Cán bộ giáo dục cấp xã không có chuyên môn: Giải pháp gỡ khó

Thời gian qua, có những bước chuyển mình đáng kể trong lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước, đặc biệt là sau các đợt sáp nhập, tổ chức lại bộ máy. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, quá trình sáp nhập, tái cơ cấu cũng đặt ra không ít thách thức, nhất là về nhân sự và năng lực quản lý chuyên môn.

Với việc bố trí nhân sự cấp xã đáp ứng số lượng theo vị trí việc làm hiện nay dẫn đến những khó khăn khi thực thi nhiệm vụ tại địa phương cho công chức giáo dục. Những đề xuất sau đây sẽ gỡ khó cho cán bộ phụ trách giáo dục cấp xã.

Sự phát triển của giáo dục là kết quả của sự phối hợp hiệu quả giữa các ngành, các cấp và cộng đồng

ảnh: Nhật Thịnh

Thành lập tổ tư vấn công tác giáo dục địa phương

Những cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán có năng lực chuyên môn, kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin và tư duy đổi mới là những thành viên trong tổ tư vấn này. Số lượng tùy vào thực tế nhưng làm sao đảm bảo có đủ 3 bậc mầm non, tiểu học và THCS. 

Trên định hướng chung về giáo dục, tổ tư vấn này sẽ thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ công tác chuyên môn ở bậc học mình phụ trách. Việc quan trọng khi thực thi trách nhiệm là phải tổng hợp được những ý kiến đóng góp, kể cả trái chiều và có những phản hồi tích cực để khai thông những khó khăn và cùng nhau thực hiện nhiệm vụ chung. Khi đi vào hoạt động, tất nhiên sẽ có những phát sinh cần giải quyết tuy nhiên nếu đã vượt qua được thử thách ban đầu và với tinh thần trách nhiệm cao của tất cả các thành viên sẽ giảm tải áp lực cho cán bộ giáo dục cấp xã. Triển khai những nội dung cốt lõi, tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng, chia sẻ những dữ liệu và thông tin hữu ích và đề xuất lên cấp có thẩm quyền trong việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục ở địa phương đó là những nhiệm vụ trọng tâm của tổ tư vấn này.

Thiết lập một cổng thông tin điện tử riêng cho lĩnh vực giáo dục

Sau khi đã có tổ tư vấn, việc tiếp theo là nên thành lập một cổng thông tin điện tử cho lĩnh vực giáo dục địa phương để đăng tải những nội dung, văn bản có liên quan đến giáo dục nhằm công khai để mọi người biết được những chủ trương, chính sách, kế hoạch… khi cần có thể tra cứu từ đây.

Tận dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để phát huy những tính năng như trả lời tự động, soạn thảo văn bản, hỗ trợ kỹ năng sư phạm cho đội ngũ làm công tác giáo dục địa phương đó là những gì mà những người được phân công phụ trách thiết kế cổng thông tin cần nên lưu ý. Bên cạnh đó, trang thiết bị cũng từng bước được nâng cấp và trang bị để tạo điều kiện thuận lợi cho môi trường làm việc.

Vận hành chính quyền 2 cấp, phòng văn hóa xã hội của UBND xã chịu trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ về giáo dục. Ảnh: Trung tâm hành chính công của UBND phường Chánh Hưng (Q.8 cũ), TP.HCM

ảnh: D.D

Đào tạo và bồi dưỡng

Nên tổ chức thường xuyên, bài bản các lớp tập huấn chuyên sâu về quản lý giáo dục, văn bản pháp luật trong ngành, các kỹ năng giám sát hoạt động trường học, phân tích dữ liệu giáo dục, tiếp cận các mô hình tiên tiến... cho cán bộ quản lý cấp xã. Bộ GD-ĐT, các sở GD-ĐT và các trường đại học sư phạm cần phối hợp với các đơn vị hành chính để xây dựng các chương trình bồi dưỡng ngắn hạn, trung hạn phù hợp cho đối tượng cán bộ không chuyên ngành giáo dục nhưng đang đảm nhiệm công tác này.

Không chỉ bồi dưỡng kiến thức lý thuyết, các chương trình nên gắn với thực tiễn, có tình huống giả định, có thực hành tại trường học, có phản biện và xử lý tình huống quản lý. Khi cán bộ cấp xã tham gia khóa bồi dưỡng hiểu được bản chất của giáo dục và có kỹ năng thực hành tốt, họ sẽ giảm bỡ ngỡ và tự tin hơn trong công việc.

Bên cạnh đó, các hiệu trưởng, phó hiệu trưởng – những người "đứng mũi chịu sào" – cũng nên chủ động hỗ trợ, cung cấp thông tin cho các cán bộ phụ trách, để giúp họ có góc nhìn thực tế từ phía trường học. Sự phối hợp nhịp nhàng, chân thành giữa cơ sở và quản lý cấp trên là chìa khóa cho sự thành công chung.

Ngoài ra, cần xây dựng văn hóa chia sẻ và đồng hành. Sự thay đổi về cơ cấu nhân sự sau sáp nhập dễ tạo cảm giác "xa lạ", thậm chí có lúc là "lệch pha" giữa các bên. Nhưng thay vì hoài nghi, phân biệt hay than phiền, chúng ta – những người trong cuộc – nên chọn thái độ chia sẻ và đồng hành.

Nếu chúng ta có cơ chế tuyển dụng linh hoạt, có lộ trình đào tạo – bồi dưỡng rõ ràng, có đánh giá công tâm và có văn hóa hỗ trợ lẫn nhau, thì dù ai đảm nhận vai trò quản lý cũng đều có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ. Khi đó, sự phát triển của giáo dục không còn là trách nhiệm của riêng ngành giáo dục, mà là kết quả của sự phối hợp hiệu quả giữa các ngành, các cấp và cộng đồng.

(*) Tác giả: Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân (P.Bến Thành, TP.HCM). Lê Tấn Thời, giáo viên Trường THCS Nguyễn Đăng Sơn, Chợ Mới, An Giang

Nguồn: https://thanhnien.vn/can-bo-giao-duc-cap-xa-khong-co-chuyen-mon-giai-phap-go-kho-1852508070947408.htm