Ở Đà Nẵng, đô thị hóa thời gian qua diễn ra khá nhanh khiến nhiều di sản có nguy cơ mai một. Do đó, việc ứng dụng công nghệ số để bảo tồn và phục hồi tư liệu văn hóa dân gian là cách hiệu quả nhằm duy trì và truyền bá di sản văn hóa quý báu của dân tộc.
Ứng dụng chuyển đổi số
Hiện nay, việc số hóa tư liệu văn hóa dân gian được thực hiện qua nhiều hình thức như quét ảnh, ghi âm, quay video hoặc chụp lại các tài liệu cổ, nhằm lưu trữ trên các nền tảng kỹ thuật số.
Nhờ đó, những giá trị đặc sắc như âm thanh (dân ca, hát sắc bùa, hô hát Bài chòi, hò khoan đối đáp…), hình ảnh (múa Thiên cẩu, lễ hội Cầu ngư, Long chu, Mục đồng làng Phong Lệ, tranh và điêu khắc dân gian…) hay văn bản (sắc phong, câu đố, ca dao, truyện cổ…) được bảo tồn một cách lâu dài, bền vững trong không gian số.
Thạc sĩ Đỗ Thanh Tân, Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian thành phố Đà Nẵng cho rằng, việc xây dựng cơ sở dữ liệu trực tuyến về văn hóa dân gian không chỉ giúp lưu trữ và quản lý hiệu quả các tư liệu số, mà còn mở rộng khả năng tìm kiếm, truy cập và chia sẻ thông tin đến cộng đồng.
Để văn hóa dân gian đến với nhiều người, việc sử dụng mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến để lan tỏa và quảng bá các tư liệu là hết sức cần thiết.
Các diễn đàn trên mạng xã hội có thể giúp kết nối và tương tác với cộng đồng quan tâm đến văn hóa truyền thống. Điều này còn có thể cung cấp cho cộng đồng những cơ hội học tập mới và tăng cường nhận thức về di sản văn hóa.
Nhạc sĩ Trịnh Tuấn Khanh là người có nhiều thập niên gắn bó với văn hóa dân gian xứ Quảng, đã phục dựng và ghi lại những thước phim quý giá về lễ hội Mục đồng, về các trò chơi dân gian.
Ông chia sẻ: “Việc sử dụng công nghệ số không chỉ giúp bảo tồn và phục hồi các tư liệu văn hóa văn nghệ dân gian mà còn mở ra nhiều cơ hội khám phá, phát triển các nội dung này một cách sáng tạo, hiệu quả hơn.
Chẳng hạn, phát triển ứng dụng số hóa đối với các trò chơi dân gian hoặc câu đố truyền miệng vừa giải trí vừa giúp giới thiệu và giáo dục về văn hóa dân gian đến thế hệ trẻ một cách thú vị, dễ dàng và gần gũi hơn”.
Các nghệ sĩ và nhà sáng tác có thể tái sáng tạo câu chuyện, truyền thuyết dân gian để phù hợp với cảm nhận và sự hiểu biết của thế hệ ngày nay.
Việc đổi mới nội dung, cách thể hiện giúp tiết mục trở nên hấp dẫn hơn với khán giả hiện đại. Điều này có thể bao gồm việc áp dụng kỹ thuật âm thanh, hình ảnh hoặc trình diễn trực tuyến để tái hiện các trò chơi dân gian, diễn xướng dân gian hoặc các loại hình biểu diễn truyền miệng.
Các chương trình podcast, truyền hình hoặc các kênh phát thanh trực tuyến sẽ góp phần giúp lan tỏa và truyền bá nội dung văn hóa một cách hiệu quả và sinh động.
Đưa chuyển đổi số đến gần hơn với người nghiên cứu
Hiện nay, những nhà nghiên cứu về văn hóa dân gian ở Đà Nẵng phần nhiều đã lớn tuổi nên việc tiếp cận với công nghệ số gặp nhiều khó khăn.
Do đó cần tổ chức các buổi trao đổi thông tin, workshop trực tuyến để giúp các nghệ sĩ truyền thống học hỏi và áp dụng các kỹ thuật mới, cũng như khuyến khích sự sáng tạo trong biểu diễn.
Từ đó, có thể hiểu sâu hơn về cách mà công nghệ số thúc đẩy sự thay đổi và phát triển các hình thức văn hóa dân gian, cũng như tác động của nó đến các cộng đồng.
Việc kết hợp giữa truyền thống và sáng tạo hiện đại là một bước quan trọng để giữ vững sự sống động và sức hút của nghệ thuật truyền thống trong xã hội ngày nay.
Trong khi đó, Tiến sĩ Nguyễn Thành Khánh, Giảng viên Trường Đại học Duy Tân cho rằng, cần có thêm cơ chế, chính sách để khuyến khích lớp trẻ tham gia các hoạt động số hóa văn hóa dân gian nhiều hơn nữa.
Giới trẻ rất sáng tạo, nhiệt tình, yêu nghề, đam mê cống hiến. Tinh thần, năng lượng trẻ trung của họ sẽ góp phần tiếp sức cho văn hóa dân gian trường tồn.
Có thể nói, chuyển đổi số là xu hướng tất yếu, cần thiết mà mỗi quốc gia phải thực hiện. Trong đó, văn hóa là vấn đề nền tảng, cốt lõi, càng không thể đi chậm và đi sau các lĩnh vực khác.
Thông qua chuyển đổi số, ứng dụng các thành tựu khoa học - kỹ thuật mới vào việc bảo tồn, phát huy và lan tỏa các giá trị của văn hóa dân gian, mở ra những cánh cửa lớn để thế giới biết nhiều hơn về đời sống văn hóa của mảnh đất và con người Đà Nẵng.
Nguồn: https://baodanang.vn/khi-van-hoa-dan-gian-len-song-so-3299039.html
Bình luận (0)