Đổi mới phương thức lãnh đạo, quản lý văn hóa

Trong giai đoạn phát triển mới, dưới tác động sâu rộng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, công tác lãnh đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ đang đứng trước những yêu cầu cấp bách và thách thức lớn. Sự đổi mới về tư duy, phương thức tiếp cận và tổ chức thực hiện là điều kiện tiên quyết để phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phù hợp với xu thế hội nhập.

Cần kết hợp hài hòa giữa bảo tồn di sản và phát triển công nghiệp văn hóa. Ảnh: PHƯƠNG LAN

Hội đồng Lý luận Trung ương vừa tổ chức hội nghị tập huấn chuyên đề “Nội dung, phương thức lãnh đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ qua 40 năm đổi mới: Tình hình, bài học và định hướng phát triển”. Tại hội nghị, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thế Kỷ - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương khẳng định: “Đây là dịp quan trọng để cập nhật đường lối, quan điểm của Đảng về văn hóa, văn nghệ, đồng thời nâng cao năng lực thực hành, từ đó hình thành những tác phẩm lý luận, phê bình chất lượng cao. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng nền lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Việt Nam mang tính dân tộc, khoa học, dân chủ và nhân văn - đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”.

Hội nghị không chỉ là nơi trao đổi lý luận mà còn là cơ hội để các địa phương soi chiếu lại thực tiễn quản lý văn hóa trên địa bàn. Đoàn An Giang dự hội nghị với tinh thần chủ động, tích cực, thể hiện rõ quyết tâm gắn kết lý luận với thực tiễn phát triển văn hóa địa phương. Tiến sĩ Nguyễn Trung Hiếu - giảng viên Khoa Du lịch và Văn hóa - Nghệ thuật, Trường Đại học An Giang nhận định: “Giá trị lớn nhất của hội nghị tập huấn là cập nhật kịp thời những lý luận mới trong nghiên cứu, quản lý văn hóa, văn nghệ, nhất là trong bối cảnh hiện nay khi văn hóa ngày càng đa dạng, nghệ thuật phát triển đa chiều. Người làm lý luận, nhà quản lý cần có cái nhìn thấu đáo, đánh giá đúng giá trị để tránh tình trạng nhận diện sai lệch các hiện tượng văn hóa, nghệ thuật”.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Trung Hiếu, thời gian tới cần đặc biệt chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, văn nghệ. Lý luận dù sâu sắc đến đâu cũng không thể phát huy hiệu quả nếu thiếu đội ngũ đủ năng lực vận dụng vào thực tiễn. Ngược lại, nếu thiếu nền tảng lý luận vững chắc, hoạt động sáng tạo và quản lý văn hóa có thể rơi vào tình trạng lúng túng, thậm chí phản tác dụng. Do đó, việc định hướng rõ ràng trong tiếp cận, đánh giá, và phổ biến giá trị văn hóa, nghệ thuật là vô cùng cần thiết. Chỉ khi đó, công chúng mới có cơ sở thẩm thấu, thưởng thức và tiếp nhận các giá trị đích thực, tạo động lực để văn hóa phát triển lành mạnh, bền vững.

Tại An Giang, thời gian qua, công tác quản lý, quy hoạch, đầu tư và bảo tồn di sản văn hóa được đặc biệt chú trọng. Nhiều công trình văn hóa, lịch sử được xây dựng, tu bổ, trong đó nổi bật là việc địa phương có thêm 5 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, tiêu biểu như lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam. Hiện tỉnh đang hoàn thiện hồ sơ trình UNESCO công nhận Di tích văn hóa Óc Eo - Ba Thê là di sản văn hóa thế giới. Đây là tiền đề quan trọng để An Giang phát triển các ngành công nghiệp văn hóa như du lịch văn hóa, tâm linh, sinh thái, âm nhạc, điện ảnh, thiết kế sáng tạo…

Giai đoạn 2025 - 2030, An Giang xác định phát triển văn hóa và con người là 1 trong 3 trụ cột chiến lược. Tỉnh ưu tiên chăm lo đời sống văn hóa, tinh thần cho Nhân dân; đồng thời đẩy mạnh bảo tồn, phát huy giá trị các di sản gắn với phát triển du lịch bền vững. Việc hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa từ tỉnh đến cơ sở, cùng với tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử, xây dựng không gian văn hóa tại các địa bàn trọng điểm là những giải pháp thiết thực đang được triển khai.

Đặc biệt, An Giang sẽ tập trung đầu tư, nâng cấp thiết chế văn hóa, thể thao và xây dựng kế hoạch thực hiện chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa giai đoạn 2026 - 2030, trong đó việc xã hội hóa các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao gắn với thế mạnh du lịch địa phương sẽ được đẩy mạnh. Những lễ hội truyền thống như Vía Bà Chúa Xứ núi Sam, Hội đua bò Bảy Núi hay các di sản như Óc Eo - Ba Thê sẽ được khai thác hiệu quả hơn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, tạo sinh kế và việc làm cho người dân.

Điểm nhấn trong chiến lược phát triển văn hóa của An Giang là sự kết hợp giữa bảo tồn và đổi mới, giữ gìn bản sắc, đồng thời ứng dụng công nghệ số để sáng tạo những sản phẩm văn hóa mới, độc đáo, hấp dẫn công chúng, nhất là thế hệ trẻ. Đó chính là hướng đi chiến lược, hiện đại và bền vững trong thời đại số.

Từ thực tiễn địa phương và bài học 40 năm đổi mới trong lĩnh vực văn hóa, văn nghệ, có thể khẳng định để văn hóa thực sự trở thành“nền tảng tinh thần xã hội”, là mục tiêu và động lực phát triển, tư duy quản lý phải đổi mới mạnh mẽ, sáng tạo nhưng không xa rời bản sắc dân tộc. Sự kết hợp hài hòa giữa bảo tồn di sản với phát triển công nghiệp văn hóa chính là chìa khóa để nâng cao vị thế văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên toàn cầu hóa.

PHƯƠNG LAN

Nguồn: https://baoangiang.com.vn/doi-moi-phuong-thuc-lanh-dao-quan-ly-van-hoa-a463537.html