Lạm dụng và sử dụng điều hòa không đúng cách có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe (Ảnh: Getty).
Ổ bệnh tiềm ẩn?
Trong bối cảnh nắng nóng gay gắt, điều hòa không khí trở thành thiết bị không thể thiếu, mang lại sự thoải mái và duy trì nhiệt độ ổn định.
Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng bên cạnh những lợi ích rõ rệt, việc lạm dụng hoặc bảo trì điều hòa không đúng cách có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là nguy cơ mắc "Hội chứng bệnh trong nhà" và các bệnh đường hô hấp.
Theo tờ Conversation, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa hệ thống điều hòa vận hành kém và sự gia tăng các vấn đề sức khỏe, trong đó nổi bật là "Hội chứng bệnh trong nhà" (Sick Building Syndrome - SBS).
Đây là tình trạng sức khỏe phát sinh khi con người tiếp xúc lâu dài với môi trường trong nhà có chất lượng không khí kém, thường do hệ thống điều hòa hoạt động không hiệu quả.
"Hội chứng bệnh trong nhà" và những hệ lụy
Các triệu chứng của SBS rất đa dạng, bao gồm đau đầu, chóng mặt, nghẹt mũi, ho kéo dài, kích ứng da, khó tập trung và mệt mỏi. Đáng chú ý, những triệu chứng này thường trở nên nghiêm trọng hơn khi người bệnh ở lâu trong môi trường có điều hòa kém chất lượng và thuyên giảm đáng kể khi họ rời khỏi đó.
Một nghiên cứu được thực hiện tại Ấn Độ vào năm 2023 trên 400 người trưởng thành khỏe mạnh đã củng cố thêm những lo ngại này.
Kết quả cho thấy nhóm người làm việc 6-8 giờ mỗi ngày trong văn phòng có điều hòa ghi nhận tỷ lệ dị ứng cao hơn, chức năng phổi suy giảm và số ngày nghỉ ốm nhiều hơn đáng kể so với nhóm không làm việc trong môi trường tương tự.
Cần lưu ý vệ sinh điều hòa định kỳ (Ảnh: Getty).
Nguyên nhân chính được xác định là do khả năng phát tán các chất gây dị ứng, hóa chất độc hại và vi sinh vật của hệ thống điều hòa khi không được vận hành và bảo trì đúng cách. Các hóa chất như benzen, formaldehyde và toluen, có thể thoát ra từ vật liệu xây dựng hoặc sản phẩm vệ sinh điều hòa, phát tán vào không khí, gây kích ứng đường hô hấp và tăng nguy cơ mắc các bệnh về phổi.
Đặc biệt nguy hiểm, hệ thống điều hòa bảo trì kém còn có thể trở thành nơi trú ngụ của vi khuẩn Legionella pneumophila – tác nhân gây bệnh Legionnaires.
Đây là một dạng viêm phổi nặng lây truyền qua việc hít phải các giọt nước chứa vi khuẩn, thường gặp ở các khách sạn, bệnh viện hoặc văn phòng. Bệnh có các triệu chứng như sốt, ho, khó thở, đau ngực và mệt mỏi, thậm chí có thể đe dọa tính mạng.
Nơi trú ngụ của nấm mốc và virus
Không chỉ vi khuẩn, hệ thống điều hòa không khí còn là môi trường lý tưởng cho sự phát triển của nấm mốc. Các nghiên cứu tại bệnh viện đã chỉ ra rằng các loại nấm như Aspergillus, Penicillium, Cladosporium và Rhizopus thường tích tụ trong các bộ phận ẩm ướt của hệ thống thông gió.
Những loại nấm này có thể gây bệnh nghiêm trọng ở những người có hệ miễn dịch suy giảm, bệnh nhân ghép tạng hoặc trẻ sinh non. Nhiễm nấm đường hô hấp thường biểu hiện bằng ho dai dẳng, sốt, khó thở và sụt cân không rõ nguyên nhân.
Tấm lọc điều hòa trở thành "ổ vi khuẩn" sau một thời gian dài sử dụng (Ảnh: Getty).
Nguy hiểm hơn, virus cũng có khả năng lây lan qua hệ thống điều hòa. Một trường hợp điển hình tại Trung Quốc đã ghi nhận hơn 20 trẻ mẫu giáo bị cúm dạ dày do norovirus phát tán từ hệ thống điều hòa của nhà vệ sinh.
Mặc dù norovirus thường lây qua tiếp xúc trực tiếp hoặc bề mặt nhiễm bẩn, nghiên cứu này đã xác nhận khả năng lây truyền qua không khí trong những điều kiện đặc biệt.
Giải pháp bảo vệ sức khỏe
Tuy nhiên, điều hòa không khí không phải là mối đe dọa nếu được bảo dưỡng đúng cách. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hệ thống được vệ sinh định kỳ có thể giúp giảm tải lượng virus trong không khí, bao gồm cả SARS-CoV-2 gây COVID-19.
Việc duy trì độ ẩm hợp lý và thay bộ lọc thường xuyên không chỉ cải thiện khả năng lọc bụi, bào tử nấm và vi khuẩn mà còn giúp giảm khô niêm mạc mũi, họng, từ đó hạn chế nguy cơ viêm xoang và nhiễm trùng hô hấp.
Các chuyên gia khuyến nghị người sử dụng nên bảo dưỡng định kỳ hệ thống điều hòa, vệ sinh bộ lọc ít nhất vài tháng một lần và đảm bảo hệ thống thông gió hoạt động hiệu quả.
Đây là những giải pháp quan trọng để duy trì chất lượng không khí trong nhà và bảo vệ sức khỏe trước các nguy cơ từ "Hội chứng bệnh trong nhà" và những bệnh truyền nhiễm liên quan đến điều hòa không khí.
Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/dieu-hoa-khong-khi-o-chua-vi-khuan-neu-bi-bo-quen-20250812075438362.htm
Bình luận (0)