Loài “phượng hoàng đất” bay vào nhà dân ở Nghệ An quý hiếm như thế nào?

(Dân trí) - Loài chim lạ nặng 2kg bay vào nhà dân ở Nghệ An đầu tháng 10 nằm trong nhóm mục loài nguy cấp, quý hiếm cần được bảo tồn.

Ngày 7/10, Công an xã Tân Kỳ (Nghệ An) đã phối hợp với Hạt Kiểm lâm Tân Kỳ và UBND xã đã thả một cá thể chim hồng hoàng về môi trường tự nhiên sau khi được người dân bàn giao.

Trước đó, ngày 3/10, ông Đinh Đức Dũng (trú tại xã Tân Kỳ) phát hiện một cá thể chim lạ, nghi là loài chim quý hiếm bay vào vườn nhà mình. Ông Dũng liền báo cho cơ quan chức năng đến tiếp nhận cá thể chim. 

Chính quyền xã Tân Kỳ và người dân tổ chức thả chim hồng hoàng về tự nhiên (Ảnh: Thành Trung).

Con chim có sải cánh dài, mỏ lớn màu vàng, có cân nặng hơn 2kg. Qua kiểm tra và xác định, đây là chim hồng hoàng (Buceros bicornis), thuộc họ Bucerotidae, nằm trong nhóm IB - danh mục động vật nguy cấp, quý hiếm, nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại.

Ngay sau đó, cá thể chim được thả về môi trường tự nhiên theo đúng quy định pháp luật.

Chim hồng hoàng là loài chim lớn, dài 95-120cm, sải cánh rộng đến 1,5m, nặng 2-4kg. Đặc trưng nổi bật là chiếc mũ mỏ màu vàng tươi và đen trên đỉnh mỏ, cấu trúc rỗng bằng keratin (chất sừng) chiếm tới 11% trọng lượng cơ thể. Chim trống có mắt đỏ, chim mái có mắt xanh lam.

Hồng hoàng là loài chim nổi tiếng với bộ lông đẹp và cặp mỏ sừng màu vàng cam bắt mắt (Ảnh: NikonUSA).

 Loài này phân bố ở vùng đồng bằng và vùng núi có khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới ở một số nước Đông Nam Á, Ấn Độ và phía Nam Trung Quốc.

Chức năng của chiếc mỏ cong với màu sắc tươi nổi bật của chim hồng hoàng vẫn luôn đặt ra một câu hỏi lớn cho các nhà khoa học. Giả thuyết có cơ sở nhất đến nay là chiếc mỏ được dùng như một công cụ để thu hút bạn tình.

Với ngoại hình đẹp và độc đáo, hồng hoàng được nhiều bộ lạc tôn vinh là loài chim quý và được chọn làm linh vật cúng tế các vị thần trong dịp lễ hội. Người xưa quan niệm rằng, loài chim này mang ý nghĩa tâm linh, có thể xoa dịu linh hồn người đã khuất.

Tuy nhiên, chiếc mỏ tuyệt đẹp cùng bộ lông của chúng đã góp phần đẩy loài này vào nguy hiểm. Từ xa xưa, mỏ và lông hồng hoàng đã được dùng làm đồ trang sức, trang trí mĩ nghệ tinh xảo dẫn đến việc chúng trở thành mục tiêu của nhiều thợ săn động vật quý hiếm. 

Tháng 8 năm 2021, các nhà chức trách tại Sân bay Quốc tế Kuala Lumpur, Malaysia đã phát hiện ra một lô hàng gồm tám con chim hồng hoàng bị nhốt sống đang trên đường đến thị trường quốc tế.

Từ năm 2015 đến năm 2021, đã có 99 vụ việc liên quan đến việc mua bán, vận chuyển, nuôi nhốt trái phép 268 con chim hồng hoàng ở nhiều loài thuộc chi này.

Ngay cả khi không bị buôn bán trái phép, chim hồng hoàng vẫn bị đẩy đến tuyệt chủng do chu kỳ sinh sản chậm và không thể làm tổ do thiếu môi trường phù hợp. Một số lượng đáng kể quần thể chim đã bị giảm sút do môi trường sống tự nhiên của chúng bị thu hẹp, phần lớn là do nạn phá rừng và các tác động của con người.

Tuy nhiên, việc buôn bán sừng của chim hồng hoàng nói chung và các loài cùng chi vẫn diễn ra không ngừng. Theo TRAFFIC, ít nhất 3.188 đầu mỏ sừng, đầu và hộp sọ có sừng đã bị thu giữ từ năm 2010 đến năm 2020 trong 66 vụ án ở 6 quốc gia. 

Ở Thái Lan, từ năm 2014 đến năm 2019 đã có 236 bài rao bán đăng trực tuyến 546 bộ phận và sản phẩm từ chín loài hồng hoàng, hơn 80% trong số đó thuộc về loài hồng hoàng mũ cát.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/loai-phuong-hoang-dat-bay-vao-nha-dan-o-nghe-an-quy-hiem-nhu-the-nao-20251009174010928.htm