Gỡ điểm nghẽn, thống nhất mô hình, phát huy sức mạnh Mặt trận

Ngày 15/8 tại Hà Nội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc phản ánh khó khăn, vướng mắc và các giải pháp khắc phục trong việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ. Nhiều đề xuất, kiến nghị được đưa ra để sớm có chỉ đạo thống nhất từ Trung ương, bảo đảm bộ máy mới hoạt động đồng bộ, hiệu quả.

Hội nghị được kết nối tới điểm cầu của Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì Hội nghị.

Hội nghị trực tuyến toàn quốc phản ánh, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và các giải pháp khắc phục trong việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ. (Ảnh: Minh Hiển)

Những kiến nghị cụ thể

Theo Báo cáo tổng hợp của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được trình bày tại Hội nghị, sau hơn 1 tháng (01/7/2025 - 31/7/2025) thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, bên cạnh kết quả tích cực, nhiều địa phương gặp vướng mắc.

Về công tác Đảng, theo hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương, Đảng bộ cơ quan Ủy ban MTTQ tỉnh được thành lập và trực thuộc Đảng ủy các cơ quan Đảng tỉnh. Trong triển khai, mô hình này bộc lộ khó khăn do đặc thù MTTQ là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện, hoạt động chính trị - xã hội sâu sắc, đòi hỏi sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, toàn diện, thường xuyên của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nhất là với các nhiệm vụ chính trị quan trọng.

Trưởng ban Tổ chức, Kiểm tra (Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam) Nông Thị Mai Huyền trình bày báo cáo tại Hội nghị. (Ảnh: Minh Hiển)

Ở cấp tỉnh chưa thống nhất toàn quốc về việc giao biên chế cho cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh. Một số địa phương giao biên chế riêng cho MTTQ và từng tổ chức chính trị - xã hội, không giao biên chế chung về cơ quan MTTQ tỉnh, dẫn đến khó khăn trong xây dựng quy chế làm việc, ban hành chức năng nhiệm vụ, điều hành bộ máy và điều động cán bộ giữa các ban. Ở cấp xã, việc sắp xếp, sáp nhập vẫn còn nơi chưa bố trí được nhân sự phù hợp cho một số tổ chức thành viên, khiến các tổ chức chưa thể hoạt động độc lập, hạn chế hiệu quả phối hợp với MTTQ xã.

Sau sáp nhập, số cán bộ, công chức, người lao động tăng nhưng hạ tầng trụ sở nhiều tỉnh còn hạn chế, thiếu phòng làm việc; các ban chuyên môn phải làm việc phân tán, gây khó khăn cho điều hành, phối hợp; trang thiết bị thiếu đồng bộ, nhiều nơi xuống cấp hoặc hư hỏng. Ở cấp xã, phường, đặc khu, nhiều đơn vị trụ sở chật hẹp, xuống cấp; trang thiết bị thiếu, chất lượng kém. Với địa bàn rộng, dân cư phân tán, giao thông khó khăn (nhất là xã miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số), việc nắm bắt dư luận xã hội, tâm tư nguyện vọng của nhân dân và triển khai phong trào tại cơ sở càng thêm trở ngại.

Báo cáo nêu rõ: Trước thực tiễn nêu trên, các địa phương kiến nghị Trung ương chỉ đạo nghiên cứu thành lập Đảng bộ MTTQ Việt Nam cấp tỉnh trực thuộc Tỉnh ủy. Việc này nhằm bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Tỉnh ủy đối với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, đáp ứng yêu cầu về mô hình tổ chức thống nhất từ Trung ương và phù hợp với vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh trong hệ thống chính trị theo quy định của Đảng, Hiến pháp và pháp luật...

Các địa phương kiến nghị Trung ương sớm ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể về mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, cơ chế phối hợp và phương thức hoạt động của Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp theo tổ chức bộ máy mới sau sắp xếp; trong đó cần xác định rõ quan hệ “trực thuộc”, tính “độc lập tương đối” của các tổ chức chính trị - xã hội trong mô hình tổ chức liên thông, đồng thời làm rõ cơ chế quản lý, điều hành đối với các đơn vị sự nghiệp trực thuộc nhằm bảo đảm thống nhất, tránh chồng chéo.

Đặc biệt, cần sớm ban hành Đề án sắp xếp, tinh gọn, hợp nhất các tổ chức hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ để cấp tỉnh, cấp xã xây dựng đề án thực hiện ở cấp mình đảm bảo thống nhất. Xem xét, sắp xếp các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ có chức năng, nhiệm vụ trùng lắp; hợp nhất đối với các hội có đối tượng, tính chất, nội dung hoạt động tương đồng; kết thúc hoạt động của các hội không hiệu quả...

