Cô gái miền quan họ mang dân ca ra thế giới

Vừa qua, tại Liên hoan Nghệ thuật châu Á 2025 ở Singapore, Minh Ngọc mang đến sân khấu quốc tế ca khúc “Gửi về quan họ” của nhạc sĩ Đức Miêng và giành giải Vàng. Phóng viên Báo Bắc Ninh có cuộc trò chuyện cùng Minh Ngọc sau khi em từ Singapore trở về.

Chúc mừng Minh Ngọc đã gặt hái thành công tại một sân chơi âm nhạc quốc tế. Trên trang facebook cá nhân, Minh Ngọc tự hào với hình ảnh “em của miền quan họ”. Vậy ai là người thắp lên trong em tình yêu đặc biệt với dòng dân ca quê hương?

Ca sĩ Minh Ngọc: Em rất hạnh phúc khi được mọi người nhớ đến với hình ảnh chiếc áo tứ thân, những bộ trang phục quan họ của quê hương Bắc Ninh. Hy vọng em sẽ mang đến cho những người yêu nhạc những làn điệu quan họ hay hơn nữa, cảm xúc hơn nữa.

Em biết đến quan họ từ khi còn rất nhỏ, có lẽ là từ những câu hát ru hay những lần được nghe các cô bác trong làng hát vào dịp hội làng. Em thực sự gắn bó sâu sắc với quan họ khi tham gia chương trình Tuyệt đỉnh song ca nhí và khi em bắt đầu học thanh nhạc bài bản để theo con đường ca hát chuyên nghiệp.

Ca sĩ trẻ Minh Ngọc tự hào với trang phục liền chị quan họ.

Có phải chính dân ca quan họ đã giúp Minh Ngọc thành công trong cuộc thi Tuyệt đỉnh song ca nhí năm 2018?

Ca sĩ Minh Ngọc: Dạ, đúng thế ạ! Khi tham gia Tuyệt đỉnh song ca nhí, bài hát đầu tiên em thể hiện là làn điệu dân ca quan họ "Buôn bấc buôn dầu". Khi ấy em đã giới thiệu rằng, em mang quan họ đến cuộc thi để mọi người hiểu thêm về Bắc Ninh quê hương của em. Tình yêu và niềm tự hào về quê hương đã giúp em có thêm sự tự tin, niềm cảm hứng để thể hiện thành công làn điệu dân ca.

Nhiều bạn trẻ hiện nay ưa chuộng nhạc hiện đại, điều gì khiến Minh Ngọc gắn bó với dân ca quan họ?

Ca sĩ Minh Ngọc: Dù âm nhạc hiện đại có sức hút mạnh mẽ nhưng với em quan họ có một vẻ đẹp rất riêng, mềm mại, tình tứ, sâu sắc. Đắm mình vào quan họ, em luôn mong muốn gìn giữ và phát triển theo cách của riêng thế hệ mình. Người truyền cảm hứng lớn nhất cho em có lẽ chính là quê hương Bắc Ninh, nơi những làn điệu quan họ đã trở thành một phần máu thịt.

Minh Ngọc với cúp Vàng tại Liên hoan Nghệ thuật châu Á 2025.

Với một ca sĩ trẻ như Minh Ngọc, việc dung hòa giữa truyền thống và hiện đại có gặp trở ngại nào không? Em đã chọn cách nào để vừa giữ hồn cốt quan họ song vẫn tạo được dấu ấn riêng?

Ca sĩ Minh Ngọc: Thách thức lớn nhất đối với em là làm sao để giữ được đúng tinh thần của quan họ mà vẫn có màu sắc cá nhân. Giữa rất nhiều giọng ca hay, kỹ thuật tốt, em luôn trăn trở để mỗi lần cất tiếng hát, khán giả có thể nhận ra và nhớ đến mình. Không phải nhớ vì sự khác lạ gượng ép mà là một nét riêng tự nhiên, vừa tôn trọng truyền thống, vừa phản ánh được hơi thở của thế hệ mình.

Em học quan họ bằng nhiều cách, từ những bài học chuyên môn ở trường, từ thầy cô, nghệ nhân và cả việc lắng nghe, cảm nhận thật nhiều qua băng đĩa, tư liệu, sân khấu… Nhưng điều quan trọng nhất với em vẫn là học bằng trái tim, tức là phải thực sự yêu, thực sự sống cùng quan họ, để khi cất lên mỗi câu hát thực sự truyền cảm, có hồn.

Vậy theo em thế hệ Gen Z có vai trò như thế nào trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa quan họ?

Ca sĩ Minh Ngọc: Em nghĩ người trẻ vừa là cầu nối, vừa mang đến màu sắc mới, sức sống mới cho quan họ, để làn điệu này tiếp tục lan tỏa trong đời sống hôm nay. Chúng em thuộc thế hệ có cơ hội tiếp cận công nghệ, có sự sáng tạo và góc nhìn hiện đại, chỉ cần được định hướng và biết sử dụng công nghệ đúng cách thì có thể đưa quan họ đến gần hơn với bạn bè cùng trang lứa. Em tin rằng mỗi bạn trẻ nếu đến với quan họ bằng tình yêu thật sự thì dù chỉ một câu hát thôi cũng đã là một cách giữ gìn và phát huy rồi!

Minh Ngọc biểu diễn trong chương trình nghệ thuật "Bắc Ninh ngàn năm văn hiến - Khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới".

