Đề xuất mới liên quan đến sách giáo khoa, thi tốt nghiệp trung học phổ thông

TPO - Liên quan đến thi tốt nghiệp trung học phổ thông, hiện có hai loại ý kiến khác nhau. Có ý kiến đề nghị vẫn tổ chức thi tốt nghiệp THPT, nghiên cứu tách kỳ thi tốt nghiệp phổ thông khỏi tuyển sinh đại học, còn ý kiến khác đề xuất không tổ chức thi mà nên xét tốt nghiệp trung học phổ thông.

Báo Tiền Phong•13/08/2025

Sáng 13/8, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 48, Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn Kim Sơn nêu rõ, việc sửa đổi, bổ sung luật này nhằm khắc phục vướng mắc trong thi hành, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, chuyển đổi số, đồng thời bảo đảm sự phù hợp, thống nhất với các quy định pháp luật mới và chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp và phân cấp, phân quyền.

*Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn.*

Theo ông Sơn, học sinh học hết chương trình trung học phổ thông (THPT) đủ điều kiện theo quy định của Bộ thì được dự thi, đạt yêu cầu thì được hiệu trưởng nhà trường cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông.

Lần sửa đổi này cũng sẽ theo hướng bỏ bằng tốt nghiệp trung học cơ sở (THCS) nhằm đơn giản hóa quy trình quản lý giáo dục, phù hợp với thông lệ quốc tế và bối cảnh phổ cập giáo dục đến THCS hiện nay.

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ, về việc thi tốt nghiệp THPT, có 2 loại ý kiến.

Thứ nhất, đề nghị vẫn tổ chức thi tốt nghiệp THPT, giao thẩm quyền ra đề thi cho Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; giao thẩm quyền tổ chức kỳ thi cho các địa phương; nghiên cứu tách kỳ thi tốt nghiệp phổ thông khỏi tuyển sinh đại học.

Thứ hai, đề xuất không tổ chức thi mà nên xét tốt nghiệp trung học phổ thông.

Thường trực Ủy ban ủng hộ loại ý kiến thứ nhất và xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội về các quan điểm nêu trên.

Góp ý về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nghiêng về phương án Chính phủ trình, nghĩa là vẫn tiếp tục tổ chức thi tốt nghiệp THPT và giao thẩm quyền cho các địa phương. Ông Định không đồng tình với phương án đề xuất không tổ chức thi, chỉ xét tốt nghiệp THPT.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, hiện nay các trường đại học đang được tự chủ, có thể lấy kết quả thi THPT chứ 'không phải bắt buộc'. Các trường vẫn có thể thi tuyển thêm các môn năng khiếu, tổ chức đánh giá năng lực riêng.

Do đó, nếu tách kỳ thi tốt nghiệp THPT riêng với xét tuyển đại học, có thể gây tốn kém cho xã hội và cũng làm mất tính tự chủ của các trường.

Nghiên cứu từng bước miễn phí sách giáo khoa

Điểm đáng chú ý khác, dự thảo luật cũng quy định liên quan tới sách giáo khoa. Theo đó, phân cấp từ UBND cấp tỉnh cho Sở Giáo dục và Đào tạo, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo quyết định việc lựa chọn sách giáo khoa sử dụng ổn định trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn đồng thời tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục địa phương.

*Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh.*

Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu theo hướng có bộ sách giáo khoa dùng chung, đồng thời có thể có những sách giáo khoa khác là tài liệu tham khảo; nghiên cứu từng bước miễn phí sách giáo khoa cho học sinh.

Đồng tình với quan điểm này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định lấy ví dụ thực tiễn, nhiều các quốc gia đều có một bộ sách chung do Bộ GD-ĐT soạn thảo. Do đó, ông đề nghị đưa nội dung này thể hiện vào trong dự thảo luật.

Dự thảo sửa đổi, bổ sung Điều 34 theo hướng: chuyển thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) từ Giám đốc Sở GDĐT cho Hiệu trưởng; bỏ quy định người đứng đầu cơ quan chuyên môn về giáo dục thuộc UBND cấp huyện cấp bằng tốt nghiệp THCS và giao người đứng đầu cơ sở thực hiện chương trình giáo dục THCS xác nhận học bạ việc hoàn thành chương trình THCS, giảm khối lượng công việc hành chính cho cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục, tăng tính tự chủ cho cơ sở giáo dục.