cập nhật trên hệ thống.

Hàn Quốc chính thức cấp phép nhập khẩu bưởi

Song song với Australia, Hàn Quốc đã chính thức cấp phép nhập khẩu bưởi Việt Nam, đánh dấu loại quả tươi thứ ba (sau thanh long và xoài) được phép vào thị trường này. Đây là kết quả của hai năm đàm phán kể từ khi Cục Bảo vệ thực vật khởi động chương trình vào năm 2018, thống nhất kỹ thuật đã đạt được trong cuộc họp song phương tháng 4/2024. Yêu cầu kiểm dịch nghiêm ngặt bao gồm đăng ký vùng trồng, xử lý hơi nóng và kiểm tra 2% thùng carton hoặc 600 quả mỗi lô hàng để phát hiện các sinh vật gây hại như Prays endocarpa và Citripestis sagittiferella.

Việc mở cửa thị trường Hàn Quốc, với dân số 50 triệu người, mở ra cơ hội lớn, đặc biệt khi bưởi Việt Nam đã có mặt tại 13 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm Hoa Kỳ, Canada, New Zealand, Đức, Hà Lan, UAE, Hồng Kông, và Na Uy. Trung Quốc dẫn đầu với hơn 50% kim ngạch xuất khẩu, tiếp theo là Hoa Kỳ và Hàn Quốc, nhưng khối lượng xuất khẩu vẫn còn khiêm tốn, khoảng 5.000 tấn/năm.

Diện tích trồng bưởi tại Việt Nam đã tăng gấp đôi trong 5 năm qua, từ 50.000 ha năm 2015 lên hơn 100.000 ha vào năm 2025, với sản lượng đạt gần 1 triệu tấn, tập trung tại Đồng bằng sông Cửu Long, Đồng bằng sông Hồng và vùng Trung du miền núi phía Bắc. Các giống bưởi như Da Xanh, Năm Roi, Diễn và Tân Lạc đã khẳng định chất lượng trên các thị trường khó tính như EU và Nhật Bản. Tuy nhiên, sản lượng xuất khẩu còn thấp do hạn chế về quy chuẩn kỹ thuật, công nghệ bảo quản, và tình trạng dư thừa nội địa, đặc biệt với bưởi Da Xanh – loại quả được ưa chuộng nhưng chưa khai thác hết tiềm năng quốc tế.

Việc Australia và Hàn Quốc mở cửa thị trường không chỉ tăng thêm cơ hội tiêu thụ mà còn thúc đẩy ngành bưởi Việt Nam cải thiện chất lượng và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế. Dự báo đến năm 2025, số quốc gia nhập khẩu bưởi Việt Nam có thể tăng lên 14, bao gồm Australia, với kỳ vọng kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh nhờ các biện pháp kiểm soát dịch hại và đầu tư vào công nghệ hậu thu hoạch. Ngành cần tập trung phát triển vùng trồng đạt tiêu chuẩn GlobalGAP, nâng cao kỹ năng canh tác, và xây dựng chuỗi liên kết từ nông dân đến doanh nghiệp để đáp ứng yêu cầu khắt khe từ các thị trường mới.

Đỗ Hương

Nguồn: https://baochinhphu.vn/buoi-viet-nam-mo-rong-thi-truong-xuat-khau-102250508085440645.htm