Về công tác cán bộ, các đơn vị kiến nghị Trung ương cho phép bổ nhiệm một số vị trí trưởng ban và tương đương thực hiện chuyên trách (không kiêm nhiệm như hiện nay) đối với các ban có khối lượng công việc lớn, quan trọng và cần sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên và cần kiến thức, kinh nghiệm chuyên sâu, theo lĩnh vực để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay.

Hội nghị được kết nối tới điểm cầu của Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. (Ảnh: Minh Hiển)

Các đơn vị cũng đề nghị có hướng dẫn về số lượng cấp phó các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh; hướng dẫn về tiêu chuẩn và định hướng cụ thể đối với nhân sự Phó chủ tịch các tổ chức chính trị - xã hội cấp xã, do hiện nay vẫn còn một số nhân sự là người hoạt động không chuyên trách cấp xã có nguyện vọng tiếp tục công tác...

Các đại biểu đánh giá cao việc tổ chức hội nghị trực tuyến để kịp thời tháo gỡ khó khăn, đồng thời phản ánh nhiều vấn đề liên quan đến công tác chuẩn bị Đại hội MTTQ các cấp, quản lý tài chính, con dấu, số hóa tài liệu, hoạt động ở khu dân cư…

Tư duy mới, cách làm mới, kết quả mới

Ghi nhận ý kiến của các đại biểu, bà Nguyễn Thị Thu Hà đã làm rõ các nhóm vấn đề được các tỉnh, thành kiến nghị. Bà cho biết, kiến nghị thành lập tổ chức Đảng trực thuộc Ban Thường vụ Tỉnh ủy thuộc thẩm quyền quyết định của Bộ Chính trị; Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ đề xuất Ban Tổ chức Trung ương tham mưu Ban Bí thư bổ sung quy chế làm việc để Đảng ủy MTTQ cấp tỉnh được báo cáo trực tiếp Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Về giao biên chế, bà Hà đề nghị thống nhất một đầu mối giao cho Mặt trận cấp tỉnh, cấp xã; không giao riêng cho từng tổ chức chính trị - xã hội.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát biểu kết luận Hội nghị. (Ảnh: Minh Hiển)

Về tính “trực thuộc” và “độc lập tương đối” của các tổ chức chính trị - xã hội, bà Hà nhấn mạnh: "Tính độc lập và tính trực thuộc không hề mâu thuẫn nhau và quan hệ biện chứng với nhau. Trong quá trình tổ chức thực hiện, chúng ta phải phân định rõ ràng vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ". Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ quan lãnh đạo, quản lý biên chế, kinh phí, tài sản; các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc nhưng vẫn có tư cách pháp nhân, con dấu, tài khoản, điều lệ và đại hội riêng. Các đơn vị sự nghiệp, cơ sở vật chất của tổ chức chính trị - xã hội về bản chất trực thuộc Mặt trận, có thể phân cấp quản lý tùy điều kiện địa phương. Ngân sách chung, không phân cấp biên chế, ngân sách riêng cho từng tổ chức như trước. Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ phối hợp hỗ trợ địa phương khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng xa, ưu tiên hỗ trợ chuyển đổi số ngay trong thời điểm hiện tại.

Về điều lệ, bà Nguyễn Thị Thu Hà cho biết: điều lệ chỉ có thể thông qua tại đại hội; hướng dẫn điều lệ có thể ban hành sớm để tránh vướng mắc. Về số lượng cấp phó của các tổ chức chính trị - xã hội, vấn đề này đang được Ban Tổ chức Trung ương tổng hợp, dự kiến trình Bộ Chính trị đầu tháng 9/2025; trước mắt giữ nguyên hiện trạng.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà khẳng định, với tư duy mới, cách làm mới, sản phẩm mới, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ tiếp tục đồng hành với Ủy ban MTTQ các tỉnh, thành phố, các tổ chức chính trị - xã hội, tạo điều kiện để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác điều hành, vận hành. Bà tin tưởng sau Hội nghị, công tác Mặt trận sẽ bước sang trang mới - bộ máy mới, sức sống mới, năng lượng mới, kết quả mới.

Nguồn: https://thoidai.com.vn/go-diem-nghen-thong-nhat-mo-hinh-phat-huy-suc-manh-mat-tran-215591.html