Cảnh báo nguy cơ bị rắn độc vào nhà cắn do nước lũ dâng cao

(Dân trí) - Mưa lớn kéo dài khiến nước lũ dâng cao, buộc các loài rắn phải tìm nơi khô ráo để trú ẩn. Điều này sẽ dẫn đến nguy cơ con người bị rắn tấn công nếu vô tình chạm phải.

Rắn theo dòng nước lũ vào nhà tìm nơi trú ẩn

Mưa lớn kéo dài trên diện rộng đã gây ngập lụt nghiêm trọng tại một số tỉnh, thành phía Bắc của nước ta. Việc nước lũ dâng cao không chỉ khiến nhiều khu vực bị cô lập, tiếp tế nhu yếu phẩm gặp nhiều khó khăn mà người dân còn phải đối mặt với một mối nguy khác từ thiên nhiên: rắn cắn.

Rắn thường bơi theo dòng nước lũ để tìm nơi cao ráo trú ngụ.

Trên thực tế, rắn là một loài bơi rất giỏi, do vậy nhiều loài rắn độc vốn sống ở những nơi cách xa khu dân cư cũng có thể trôi theo dòng nước lũ để đến những nơi con người đang sinh sống, dẫn đến nguy cơ chạm trán giữa rắn và con người.

Rắn cạp nia cực độc theo dòng nước lũ bò vào nhà (Video: Bé Boo).

Theo Thạc sĩ Nguyễn Văn Tân - Cán bộ nghiên cứu Trường Đại học Duy Tân (Đà Nẵng), chuyên gia nghiên cứu, phân loại các loài bò sát và lưỡng cư, việc ngăn chặn rắn bơi hay bò vào nhà theo dòng nước lũ là điều bất khả thi, trong bối cảnh các loài động vật cũng cần tìm nơi trú ẩn khi xảy ra thiên tai.

Cần làm gì khi phát hiện rắn bò vào nhà theo dòng nước lũ?

Thạc sĩ Nguyễn Văn Tân cho biết điều quan trọng nhất là người dân cần phải biết cách nhận dạng và phân biệt đâu là các loài rắn nguy hiểm với con người và đâu là các loài rắn vô hại để có phương án xử lý phù hợp.

Tuy nhiên, thạc sĩ Tân cũng thừa nhận rằng việc nhận dạng rắn không phải là điều dễ dàng, nhất là với những người không có các kiến thức và chuyên môn sâu.

Trong trường hợp người dân có đủ kiến thức hoặc có thể nhận dạng được các loài rắn phổ biến để biết đó là loài rắn vô hại, không gây nguy hiểm, mọi người có thể để mặc cho rắn tự rời đi.

Một gia đình phát hiện rắn hổ mang bị mắc kẹt vào keo dính chuột trong khi đang dọn lũ (Ảnh: SIFASV).

Trong trường hợp có thể nhận dạng được rắn vào nhà là loài rắn độc hoặc không rõ đó là loài rắn gì, có khả năng gây nguy hiểm cho con người hay không, thì việc cần làm là xử lý con vật trước khi nó lẩn trốn vào các góc khuất hoặc ẩn nấp vào những vị trí có thể tấn công con người.

Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng có sẵn các dụng cụ để xử lý rắn hoặc không phải ai cũng có đủ khéo léo để đối phó khi rắn bò vào nhà. Người dân có thể nhờ đến sự trợ giúp của những người hàng xóm có đủ khả năng bắt hoặc xử lý rắn.

Trong trường hợp không thể bắt giữ hoặc di dời rắn đi nơi khác để tránh gây nguy hiểm, người dân có thể chọn giải pháp cuối cùng là tìm cách tiêu diệt con vật để đảm bảo an toàn cho tính mạng của bản thân và gia đình.

Thạc sĩ Tân cho biết mọi người cần phải tùy cơ ứng biến để có cách xử lý phù hợp khi phát hiện rắn bơi vào nhà theo nước lũ. Điều quan trọng nhất vẫn là phải giữ an toàn tính mạng của con người.

Ngoài ra, người dân cũng nên sử dụng điện thoại hoặc thiết bị ghi hình để lưu giữ hình ảnh của rắn. Hình ảnh về các loài rắn ghi được sẽ rất hữu ích trong trường hợp không may bị rắn cắn, giúp các bác sĩ có phương án điều trị và sử dụng loại huyết thanh kháng nọc độc phù hợp với từng nhóm rắn độc.

Xử lý thế nào nếu không may bị rắn cắn khi đang tránh lũ?

Bị rắn độc cắn trong mùa bão lũ là một tai nạn hết sức nghiêm trọng vì nạn nhân khó tiếp cận được điều kiện y tế kịp thời và đầy đủ.

Cách tốt nhất để tránh tình huống này xảy ra vẫn là "phòng bệnh hơn chữa bệnh", nghĩa là mọi người nên quan sát kỹ xung quanh khu vực mình đang tránh, trú lũ. Sau khi nước rút, cần phải nhanh chóng dọn dẹp các khu vực rắn có thể ẩn nấp để kịp thời nhận ra nếu có rắn xuất hiện.

Trong quá trình dọn dẹp sau lũ cũng cần phải đề cao cảnh giác, nên sử dụng sào dài, chổi cán dài để kiểm tra những ngóc ngách rắn có thể trú ẩn trước khi dọn dẹp. Người dân cũng nên sử dụng găng tay, ủng cao su… để dọn dẹp, tránh nguy cơ bị rắn cắn.

Nếu không may bị rắn cắn, cần trấn an nạn nhân bình tĩnh, tránh vận động nhiều khiến tim đập nhanh, đặt vị trí vết cắn thấp hơn tim để tránh nọc độc lan truyền nhanh hơn.

Rắn hổ mang, cạp nia và cạp nong - ba loài rắn độc dễ nhận dạng, có thể bắt gặp nhiều tại khu vực miền Bắc nước ta (Ảnh: iNaturalist).

Dù lũ lụt khiến việc di chuyển khó khăn, nhưng cách xử lý tốt nhất khi không may bị rắn độc cắn là đưa nạn nhân đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Những biện pháp như rạch vết thương, hút chất độc, đắp lá thuốc… không hiệu quả mà thậm chí có thể khiến tình trạng nạn nhân càng thêm nghiêm trọng.

Nếu có thể, hãy chụp ảnh con rắn đã gây ra cú cắn và cung cấp hình ảnh cho nhân viên y tế. Dựa vào hình ảnh này có thể xác định được rắn có nọc độc hay không, từ đó có phương pháp truyền huyết thanh hoặc chữa trị phù hợp.

Điều quan trọng nhất, người dân nên tìm hiểu những kiến thức về các loài rắn để có thể nhận dạng các loài rắn độc phổ biến.

Một số loài rắn độc có những đặc điểm dễ nhận dạng, chẳng hạn như rắn hổ mang có khả năng phình mang và ngóc cao đầu, rắn cạp nia có những khoang màu đen/trắng xen kẽ, rắn cạp nong có những khoang màu vàng/đen xen kẽ… Bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết của Dân trí tại đây để biết cách nhận diện một số loài rắn độc phổ biến, thường gặp tại Việt Nam.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/canh-bao-nguy-co-bi-ran-doc-vao-nha-can-do-nuoc-lu-dang-cao-20251010154957109.htm