Hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm logistics của Tây Nguyên

(GLO)- Với lợi thế về địa lý và hạ tầng giao thông ngày càng hoàn thiện, Gia Lai đang hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm logistics của khu vực Tây Nguyên. Tuy nhiên, để hiện thực hóa điều đó, tỉnh cần có những giải pháp đồng bộ về thu hút đầu tư, xây dựng hệ thống logistics.

Trong chiến lược phát triển hạ tầng giao thông, tỉnh Gia Lai đã đề ra các giải pháp mang tính đột phá nhằm phát triển dịch vụ logistics và thu hút đầu tư xây dựng hạ tầng logistics, qua đó tạo đòn bẩy cho hoạt động xuất khẩu nông sản. Việc đầu tư phát triển ngành dịch vụ này không chỉ góp phần giảm chi phí vận chuyển mà còn giúp nâng cao sức cạnh tranh, đưa sản phẩm nông nghiệp Gia Lai ra thị trường quốc tế một cách hiệu quả và bền vững.

Cao tốc Quy Nhơn-Pleiku hình thành sẽ thu hút các hãng tàu mở tuyến dịch vụ trực tiếp tại cảng biển Quy Nhơn để tiếp nhận hàng hóa xuất nhập khẩu. Ảnh: Minh Phương

Nhiều tiềm năng phát triển logistics

Đến nay, Gia Lai đã hình thành và phát triển nhiều vùng chuyên canh quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao để sản xuất các mặt hàng nông sản chủ lực. Toàn tỉnh hiện có 97.000 ha cà phê, sản lượng trên 250.000 tấn/năm; 13.000 ha hồ tiêu, sản lượng hơn 47.000 tấn/năm; gần 80.000 ha cao su, sản lượng mủ khô đạt 117.000 tấn/năm; hơn 78.000 ha mì, sản lượng 1,5 triệu tấn/năm... Các sản phẩm này có giá trị kinh tế cao, đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu.

Từ những lợi thế này, Gia Lai đang từng bước trở thành trung tâm phát triển tiềm năng trong khu vực, hỗ trợ hiệu quả cho các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng nông sản, công nghiệp và xuất khẩu. Đến nay, các sản phẩm nông sản của tỉnh đã có mặt tại hơn 60 quốc gia trên thế giới, bao gồm những thị trường khó tính như: Mỹ, châu Âu và Nhật Bản. Gia Lai hiện có một số doanh nghiệp xuất khẩu uy tín, nổi bật là Công ty TNHH Vĩnh Hiệp với sản phẩm cà phê L’amant đạt thương hiệu quốc gia. Đây cũng là doanh nghiệp xuất khẩu cà phê lớn nhất cả nước với kim ngạch đạt 520 triệu USD trong niên vụ 2023-2024, sở hữu nông trại cà phê hữu cơ (Organic) đầu tiên tại Việt Nam và nằm trong top 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam.

Nút thắt lưu thông được tháo gỡ, năng lực vận chuyển được tăng cường, hạ tầng logistics đầu tư đồng bộ sẽ thu hút khối lượng lớn hàng hóa luân chuyển giữa các vùng. Ảnh: Minh Phương

Cùng với việc cải thiện môi trường đầu tư, phát triển vùng nguyên liệu bền vững, tỉnh cũng đặc biệt chú trọng nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi sản xuất-chế biến-tiêu thụ. Gia Lai đặt mục tiêu phấn đấu đạt kim ngạch xuất khẩu 850-900 triệu USD trong năm 2025. Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh đã xây dựng kế hoạch phát triển hoạt động logistics, kêu gọi và hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư, khai thác, vận hành cảng cạn (ICD). Với vị trí chiến lược và hệ thống giao thông thuận lợi, Gia Lai có nhiều điều kiện để phát triển logistics.

Hiện hệ thống quốc lộ huyết mạch như: quốc lộ 14, 19 và 25 đều đạt tiêu chuẩn vận tải container, cho phép các doanh nghiệp kéo container trực tiếp về tỉnh mà không cần ghép hàng tại cửa khẩu. Bên cạnh đó, Cảng Hàng không Pleiku được phê duyệt quy hoạch thời kỳ 2021-2030 với công suất khoảng 4 triệu hành khách và 4.500 tấn hàng hóa/năm. Tầm nhìn đến năm 2050, công suất dự kiến khoảng 5 triệu hành khách và 12.000 tấn hàng hóa/năm, tạo điều kiện để tỉnh hình thành chuỗi logistics khép kín phục vụ xuất khẩu nông sản.

