Chọn một bộ SGK ưu việt từ các bộ sách hiện có

Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22-8-2025 của Bộ Chính trị đặt ra yêu cầu "bảo đảm cung cấp một bộ sách giáo khoa (SGK) thống nhất toàn quốc, phấn đấu tới năm 2030 cung cấp miễn phí SGK cho tất cả học sinh".

Một bộ SGK: Mang lại nhiều lợi ích

Chính phủ giao Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) rà soát, hoàn thiện chương trình giáo dục phổ thông, bảo đảm cung cấp một bộ SGK thống nhất toàn quốc sử dụng từ năm học 2026-2027; thực hiện lộ trình đến năm 2030 cung cấp miễn phí SGK cho tất cả học sinh.

Bà Bùi Thị An, Đại biểu Quốc hội khóa XIII, nhận định việc áp dụng một bộ SGK thống nhất đồng nghĩa với việc tất cả mọi vùng miền của Việt Nam sẽ được hưởng chung một hệ thống giáo dục. Theo bà Bùi Thị An, nhiều ý kiến cho rằng việc này sẽ khó phản ánh được đặc thù vùng miền và ngôn ngữ địa phương, tuy nhiên, đây là điều cần thiết nếu chúng ta mong muốn mọi học sinh ở mọi miền Tổ quốc đều được tiếp cận nền giáo dục một cách bình đẳng. "Chúng ta có nhiều vùng miền nhưng nước Việt Nam là một, vậy nên nền tảng giáo dục của cả nước phải được bảo đảm là một. Do đó, Nghị quyết của Bộ Chính trị về việc thống nhất một chương trình và một bộ SGK chuẩn là một chủ trương đúng đắn, mang lại nhiều lợi ích. Vấn đề then chốt hiện nay là làm sao lựa chọn được bộ sách thật sự chuẩn, được xây dựng trên cơ sở khoa học và có sự đồng thuận của giới chuyên gia" - bà Bùi Thị An khẳng định.

Chọn một bộ SGK ưu việt từ các bộ sách hiện có - Ảnh 1. — Bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống” của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam được nhiều trường học trên cả nước lựa chọn. Ảnh: YẾN ANH

Ông Lê Như Tiến - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng (nay là Ủy ban Văn hóa và Xã hội) của Quốc hội - cũng cho rằng trước đây, chúng ta chỉ có một bộ SGK cho mỗi cấp học, như thế là phù hợp và tránh lãng phí, bởi trong cùng một gia đình, anh chị học xong có thể trao lại cho em tiếp tục học. "Chủ trương sử dụng một bộ SGK thống nhất trong thời gian tới sẽ vừa tạo sự đồng bộ, vừa tạo sự tiết kiệm.

Đặc biệt, tới đây, khi SGK được cung cấp miễn phí cho toàn bộ học sinh trên cả nước, việc sử dụng chung một bộ sách có thể giúp bộ sách được tái sử dụng qua các năm, thông qua đó, tiết kiệm ngân sách cho nhà nước" - ông Lê Như Tiến khẳng định.

Theo TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục Chuyên nghiệp, Bộ GD-ĐT, mỗi bộ SGK kéo theo chi phí in ấn, vận chuyển, tập huấn, và cả việc xây dựng đề kiểm tra, ngân hàng câu hỏi. Ba bộ nghĩa là ba lần nhân lên gánh nặng này. Trong khi đó, một bộ thống nhất sẽ giúp ngân sách tập trung cho những việc quan trọng hơn: bồi dưỡng giáo viên, phát triển học liệu số, hỗ trợ học sinh vùng khó.