Nếu được chọn làm “sứ giả văn hóa quan họ” cho thế hệ trẻ, Minh Ngọc sẽ làm gì đầu tiên?

Ca sĩ Minh Ngọc: Nếu em vinh dự được chọn làm “sứ giả văn hóa quan họ”, điều đầu tiên em muốn làm là thực hiện một chuỗi hành trình mang tên “Quan họ đi muôn nơi”, đưa những làn điệu quan họ đến biểu diễn tại nhiều tỉnh thành trong nước và cả ở nước ngoài, đặc biệt là những nơi có cộng đồng người Việt đang sinh sống. Em mong muốn mỗi chặng dừng chân không chỉ là một buổi biểu diễn, mà còn là dịp kể chuyện về quan họ, để mọi người dù ở đâu cũng cảm nhận được vẻ đẹp mộc mạc, sâu sắc và đầy nhân văn của dân ca quê mình.

Ca sĩ trẻ Minh Ngọc.

Mạng xã hội cũng là một cầu nối tuyệt vời. Nếu biết kể chuyện bằng ngôn ngữ trẻ trung, sáng tạo thì quan họ có thể chạm đến trái tim của nhiều người. Hiện em đang sử dụng các nền tảng như TikTok, YouTube và Instagram để giới thiệu quan họ theo cách gần gũi hơn với giới trẻ. Không chỉ biểu diễn, em mong muốn chia sẻ những câu chuyện xung quanh từng làn điệu, từng nét văn hóa, phong tục gắn với quan họ để người trẻ hiểu rằng quan họ không xa, không xưa mà rất đời và rất đẹp.

Em cũng hy vọng ngày càng có nhiều bạn trẻ dám thử, dám thể hiện tình yêu với âm nhạc truyền thống trên các nền tảng số. Vì đôi khi, chỉ một video ngắn thôi cũng có thể khiến ai đó rung động và bắt đầu tìm hiểu về quan họ.

Trong hành trình mang quan họ đi muôn nơi, có kỷ niệm nào khiến Minh Ngọc ghi nhớ ?

Ca sĩ Minh Ngọc: Khi tham gia Liên hoan Nghệ thuật châu Á tại Singapore, em đã có dịp dạy hát quan họ cho các bạn nhỏ đến từ nhiều quốc gia. Điều bất ngờ là các bạn rất hào hứng, chăm chú học từng lời ca, cách luyến láy dù tiếng Việt với các bạn còn rất xa lạ. Khi nghe các bạn cất lên câu hát "Người ơi người ở đừng về" với ánh mắt long lanh và nụ cười thật tươi, em thực sự xúc động! Câu hát ấy in sâu trong em như một biểu tượng của sự gắn kết, của tình người và tình quê hương vượt qua mọi biên giới.

Lúc đó, em thấy quan họ không chỉ là âm nhạc mà còn là một sợi dây kết nối giữa những tâm hồn dù bất đồng về ngôn ngữ, hay khác biệt về văn hoá, độ tuổi. Em tin rằng quan họ không chỉ là nét đẹp của Bắc Ninh mà còn trở thành niềm tự hào của văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.

Minh Ngọc mong góp một phần nhỏ bé trong việc lan tỏa tình yêu quan họ đến với thế hệ trẻ.

Trong tương lai, Minh Ngọc có dự định riêng nào với quan họ?

Ca sĩ Minh Ngọc: Em mong mình có thể góp một phần nhỏ bé trong việc lan tỏa tình yêu quan họ đến với thế hệ trẻ không chỉ bằng việc ca hát mà còn bằng cách kể chuyện, truyền cảm hứng và kết nối mọi người với những giá trị đẹp trong từng làn điệu. Em cũng rất mong được thử nghiệm và kết hợp quan họ với những yếu tố âm nhạc mới, miễn sao vẫn giữ được giá trị tinh túy của quan họ. Vì em tin rằng nếu làm một cách tinh tế và tôn trọng thì việc "làm mới" quan họ không phải làm mất đi bản sắc mà là giúp quan họ bước vào đời sống hôm nay một cách tự nhiên và sống động hơn.

Cảm ơn Minh Ngọc! Chúc em tiếp tục gặt hái những thành công mới trên con đường âm nhạc đang rộng mở!

Ca sĩ Minh Ngọc, tên đầy đủ là Nguyễn Thị Minh Ngọc, sinh năm 2004, hiện là sinh viên năm thứ 3 khoa Thanh nhạc của Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Minh Ngọc từng tham gia biểu diễn trong một số chương trình chào mừng nguyên thủ quốc gia như Tổng thống Hàn Quốc, Tổng thống Singapore, Thủ tướng Đức, Tổng thống Mông Cổ… Năm 2018, Minh Ngọc giành ngôi Quán quân cuộc thi Tuyệt đỉnh song ca nhí. Năm 2024, cô phát hành mini album "Ngọc nữ" gồm 6 bài dân ca, trong đó có các làn điệu quan họ cổ, dân ca Trung Bộ, Nam Bộ và được khán giả khen ngợi. Tháng 7/2025, Minh Ngọc xuất sắc giành giải Vàng tại Liên hoan Nghệ thuật châu Á ở hạng mục thanh nhạc với tiết mục "Gửi về quan họ" - một sáng tác mang âm hưởng quan họ của nhạc sĩ Đức Miêng.

Thuận Thảo (thực hiện)

Nguồn: https://baobacninhtv.vn/co-gai-mien-quan-ho-mang-dan-ca-ra-the-gioi-postid422388.bbg