Kinh tế biển, bứt phá từ tầm nhìn chiến lược Bài 2: Định hướng khu kinh tế tự do, động lực phát triển kinh tế biển

Từ tiềm năng không gian biển rộng lớn và tầm nhìn chiến lược, tỉnh nghiên cứu, thành lập Khu kinh tế tự do (FEZ) mô hình đầu tiên của cả nước. Đây không chỉ là chủ trương lớn nhằm cụ thể hóa định hướng phát triển kinh tế biển mà còn là khát vọng bứt phá, đưa Hưng Yên trở thành trung tâm phát triển công nghiệp của vùng đồng bằng sông Hồng.

Báo Hưng Yên•10/10/2025

Khu công nghiệp Liên Hà Thái là điểm sáng thu hút FDI vào Khu kinh tế Thái Bình.

Nền tảng chiến lược vững chắc

Năm 2017, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành quyết định thành lập Khu kinh tế Thái Bình với diện tích 30.583ha, quy hoạch 25 phân khu công nghiệp, cảng biển Thái Bình 500ha, Trung tâm Điện lực Thái Bình 853ha, cùng nhiều khu đô thị, du lịch và dịch vụ ven biển. Đây là dấu mốc mở đường, đặt nền móng cho phát triển kinh tế biển gắn với công nghiệp, thương mại, dịch vụ hiện đại. Trong giai đoạn 2021 - 2025, Khu kinh tế Thái Bình thành lập mới 4 khu công nghiệp, tăng thêm 1.427ha (gấp 3,4 lần so với giai đoạn 2016 - 2020). Trong đó, khu công nghiệp Liên Hà Thái là điển hình cả nước về tốc độ đầu tư đồng bộ, hiện đại; cùng với các khu công nghiệp Hải Long, VSIP, Hưng Phú tạo bứt phá về thu hút đầu tư.

Đến cuối năm 2023, với Quyết định số 1735/QĐTTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Thái Bình trước đây, thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050, diện tích không gian biển khoảng 487km2 được chia thành các vùng chức năng, như vùng an ninhquốc phòng cảng biển, nuôi trồng thủy sản, phát triển công nghiệp, phát triển đô thị… Quy hoạch định hướng lấn biển theo quy định tạo quỹ đất cho các hoạt động chức năng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Trên nền tảng đó, tỉnh Hưng Yên sau hợp nhất định hướng hình thành FEZ Hưng Yên với mô hình đa ngành, tích hợp, kết nối kinh tế - thương mại - tài chính - công nghệ - năng lượng. Mới đây, tại cuộc làm việc với đồng chí Hồ Đức Phớc, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, đồng chí Nguyễn Khắc Thận, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên đề xuất, kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành quan tâm, xem xét, chấp thuận chủ trương đồng ý cho tỉnh lập FEZ (trên cơ sở Khu kinh tế Thái Bình), đồng thời chấp thuận cho tỉnh được xây dựng, áp dụng khung cơ chế, chính sách đặc thù; xem xét, cho phép đầu tư khu bến cảng Diêm Điền để có thể tiếp nhận tàu trọng tải đến 200.000 tấn. Phát triển kinh tế biển với mô hình FEZ đa ngành trên cơ sở chuyển đổi Khu kinh tế hiện có gắn với lấn biển trở thành trung tâm nghiên cứu, ứng dụng, phát triển công nghệ, sản xuất công nghiệp công nghệ cao, năng lượng mới, dịch vụ vận tải, logistics, cảng biển, sân bay, đô thị nghỉ dưỡng biển, giải trí; là nơi tập hợp các tập đoàn, doanh nghiệp lớn đóng vai trò chủ chốt trong các chuỗi cung ứng toàn cầu, nơi hội tụ nhân tài, tinh hoa trí tuệ, thử nghiệm, sáng tạo, chia sẻ, tự do kết nối với phần còn lại của thế giới, liên thông chặt chẽ với các địa phương trong khu vực và được tổ chức quản lý, quản trị theo cơ chế đặc thù, vượt trội, tạo sự khác biệt, cạnh tranh quốc tế để hình thành cực tăng trưởng của vùng đồng bằng sông Hồng.

Tuyến đường bộ ven biển đoạn qua địa phận xã Thái Thụy.

