Đưa tiếng dân tộc thiểu số vào dạy học - bước đi mới trong giáo dục Sơn La

(sonla.gov.vn) Trong những năm qua, công tác lãnh đạo, chỉ đạo về dạy và học tiếng dân tộc thiểu số luôn được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo sát sao, xem đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Đưa tiếng dân tộc thiểu số vào dạy học - bước đi mới trong giáo dục Sơn La.

Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Sơn La đã chủ động, tích cực tham mưu UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản quan trọng, kịp thời định hướng nhiệm vụ dạy học tiếng dân tộc Thái, tiếng dân tộc Mông tại các cơ sở giáo dục phổ thông và trung tâm giáo dục thường xuyên. Nổi bật là Kế hoạch số 299/KH-UBND ngày 27/12/2022 về triển khai Chương trình “Nâng cao chất lượng dạy học các môn tiếng dân tộc thiểu số trong chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn 2021 - 2030” trên địa bàn tỉnh, trong đó quy định rõ trách nhiệm của các sở, ngành, UBND cấp huyện, phòng GD&ĐT, hiệu trưởng nhà trường trong việc khảo sát nhu cầu, bố trí lớp học, chuẩn bị cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, lựa chọn sách giáo khoa và tài liệu giảng dạy. Trên cơ sở đó, Sở GD&ĐT đã chỉ đạo triển khai thí điểm dạy học tiếng Thái, tiếng Mông tại một số trường tiểu học, TH&THCS, tạo căn cứ để đánh giá, rút kinh nghiệm và mở rộng thực hiện trong giai đoạn 2025 - 2030. Song song với đó, Sở cũng tham mưu UBND tỉnh công nhận Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh và Trường Cao đẳng Sơn La đủ điều kiện đào tạo, bồi dưỡng, cấp chứng chỉ tiếng Thái, tiếng Mông cho cán bộ, công chức, viên chức và giáo viên theo quy định tại Thông tư số 09/2023/TT-BGDĐT ngày 18/4/2023 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định việc tổ chức đào tạo, bồi dưỡng và cấp chứng chỉ tiếng dân tộc thiểu số; ban hành văn bản hướng dẫn hằng năm về nhiệm vụ giáo dục dân tộc, trong đó có nội dung cụ thể về dạy và học tiếng dân tộc thiểu số; đồng thời chỉ đạo các phòng GD&ĐT tham mưu UBND các huyện, thành phố xây dựng kế hoạch dạy học phù hợp với điều kiện thực tiễn. Cùng với đó, Sở đã phối hợp với các cơ quan truyền thông của tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền về chủ trương, chính sách, ý nghĩa của việc dạy học tiếng dân tộc thiểu số, góp phần nâng cao nhận thức xã hội, tạo sự đồng thuận và hưởng ứng tích cực từ phụ huynh, cộng đồng.

Trong giai đoạn vừa qua, việc dạy học tiếng dân tộc thiểu số tại Sơn La đã được triển khai đồng bộ theo chương trình, kế hoạch của Trung ương và của tỉnh. Các cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục phổ thông môn tiếng Thái, tiếng Mông theo Thông tư số 34/2020/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về ban hành Chương trình giáo dục phổ thông môn học Tiếng Bahnar, Tiếng Chăm, Tiếng Êđê, Tiếng Jrai, Tiếng Khmer, Tiếng Mông, Tiếng Mnông, Tiếng Thái; cụ thể hóa mục tiêu, nhiệm vụ theo Quyết định số 142/QĐ-TTg số ngày 27/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Chương trình "Nâng cao chất lượng dạy học các môn tiếng dân tộc thiểu số trong chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn 2021 - 2030" và Kế hoạch số 299/KH-UBND ngày 27/12/2022 của UBND tỉnh. 100% trường học trên địa bàn đã tiếp nhận, quán triệt, triển khai các văn bản chỉ đạo, tổ chức khảo sát nhu cầu học tiếng dân tộc của học sinh và xây dựng kế hoạch giảng dạy phù hợp với điều kiện thực tế.

Về tài liệu dạy học, trước năm học 2024 - 2025, do chưa có sách giáo khoa và tài liệu chính thức, giáo viên chủ động căn cứ khung chương trình để biên soạn giáo án. Từ năm học 2024 - 2025, đối với tiếng Thái, các trường sử dụng bộ tài liệu đã dạy thực nghiệm tại địa phương và được Sở GD&ĐT thống nhất hướng dẫn triển khai. Đến nay, sách giáo khoa và tài liệu hướng dẫn dạy học tiếng dân tộc thiểu số cấp tiểu học đã được Bộ GD&ĐT phê duyệt, dự kiến sẽ được in, phát hành và bàn giao cho các tỉnh vào cuối năm 2025.

Hiện nay, tỉnh Sơn La tổ chức dạy tiếng Thái và tiếng Mông là hai tiếng dân tộc đã có chữ viết tại một số trường tiểu học và TH&THCS. Quy mô triển khai bước đầu còn hạn chế: Năm học 2022 - 2023, có 3 trường với 562 học sinh; năm học 2023 - 2024 có 4 trường với 174 học sinh; sang năm học 2024 - 2025 đã mở rộng lên 14 trường, 25 lớp với 622 học sinh học tiếng Thái. Bên cạnh đó, nhiều trường tận dụng lợi thế đội ngũ giáo viên biết tiếng dân tộc để hỗ trợ học sinh dân tộc thiểu số hòa nhập, học tốt tiếng Việt song song với việc học tiếng mẹ đẻ. Các trường sử dụng cơ sở vật chất và thiết bị dạy học phổ thông hiện có, cơ bản đáp ứng mức tối thiểu để tổ chức dạy - học tiếng dân tộc thiểu số (phòng học riêng, bảng, thiết bị trình chiếu tại các điểm trường trung tâm…). Toàn tỉnh hiện có 44 giáo viên đã được cấp chứng chỉ/bồi dưỡng giảng dạy tiếng Thái, tiếng Mông; lực lượng giáo viên người dân tộc Thái, Mông đang giảng dạy tại các trường phổ thông là nguồn nhân lực tiềm năng để tiếp tục bồi dưỡng, bổ sung.

Việc đưa tiếng dân tộc thiểu số vào giảng dạy không chỉ góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, mà còn giúp học sinh nâng cao kỹ năng giao tiếp, tự tin hơn trong học tập và đời sống. Thời gian tới, tỉnh Sơn La sẽ tiếp tục mở rộng quy mô dạy học tiếng dân tộc thiểu số, gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, bảo đảm cơ sở vật chất, tài liệu giảng dạy; đồng thời tăng cường tuyên truyền để tạo sự đồng thuận của phụ huynh và cộng đồng. Đây là nền tảng quan trọng để việc dạy học tiếng dân tộc thiểu số ngày càng đi vào chiều sâu, bền vững và phát huy hiệu quả thiết thực.

Như Thủy

 

Nguồn: https://sonla.gov.vn/tin-van-hoa-xa-hoi/dua-tieng-dan-toc-thieu-so-vao-day-hoc-buoc-di-moi-trong-giao-duc-son-la-939074