Theo bà Võ Thị Tuyết Hà-Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Phát triển khoa học quốc tế Trường Sinh: Với quy mô sản xuất lớn, Công ty đã đầu tư hệ thống logistics và cơ sở hạ tầng của nhà máy để hỗ trợ cho hoạt động kho bãi. Đến thời điểm này, công tác logistics nội bộ của Công ty đã được cải thiện đáng kể, không ngừng nâng cao và xử lý thông suốt nên vấn đề cung ứng logistics nguyên liệu đối với nhà máy cũng khá thuận lợi. Tuy nhiên, vì thị trường tiêu thụ ở xa nên Công ty gặp một số khó khăn trong khâu vận chuyển hàng thành phẩm đến các tỉnh, thành trên cả nước.

“Thời gian tới, Công ty mong muốn tỉnh tiếp tục quan tâm, nâng cao chất lượng dịch vụ vận chuyển để hỗ trợ Công ty tiết giảm được chi phí logistics, giúp người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm với giá hợp lý hơn. Mặt khác, việc đầu tư hệ thống cảng cạn tại Gia Lai sẽ là động lực không chỉ hỗ trợ cho Công ty Trường Sinh mà còn cho toàn bộ doanh nghiệp có nhu cầu xuất khẩu tại tỉnh phát triển tốt hơn, đưa những sản phẩm của Gia Lai ra khắp thế giới”-bà Hà đề xuất.

Tuyến cao tốc Quy Nhơn-Pleiku sẽ kết nối với cảng biển sẽ thuận lợi hơn, nâng cao sức cạnh tranh với các tuyến vận tải khác, giúp doanh nghiệp vận tải tăng tần suất hoạt động, mở rộng thị trường. Ảnh: Minh Phương

Còn ông Huỳnh Văn Ánh-Giám đốc Hợp tác xã Nông-lâm nghiệp Ia Hrú (huyện Chư Pưh) thì cho rằng: Chi phí vận chuyển vẫn còn cao là rào cản lớn đối với đơn vị trong việc nâng cao giá trị sản phẩm. “Chúng tôi đang hướng tới việc tập trung nguồn hàng lớn để xuất khẩu. Tuy nhiên, do Hợp tác xã nằm ở địa bàn Tây Nguyên nên chi phí vận chuyển rất cao. Nếu tỉnh sớm phát triển các dịch vụ logistics đồng bộ thì sẽ giúp tiết giảm chi phí, nâng cao khả năng cạnh tranh của Hợp tác xã với doanh nghiệp lớn, hàng hóa được xuất khẩu thuận lợi hơn”-ông Ánh kiến nghị.

Gỡ điểm nghẽn, tạo đột phá

Theo kế hoạch phát triển dịch vụ logistics giai đoạn 2023-2025, định hướng đến năm 2030, UBND tỉnh định hướng xây dựng 2 trung tâm logistics và 2 cảng cạn để phục vụ nhu cầu lưu thông hàng hóa trong tỉnh và khu vực lân cận. Đáng chú ý, Trung tâm kho vận quốc tế logistics Tây Nguyên tại huyện Mang Yang với quy mô hạng II, diện tích 511 ha đã được tỉnh phê duyệt danh mục kêu gọi đầu tư giai đoạn 2026-2030. Đây là một trong những dự án trọng điểm, kỳ vọng mở ra cơ hội để tỉnh hình thành chuỗi sản phẩm nông nghiệp gắn với logistics, vươn lên trở thành vùng kinh tế động lực, thúc đẩy các tỉnh khác trong vùng cùng phát triển.

Với quy mô sản xuất lớn, Công ty cổ phần VCU (huyện Chư Prông) đã đầu tư hệ thống logistics và cơ sở hạ tầng của nhà máy để hỗ trợ cho hoạt động kho bãi, vận chuyển. Ảnh: Minh Phương

Ông Hồ Liên Nam-Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn-cho biết: Các doanh nghiệp ở Gia Lai nói riêng và vùng Tây Nguyên nói chung đã sẵn sàng tâm thế chuẩn bị đối với các sản phẩm chất lượng cao để tham gia thị trường quốc tế. Đặc biệt, tuyến đường bộ cao tốc Quy Nhơn-Pleiku dự kiến hoàn thành vào năm 2029 với chiều dài 125 km sẽ rút ngắn 50% thời gian vận chuyển.