Cơ hội bứt phá phát triển kinh tế biển

FEZ được kỳ vọng là “cú hích” quan trọng, nhờ cơ chế ưu đãi vượt trội, thủ tục hành chính tinh gọn, hạ tầng đồng bộ. Khi đi vào vận hành, FEZ Hưng Yên sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế, đồng thời mở rộng cơ hội phát triển cho doanh nghiệp trong nước, thúc đẩy liên kết vùng, hình thành chuỗi sản xuất - dịch vụ - logistics hiện đại. Đồng chí Nguyễn Quang Anh, Bí thư Đảng ủy xã Thái Thụy nhấn mạnh: Xã Thái Thụy có vị trí đặc biệt nằm trong Khu kinh tế Thái Bình, nơi tập trung nhiều dự án lớn, trong đó có Khu công nghiệp Liên Hà Thái với hơn 40 dự án, tổng vốn gần 1,6 tỷ USD. Các dự án này đã tạo việc làm cho hàng nghìn lao động, nâng cao thu nhập, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương. Thành lập FEZ cộng với đầu tư khu bến cảng Diêm Điền để có thể tiếp nhận tàu trọng tải đến 200.000 tấn sẽ mở ra thời cơ lớn để Thái Thụy bứt phá, đặc biệt trong lĩnh vực logistics và đô thị sinh thái ven biển.

Tại xã Đông Tiền Hải, một số khu công nghiệp như Hải Long, Trà Xuyên, Hoàng Long đã được quy hoạch. Trong đó, KCN Hải Long đã giải phóng 130ha/296ha mặt bằng giai đoạn 2. Ông Đỗ Quang Tuấn, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng KCN Bảo Minh (chủ đầu tư hạ tầng KCN Hải Long) cho biết: KCN Hải Long nằm ở vị trí đắc địa ven sông Trà Lý, kết nối với đường ven biển và các tuyến tỉnh lộ. Năm 2025, KCN Hải Long dự kiến thu hút trên 600 triệu USD, phấn đấu đến hết năm 2026 hoàn thành xây dựng hạ tầng và cơ bản lấp đầy KCN. Ngoài lợi thế giao thông, các nhà đầu tư thứ cấp còn được hưởng ưu đãi thuế vượt trội như về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế xuất nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng... Doanh nghiệp mong tỉnh có những chính sách đặc thù vượt trội khi thành lập FEZ.

Khu công nghiệp Hưng Phú đang được nhà đầu tư hạ tầng đẩy nhanh tiến độ thi công.

Theo đại diện lãnh đạo Sở Tài chính, đơn vị đang khẩn trương hoàn thiện báo cáo, trình cấp có thẩm quyền cho phép thành lập FEZ tỉnh Hưng Yên trên cơ sở Khu kinh tế Thái Bình trước đây. FEZ Hưng Yên sẽ là nơi thí điểm các cơ chế, chính sách đột phá gắn với chiến lược phát triển của Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Đây sẽ là động lực quan trọng để thu hút đầu tư, phát triển nguồn nhân lực, nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời tạo nền tảng cho sự bứt phá của các ngành công nghiệp, công nghệ cao, gắn với hạ tầng cảng biển và dịch vụ logistics hiện đại, phục vụ phát triển công nghiệp của tỉnh và cả khu vực đồng bằng sông Hồng.

Với tầm nhìn dài hạn và quyết tâm chính trị cao, FEZ Hưng Yên không chỉ là mô hình thí điểm mà sẽ trở thành động lực góp phần đưa tỉnh trở thành cực tăng trưởng mới. Đây là minh chứng cho sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng bộ tỉnh trong việc phát huy lợi thế biển, gắn phát triển kinh tế biển với hình thành FEZ, phấn đấu đến năm 2035, Hưng Yên là tỉnh công nghiệp hiện đại, đáp ứng tiêu chí đô thị loại I, biến khát vọng vươn ra biển lớn thành hiện thực, đồng hành cùng với đất nước bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc.

Nguyễn Thắm - Trần Tuấn

Nguồn: https://baohungyen.vn/bai-2-dinh-huong-khu-kinh-te-tu-do-dong-luc-phat-trien-kinh-te-bien-3186374.html