Chọn một bộ sách nhiều ưu điểm

Ba bộ SGK đang được sử dụng và giảng dạy trong Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018 tại Việt Nam bao gồm: "Kết nối tri thức với cuộc sống", "Chân trời sáng tạo" và "Cánh diều". Trong đó, hai bộ SGK "Kết nối tri thức với cuộc sống" và "Chân trời sáng tạo" của Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam đang được nhiều giáo viên, học sinh lựa chọn do chất lượng đồng đều, bám sát yêu cầu chương trình, bảo đảm tính khoa học, tính sư phạm và tính phù hợp với tâm lý lứa tuổi. Các bộ sách của NXB Giáo dục Việt Nam được đánh giá là có sự kế thừa những ưu điểm của các bộ sách trước, đồng thời cập nhật những kiến thức mới, phương pháp dạy học tiên tiến. Điều này giúp bảo đảm sự liên tục và ổn định trong quá trình dạy và học.

Góp ý về việc làm sao Bộ GD-ĐT có thể cung cấp một bộ SGK thống nhất toàn quốc sử dụng từ năm học 2026-2027, TS Hoàng Ngọc Vinh cho rằng viết mới bộ sách trong vòng một năm là bất khả thi, còn ghép chắp vá thì thiếu tính logic. Phương án duy nhất hợp lý là chọn trong ba bộ hiện có, sau đó chỉnh sửa phù hợp. Đây là con đường vừa kịp tiến độ, vừa giảm xáo trộn cho lớp học.

Bà Bùi Thị An cho rằng Bộ GD-ĐT có thể chọn một bộ SGK trên cơ sở những bộ sách hiện có. "Việc áp dụng một bộ sách mới sẽ không gây ra quá nhiều vấn đề phát sinh. Bởi việc lựa chọn bộ sách này thực chất dựa trên nền tảng các bộ sách đã và đang sử dụng, chỉ điều chỉnh, bổ sung cho hoàn thiện hơn chứ không tạo ra sự thay đổi "đột biến"" - bà Bùi Thị An nhấn mạnh. Chung quan điểm này, ông Lê Như Tiến cho rằng hiện tại chúng ta đang có ba bộ sách, vậy tại sao không chọn ra một bộ sách ưu việt nhất để thống nhất sử dụng trên toàn quốc? Và để đánh giá một bộ sách ưu việt, không ai rõ nhất, chính là các thầy cô giáo, những người đã tiếp cận với các bộ sách để lựa chọn và đang trực tiếp giảng dạy học trò.

Ông Nguyễn Bá Thuyền - Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII - cho rằng bộ SGK nhận được nhiều sự lựa chọn của các nhà trường, sự tin tưởng và đánh giá tích cực từ phía các thầy cô giáo, với hiệu quả giáo dục mang lại cho học sinh ở mức tốt, thì đó là một bộ sách phù hợp để triển khai rộng rãi. Cũng theo nhiều chuyên gia, NXB Giáo dục Việt Nam là một doanh nghiệp nhà nước, vì vậy sẽ giúp nhà nước chủ động kiểm soát chi phí, tiến độ và triển khai chính sách cấp miễn phí SGK vào năm 2030. Với nhiệm vụ được giao của NXB Giáo dục Việt Nam, việc cung cấp sách sẽ có tính ổn định và bền vững, không bị ảnh hưởng bởi rủi ro giải thể hay thay đổi chiến lược kinh doanh như các đơn vị tư nhân.

Gắn với thực tế

Theo bà Dương Thị Thành, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Lũng Cú (xã Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang), từ năm đầu tiên triển khai lựa chọn SGK mới theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, các thầy cô thống nhất cao chọn bộ SGK "Kết nối tri thức với cuộc sống".

Ông Phạm Đức Hằng Phong, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Trung học cơ sở Ma Lé (xã Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang), cho hay bộ SGK "Kết nối tri thức với cuộc sống" được nhiều cơ sở giáo dục tại Lũng Cú lựa chọn vì nội dung dễ hiểu, gắn với thực tế. Cùng với đổi mới phương pháp dạy học, bộ SGK này đã giúp học sinh chủ động hơn, mạnh dạn hơn, rèn ý thức, nền nếp tốt hơn.

Nguồn: https://nld.com.vn/chon-mot-bo-sgk-uu-viet-tu-cac-bo-sach-hien-co-196251006205623055.htm