Hiệu quả từ nâng cao năng lực số cho giáo viên

Ứng dụng công nghệ thông tin, AI trong dạy và học mang lại giờ học sinh động, hiệu quả hơn. Trong ảnh: Học sinh Trường Tiểu học Lê Lai (phường Hải Châu) trong một giờ học. Ảnh: THU HÀ

Giáo viên làm chủ công nghệ

Là một trong những giáo viên dạy môn Tin học và Công nghệ tại Trường Tiểu học Duy Trung (xã Duy Xuyên), cô Phạm Thị Điểm hiểu rõ tầm quan trọng của ứng dụng công nghệ, AI trong thiết kế bài giảng, phục vụ cho hoạt động dạy và học.

Cô Điểm cho hay, ứng dụng AI và công nghệ thông tin giúp đa dạng hóa hình thức dạy học, cá nhân hóa việc học theo từng học sinh, đồng thời giảm tải khối lượng công việc cho giáo viên trong soạn giảng, chấm bài và đánh giá. Chính vì vậy, nâng cao năng lực số của giáo viên và tích hợp AI vào dạy học là nhiệm vụ cấp thiết để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

Sau khóa học ứng dụng AI vào thiết kế bài giảng do trường tổ chức, cô Điểm đã mạnh dạn áp dụng ngay vào việc dạy học môn Tin học và Công nghệ. Cụ thể, cô dùng Chatgpt để xây dựng kế hoạch bài dạy hoàn chỉnh, phù hợp với thực tế học sinh tại trường. Sử dụng công cụ Gamma để thiết kế bài trình chiếu, tạo ra những trang slide đẹp mắt, chuyên nghiệp.

“Sử dụng AI giúp giáo viên có thể tạo nhanh hình ảnh, tạo sơ đồ tư duy để củng cố bài học, biến bài tập thành trò chơi tương tác, có thể chuyển những nội dung, hình ảnh khô khan trong sách giáo khoa thành những video sinh động. Từ đó giúp cho tiết học sôi nổi hơn, học sinh hứng thú hơn trong học tập. Nhờ AI, tiết học không còn đơn thuần là “giáo viên dạy - học sinh nghe”, mà trở thành một buổi khám phá công nghệ thực thụ”, cô Điểm chia sẻ.

ThS. Lê Vũ, Giám đốc Trung tâm Học liệu và Truyền thông, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật (Đại học Đà Nẵng) trong một buổi chia sẻ, tập huấn về trí tuệ nhân tạo. Ảnh: THU HÀ

Thầy Nguyễn Văn Tuấn, Tổ trưởng Tổ Lịch sử - Địa lí, Trường THCS Nguyễn Huệ (phường Hải Châu) cho rằng, thông qua các lớp tập huấn do nhà trường tổ chức, giáo viên có thêm nền tảng để tìm hiểu sâu hơn về ứng dụng AI vào dạy học, kiểm tra, đánh giá, quản lý hồ sơ... Việc ứng dụng AI trong hoạt động giảng dạy cần chọn lọc để sử dụng cho phù hợp với khả năng của giáo viên, đặc thù của môn học.

Như với môn Lịch sử, giáo viên có thể sử dụng ứng dụng tham quan thực tế ảo với các bảo tàng đã số hóa các hiện vật. Hay với môn Địa lý, thầy cô có thể đưa học sinh đến với bất kỳ địa điểm nào trên thế giới chỉ với ứng dụng google Earth…

Theo thầy Tuấn, việc ứng dụng công nghệ, AI trong bài giảng, tổ chức hoạt động dạy và học giáo viên cũng cần có thời gian để chọn lọc. Giáo viên phải làm chủ công nghệ thì mới có thể định hướng được năng lực số cho học sinh cũng như trang bị cho các em khả năng tự học, sử dụng AI như một công cụ để hỗ trợ cho việc học tập chứ không phụ thuộc hoàn toàn vào nó.