“Đây là điều kiện quan trọng thúc đẩy phát triển dịch vụ logistics, tiết giảm chi phí, tăng tính cạnh tranh của các doanh nghiệp địa phương trên thị trường quốc tế. Hàng hóa mất ít thời gian lưu thông hơn, giúp tiết giảm chi phí logistics cho các doanh nghiệp, tạo điều kiện gia tăng nguồn hàng thông thương theo trục hành lang kinh tế Đông-Tây, thu hút các hãng tàu mở tuyến dịch vụ trực tiếp tại cảng biển Quy Nhơn để tiếp nhận hàng hóa xuất-nhập khẩu”-ông Nam cho hay.

Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn khẳng định: Khi việc lưu thông thuận lợi thì các ngành dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ logistics có cơ hội phát triển mạnh mẽ. Trong đó, những lĩnh vực kỳ vọng nhiều tiềm năng thu hút đầu tư như: hệ thống kho bãi, cảng cạn và trung tâm logistics tập kết, phân phối hàng hóa. “Khi nút thắt lưu thông được tháo gỡ, năng lực vận chuyển được tăng cường, hạ tầng logistics được đầu tư đồng bộ sẽ thu hút khối lượng lớn hàng hóa luân chuyển giữa các vùng, từ đó hình thành trung tâm logistics quy mô lớn. Ngoài ra, tỷ trọng hàng hóa đối lưu giữa nhập-xuất có thể tiệm cận ở mức cân bằng, giúp giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp”-ông Nam phân tích.

Cùng quan điểm này, ông Ngô Minh Tuấn-Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Minh Tuấn Gia Lai-chia sẻ: Đơn vị hiện có 20 đầu xe kinh doanh vận tải, trong đó có khoảng 4-6 xe thường xuyên hoạt động tuyến Pleiku-Quy Nhơn. Khi tuyến cao tốc Quy Nhơn-Pleiku hoàn thành, thời gian di chuyển chỉ còn khoảng 1,5 giờ thay vì 4 giờ như hiện nay. “Điều này giúp hàng hóa lưu thông từ các tỉnh Tây Nguyên kết nối với cảng biển sẽ thuận lợi hơn, nâng cao sức cạnh tranh với các tuyến vận tải khác. Đây được xem là bước ngoặt để doanh nghiệp vận tải tăng tần suất hoạt động, mở rộng thị trường”-ông Tuấn khẳng định.

Tỉnh Gia Lai khuyến khích các nhà cung cấp dịch vụ logistics, các doanh nghiệp logistics trong nước (hoặc quốc tế) đặt chi nhánh và văn phòng giao dịch tại tỉnh nhằm tạo điều kiện thúc đẩy xuất khẩu. Ảnh: Minh Phương

Theo ông Phạm Văn Binh-Giám đốc Sở Công thương: Hiện các dịch vụ logistics trên địa bàn tỉnh còn khá nhỏ lẻ, chủ yếu là các hoạt động vận tải, chuyển phát hàng hóa đơn lẻ hoặc dịch vụ thuê kho bãi. Các dịch vụ chuyên sâu khác như: bảo quản, đóng gói, thủ tục hải quan, giao nhận, kiểm định kỹ thuật… hầu như chưa có doanh nghiệp đầu tư. Trong khi đó, hạ tầng phục vụ logistics như cảng cạn, trung tâm logistics chưa được hình thành; hệ thống đường bộ vẫn còn hạn chế, chưa có tuyến cao tốc kết nối liên vùng. Do đó, một trong những ngành dịch vụ quan trọng tỉnh đang thiếu, cần thúc đẩy phát triển là ngành logistics.

Giám đốc Sở Công thương thông tin: Thời gian tới, tỉnh sẽ tập trung hoàn thiện cơ chế quản lý, chú trọng đầu tư phát triển hạ tầng dịch vụ logistics, cải thiện môi trường đầu tư, đồng thời đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tăng cường tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của ngành dịch vụ logistics.

“Việc thành lập các nhà máy chế biến ngay tại vùng nguyên liệu không chỉ giúp giảm chi phí logistics mà còn nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu của thị trường quốc tế. Sở Công thương sẽ phối hợp với các sở, ngành liên quan tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi thu hút đầu tư vào lĩnh vực dịch vụ logistics trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, khuyến khích các nhà cung cấp dịch vụ logistics, các doanh nghiệp logistics trong nước hoặc quốc tế đặt chi nhánh và văn phòng giao dịch tại tỉnh nhằm tạo điều kiện thúc đẩy xuất-nhập khẩu của tỉnh”-Giám đốc Sở Công thương nhấn mạnh.

Nguồn: https://baogialai.com.vn/huong-toi-muc-tieu-tro-thanh-trung-tam-logistics-cua-tay-nguyen-post328932.html