Đề xuất bãi bỏ thủ tục cấp phép phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng từ 1/1/2026

(Chinhphu.vn) - Trên tinh thần Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 của Chính phủ về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, Cục Hàng hải và đường thủy nội địa Việt Nam (Bộ Xây dựng) đã đề xuất bãi bỏ thủ tục hành chính cấp phép phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu. Đồng thời, cắt giảm khoản thu phí, lệ phí đối với phương tiện thủy nội địa tương ứng với các loại phương tiện được bãi bỏ thủ tục.

Việc yêu cầu thực hiện thủ tục hành chính cấp phép cho các loại phương tiện thuỷ nội địa và nộp phí, lệ phí khi thực hiện thủ tục hành chính đã phần nào tạo gánh nặng hơn cho hoạt động quản lý của người dân, doanh nghiệp

Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đã lấy ý kiến cho Đề án nâng cao giải pháp quản lý Nhà nước thay thế thủ tục hành chính cấp phép phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu; việc miễn, giảm phí, lệ phí đối với phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu.

Thủ tục hành chính là gánh nặng 

Hiện nay, quy định pháp luật để điều chỉnh hoạt động của phương tiện thuỷ nội địa gồm có 1 Bộ luật, 1 Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành từ đăng ký, đăng kiểm phương tiện, hoạt động cấp phép, tổ chức bộ máy phục vụ công tác cấp phép và thu phí, lệ phí hoạt động của phương tiện thuỷ nội địa. 

Giai đoạn 2022 - 2024, tổng số phí, lệ phí thu được khi giải quyết thủ tục cho phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa đạt hơn 936 tỷ đồng.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Cục Hàng hải và đường thủy Việt Nam, thời gian qua việc yêu cầu thực hiện thủ tục hành chính cấp phép cho các loại phương tiện thuỷ nội địa và nộp phí, lệ phí khi thực hiện thủ tục hành chính đã phần nào tạo gánh nặng hơn cho hoạt động quản lý của người dân, doanh nghiệp. 

Hầu hết quá trình giải quyết thủ tục hành chính đối với các phương tiện thủy nội địa hiện nay đang được các cảng vụ tiếp nhận và trả kết quả trực tiếp thông qua hồ sơ giấy. Điều này, đòi hỏi số lượng nhân sự, thời gian giải quyết thủ tục hành chính lớn, gây ảnh hưởng đến hiệu suất giải quyết công việc, xuất hiện tình trạng ùn tắc, làm chậm tiến độ vận tải hàng hóa và hành khách.

Bên cạnh đó, thủ tục cấp giấy phép cho phương tiện vào cảng, bến thủy nội địa và việc kiểm tra phương tiện chưa tách bạch, gây khó khăn cho phương tiện để được vào, rời cảng, bến thủy nội địa xếp dỡ hàng hóa, đón trả hành khách, tiềm ẩn nguy cơ gây tham nhũng, tiêu cực. 

Cục Hàng hải và đường thủy Việt Nam cũng nhận định "có sự bất bình đẳng trong mức thu phí, lệ phí giữa phương tiện thủy nội địa mang cấp VR-SB và các phương tiện thủy nội địa khác khi vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu".

"Trong thời đại kỷ nguyên vươn mình, chuyển đổi số là cách mạng công nghệ đã tạo cơ hội, tiền đề rất lớn để nghiên cứu đề xuất cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân, doanh nghiệp. 

Vì vậy, việc xây dựng Đề án nâng cao giải pháp quản lý nhà nước thay thế thủ tục hành chính cấp phép phương tiện thuỷ nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thuỷ nội đại, khu neo đậu; miễn, giảm phí, lệ phí đối với phương tiện thuỷ nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thuỷ nội địa, khu neo đậu là cần thiết", ông Lê Đỗ Mười, Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thuỷ Việt Nam nhìn nhận. 

Bãi bỏ thủ tục cấp phép, cắt giảm phí, lệ phí

Trên tinh thần Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 của Chính phủ về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, Cục Hàng hải và đường thủy nội địa Việt Nam đã đề xuất bãi bỏ thủ tục hành chính cấp phép phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu (không bao gồm: các phương tiện mang cấp VR-SB; phương tiện thủy xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh - việc cấp phép vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu của các loại phương tiện này đang được điều chỉnh theo quy định đối với phương tiện nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh theo quy định pháp luật hàng hải đối với tàu biển).

Đồng thời, cắt giảm khoản thu phí, lệ phí đối với phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển, cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu tương ứng với các loại phương tiện được bãi bỏ thủ tục.

Cơ quan này tính toán, một năm, số lượt thủ tục hành chính có thể cắt giảm khi bãi bỏ thủ tục hành chính cấp phép vào, rời cảng, bến thủy nội địa cho phương tiện là 750.000 lượt, ước đạt mỗi lượt thủ tục hành chính được bãi bỏ thủ tục sẽ tiết kiệm được khoảng 80.000 đồng tiền phí trọng tải (tạm tính đối với phương tiện có trọng tải <500 tấn, mức thu 165 đồng/ tấn).

"Như vậy, một năm, các doanh nghiệp có thể tiết kiệm khoảng 61,5 tỷ đồng chi phí tuân thủ thủ tục hành chính (chưa bao gồm chi phí đi lại, thuê nhân công thực hiện thủ tục)", Cục trưởng Lê Đỗ Mười thông tin.

Việc bãi bỏ các thủ tục này cũng giúp hạn chế tình trạng phát sinh tham nhũng, tiêu cực, đồng thời, góp phần cắt giảm chi phí hoạt động cho bộ máy, tổ chức thực thi nhiệm vụ; Chấm dứt sự bất bình đẳng trong mức thu, chế độ thu phí, lệ phí cho phương tiện thủy nội địa vào rời cảng biển và cảng, bến thủy nội địa; Thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động vận tải thuỷ nội địa.

Cục Hàng hải và đường thủy Việt Nam cho biết, nếu như Đề án được cấp có thẩm quyền thông qua, việc bãi bỏ thủ tục hành chính về cấp phép phương tiện thủy sẽ áp dụng từ ngày 1/1/2026.

Việt Nam là quốc giá có lợi thế về tiềm năng phát triển giao thông vận tải đường thuỷ nội địa với hơn 3.500 sông, kênh nội tỉnh và sông, kênh liên tỉnh, đa phần các sông chảy ra biển thông qua 124 cửa sông, với tổng chiều dài hơn 80.500 km, trong đó có khoảng 42.000 km sông, kênh có khả năng khai thác vận tải đường thủy.

Hoạt động giao thông đường thuỷ nội địa đóng vai trò quan trọng khi vận chuyển hàng hoá khối lượng lớn với chi phí thấp đặc biệt hiệu quả cho các tuyến dài; góp phần giảm tải áp lực cho các loại hình vận tải khác; có tính bền vững và thân thiện môi trường hơn so với các loại hình vận tải khác, góp phần phát triển vận tải xanh, bền vững khi được định hướng đầu tư và khai thác hiệu quả.

Phan Trang

Nguồn: https://baochinhphu.vn/de-xuat-bai-bo-thu-tuc-cap-phep-phuong-tien-thuy-noi-dia-vao-roi-cang-tu-1-1-2026-102250529222623169.htm