Vượt qua những rào cản

Bên cạnh việc có kiến thức, kỹ năng để tránh lạm dụng, phụ thuộc vào AI, các giáo viên cũng gặp một số khó khăn khi ứng dụng. Theo cô Phạm Thị Điểm, một số phần mềm hoặc nền tảng giới hạn tính năng miễn phí, gia hạn ở số lần sử dụng, khi dùng phải đăng ký hoặc trả phí để sử dụng đầy đủ; thiết bị ở trường học chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Các thông tin do AI cung cấp đôi khi không phù hợp với thực tế lớp học, đối tượng học sinh tại trường…

*Sau khi tập huấn, nhiều thầy cô đã ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo vào thiết kế bài giảng. Ảnh: THU HÀ*

Cùng quan điểm, cô Mai Thị Thu Hà, giáo viên Trường THPT Duy Tân (phường Tam Kỳ) cho rằng, hiện nay phần lớn thầy cô giáo đang sử dụng các ứng dụng phái sinh AI miễn phí, thời gian và tính năng sử dụng công cụ đều bị giới hạn. Thế nhưng, để mua phần mềm có bản quyền thì không phải thầy cô nào cũng có khả năng.

Qua quá trình giảng dạy và làm việc với giáo viên các cấp, ThS. Lê Vũ, Giám đốc Trung tâm Học liệu và Truyền thông, giảng viên ngành Công nghệ thông tin, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật (Đại học Đà Nẵng) nhận thấy, các thầy cô giáo đều mong muốn được tiếp cận và làm chủ công cụ AI để phục vụ giảng dạy. AI giúp bài giảng sinh động, trực quan, tiết kiệm thời gian soạn bài, để giáo viên đầu tư nhiều hơn cho chất lượng nội dung và phương pháp sư phạm.

Tuy nhiên, theo ThS. Lê Vũ, rào cản lớn nhất hiện nay không nằm ở công nghệ, mà ở tâm lý và thói quen nghề nghiệp. Nhiều giáo viên, nhất là những người ít sử dụng công nghệ vẫn còn bỡ ngỡ, e ngại trước những công cụ mới.

Bên cạnh đó, còn có một trở ngại khác là phần lớn công cụ AI thu phí cho các tính năng nâng cao, gây khó khăn trong việc tiếp cận. Vì vậy, Việt Nam cần xây dựng nền tảng học tập số cấp quốc gia và kho dữ liệu giáo dục dùng chung để ứng dụng AI hiệu quả và bền vững.

Có thể nói, việc ứng dụng AI trong nhà trường đang ở giai đoạn tăng tốc đầy hứng khởi, với những bước đi ngày càng cụ thể và sâu rộng. Đặc biệt, sau khi Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị được ban hành, tinh thần đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số trong giáo dục đã lan tỏa mạnh mẽ.

“AI không bao giờ thay thế được vai trò của người thầy, nhưng AI giúp người thầy có thêm thời gian để quan tâm, sẻ chia và truyền cảm hứng cho học trò, đúng như tinh thần mà Nghị quyết số 71-NQ/TW nhấn mạnh: “Người học là trung tâm, là chủ thể của quá trình giáo dục và đào tạo; nhà trường là nền tảng, nhà giáo là động lực, quyết định chất lượng giáo dục, đào tạo”, ThS. Lê Vũ chia sẻ.

Những lưu ý khi sử dụng AI

Theo cô Phạm Thị Điểm, ứng dụng trí tuệ nhân tạo dùng để hỗ trợ cho hoạt động dạy học, không thay thế vai trò của giáo viên. Giáo viên cần kiểm chứng, xác minh lại nội dung do AI tạo ra theo các nguồn khác như sách, báo, hiểu biết của mình…; đảm bảo an toàn thông tin cá nhân của học sinh. Tận dụng AI để khuyến khích sáng tạo và cá nhân hóa học tập; không nên quá lạm dụng AI vì từ đó làm giảm đi khả năng tư duy, sáng tạo của cả giáo viên và học sinh.

Nguồn: https://baodanang.vn/hieu-qua-tu-nang-cao-nang-luc-so-cho-giao-vien-3305793.html