Em bé chào đời tại Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM). Ảnh: BVCC.
Bộ Y tế vừa đề xuất nâng mức phạt hành chính đối với hành vi lựa chọn giới tính thai nhi từ 30 triệu đồng lên tối đa 100 triệu đồng. Đề xuất này nhằm góp phần giảm tình trạng sinh con trai nhiều hơn con gái và được đưa vào dự thảo Luật Dân số, hiện lấy ý kiến rộng rãi đến ngày 12/6.
Hàng triệu nam giới có nguy cơ "ế" vợ
Thống kê mới nhất cho thấy, trong năm 2024, cứ 100 bé gái chào đời thì có tới 111,4 bé trai, vượt xa mức cân bằng tự nhiên (khoảng 106 bé trai/100 bé gái). Với tỉ lệ này, Việt Nam dự kiến dư thừa 1,5 triệu đàn ông vào năm 2034 và sẽ tăng lên 2,3 triệu người vào những năm sau đó. Đến năm 2050, ít nhất sẽ dư thừa 2,3 triệu và cao nhất là 4,3 triệu đàn ông không có khả năng kết hôn.
Cục Thống kê cho biết tình trạng này tập trung chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc, đặc biệt là vùng Đồng bằng sông Hồng. Trong số 11 tỉnh thuộc khu vực này, có tới 10 tỉnh có tỷ lệ giới tính khi sinh trên 110. Nổi bật là Bắc Ninh và Vĩnh Phúc là 118,5; Hà Nội 118,1; Hưng Yên 116,7.
Một số tỉnh miền Trung du và miền núi phía Bắc cũng ghi nhận tỷ lệ cao như Bắc Giang (116,3), Sơn La (115), Lạng Sơn (114,5) và Phú Thọ (113,6).
Trong khi đó, các tỉnh phía Nam duy trì tỷ lệ giới tính gần mức cân bằng tự nhiên, dao động từ 105 đến 108.
Theo Bộ Y tế, lựa chọn giới tính thai nhi là một trong những nguyên nhân chính gây mất cân bằng giới tính khi sinh - vấn đề nhân khẩu học đã và đang để lại nhiều hệ lụy dài hạn.
Trong khi đó, pháp luật Việt Nam nghiêm cấm mọi hành vi lựa chọn giới tính thai nhi và có quy định xử phạt nghiêm minh đối với vi phạm. Hiện mức phạt tối đa đối với hành vi này là 30 triệu đồng. Tuy nhiên Bộ Y tế cho rằng mức này chưa đủ sức răn đe. Vì vậy, Bộ Y tế đề xuất tăng lên 100 triệu đồng.
Ngoài việc tăng mức phạt, Bộ Y tế còn đề xuất định kỳ công bố công khai danh sách các địa phương có tình trạng mất cân bằng giới tính ở các mức độ khác nhau. Song song đó, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục để thay đổi nhận thức, nâng cao vai trò và vị thế của phụ nữ, đồng thời xóa bỏ định kiến giới và phân biệt đối xử với trẻ em gái.
Pháp luật Việt Nam nghiêm cấm mọi hành vi lựa chọn giới tính thai nhi và có quy định xử phạt nghiêm minh đối với vi phạm. Ảnh: Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.
Phạt nặng là cần thiết
Trao đổi với Tri Thức - Znews về vấn đề này, TS.BS Nguyễn Hữu Trung, Trưởng khoa Phụ Sản, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cơ sở 2, nhận định đây là một động thái cần thiết và có tính răn đe cao trong bối cảnh mất cân bằng giới tính tại Việt Nam đang ở mức báo động.
"Thực tế, việc lựa chọn giới tính thai nhi đã bị pháp luật nghiêm cấm từ lâu, nhưng hiện tượng này vẫn diễn ra ở một số nơi, đặc biệt là thông qua thụ tinh trong ống nghiệm hoặc các phương pháp chẩn đoán trước sinh không xâm lấn. Những công nghệ này cho phép xác định giới tính thai nhi từ rất sớm và nếu không đúng như mong muốn, một số gia đình vẫn tìm cách bỏ thai", bác sĩ Trung cho biết.
Theo vị chuyên gia, nhiều cha mẹ dù đã có con trai vẫn có tâm lý muốn thêm con trai. Điều này đang góp phần tạo nên sự chênh lệch giới tính rõ rệt tại nhiều địa phương, trong đó có TP.HCM.
"Việt Nam có thể đi vào vết xe đổ của Trung Quốc, nơi từng phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt cô dâu nghiêm trọng và phải 'nhập khẩu' vợ từ nước khác", bác sĩ cảnh báo.
Ông nhận định việc Bộ Y tế đề xuất xử phạt mạnh tay là cần thiết, đồng thời nhấn mạnh rằng đây không chỉ là vấn đề luật pháp mà còn liên quan đến chiến lược dân số và sự phát triển bền vững của xã hội.
"Phải có biện pháp đủ mạnh để lập lại trật tự trong công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản và bình đẳng giới", bác sĩ Trung nói.
Tại lễ phát động Tháng hành động Quốc gia về Dân số năm 2024, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cũng cho biết Việt Nam đang đối mặt với tình trạng "giảm sinh, thừa nam thiếu nữ".
Mục tiêu của Việt Nam là đưa tỷ lệ giới tính khi sinh trở về mức cân bằng tự nhiên, dưới 109 bé trai/100 bé gái vào năm 2030.
Nguồn: https://baohatinh.vn/de-xuat-phat-100-trieu-dong-neu-phat-hien-chon-gioi-tinh-thai-nhi-post289165.html
Bình luận (0)