Mô hình Bưu điện xã: Cú hích đổi mới gắn liền chính quyền - doanh nghiệp

Đây là bước đột phá lớn về tổ chức và vận hành, thể hiện rõ vai trò "cánh tay nối dài" của Bưu điện Việt Nam đối với chính quyền địa phương trong việc bảo đảm các dịch vụ công, dịch vụ xã hội thiết yếu đến người dân.

Chủ động đổi mới: Thẳng tiến mô hình chính quyền hai cấp

Xác định đổi mới mô hình tổ chức, tinh gọn bộ máy là nhiệm vụ trọng yếu, từ tháng 4/2025, Bưu điện Việt Nam đã ban hành phương án đổi mới mô hình quản lý và sản xuất kinh doanh các Bưu điện tỉnh, thành phố (BĐT, TP) - đặt nền móng cho quá trình chuyển đổi theo mô hình chính quyền địa phương mới và phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính (từ 63 còn 34 tỉnh/thành phố). Đây là bước đi bài bản, thể hiện sự chuẩn bị kỹ lưỡng và nhạy bén trong thích ứng với quản trị hành chính mới.

Trên cơ sở này, Bưu điện Việt Nam tiếp tục xây dựng phương án tái cấu trúc tổng thể theo hướng tinh gọn, chuyên sâu, tách biệt rõ ràng giữa hai khối vận hành và kinh doanh. Theo lộ trình, từ ngày 1/9/2025, các Bưu điện huyện, Bưu điện khu vực sẽ chính thức chuyển đổi, tức không còn hoạt động như một cấp trung gian độc lập. Thay vào đó, Bưu điện xã sẽ được thiết lập tương ứng với từng xã/phường theo địa giới hành chính mới.

Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Bưu điện Việt Nam - Ông Nguyễn Trường Giang cho biết: "Khác với các điểm phục vụ trước đây, Bưu điện xã là đơn vị có cơ cấu tổ chức, nhân sự điều hành là Giám đốc Bưu điện xã, cơ chế tài chính riêng và đặc biệt được thực hiện theo mô hình "Bưu điện xã tự chủ" trong triển khai các hoạt động kinh doanh, tiếp thị khách hàng, khai thác thị trường trên địa bàn phụ trách".

Với bước đi này, Bưu điện Việt Nam đã tạo ra một mô hình tổ chức tinh gọn, bám sát thực tiễn địa phương và hoạt động hiệu quả hơn.

Bưu điện tỉnh Thái Nguyên hướng dẫn, tiếp nhận hồ sơ trực tuyến và trả kết quả qua Bưu điện.

Bưu điện xã: "Tiền đồn" kết nối chính quyền với người dân

Trên hành trình đồng hành cùng đất nước xây dựng và phát triển, mạng lưới Bưu điện Việt Nam luôn hiện diện vững chắc tại hầu khắp các địa phương - từ đô thị, nông thôn đến vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo - những nơi mà các dịch vụ công và dịch vụ xã hội vẫn còn khó tiếp cận.

Mô hình Bưu điện xã không chỉ đáp ứng nhu cầu cấp thiết về phát triển kinh doanh, mà còn là bước đi chiến lược của Bưu điện Việt Nam trong giai đoạn mới, đòi hỏi sự hiện diện sâu rộng và linh hoạt của doanh nghiệp tại cơ sở.

Theo Chủ tịch Hội đồng thành viên Nguyễn Trường Giang: "Bưu điện xã chính là tiền đồn, là một "hộ kế hoạch" của Bưu điện tỉnh, thành phố tại địa bàn, đóng vai trò như một đại diện của Bưu điện Việt Nam tại cấp xã/phường. Bên cạnh vai trò đảm nhận tổ chức kinh doanh, cung cấp các dịch vụ bưu chính, tài chính bưu chính, hành chính công, chi trả an sinh xã hội, hỗ trợ chuyển đổi số nông thôn…, Bưu điện xã còn là đầu mối làm việc trực tiếp với chính quyền địa phương, là cầu nối quan trọng trong việc triển khai chính sách, giải quyết các vấn đề dân sinh phát sinh tại cơ sở".

Đồng hành cùng chính quyền địa phương, từ ngày 01/7/2025, hơn 8.000 cán bộ, nhân viên Bưu điện đã được huy động hỗ trợ tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả thủ tục hành chính tại UBND cấp xã sau điều chỉnh địa giới hành chính. Nói cách khác, đây là mô hình hợp tác "công - doanh" linh hoạt, giúp giảm tải công việc cho bộ máy hành chính cấp xã, nhất là tại những địa bàn còn thiếu nhân lực, nguồn lực, trong khi nhu cầu phục vụ người dân ngày càng cao.

Việc thành lập và phát triển mô hình Bưu điện xã cho thấy tầm nhìn dài hạn của Bưu điện Việt Nam trong việc thích ứng với bối cảnh quản trị địa phương mới. Từ chỗ là đơn vị cung cấp dịch vụ, Bưu điện xã đang từng bước trở thành một phần của hệ thống phục vụ công - một "cánh tay nối dài tin cậy" của chính quyền cơ sở.

Bưu điện Việt Nam tổ chức điểm hỗ trợ tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính.

Đổi mới mô hình tổ chức - Khơi thông nguồn lực trẻ

Không đơn thuần là điểm phục vụ hành chính truyền thống, mô hình "Bưu điện xã tự chủ" do Bưu điện Việt Nam triển khai đã mở ra hướng đi mới trong tổ chức hoạt động tại cấp xã - chủ động, linh hoạt và hiệu quả hơn, cả về công ích lẫn kinh doanh.

Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào chỉ tiêu trên giao xuống, mỗi Bưu điện xã giờ đây vận hành như một đơn vị kinh doanh độc lập thu nhỏ. Giám đốc Bưu điện xã được trao quyền tuyển dụng lao động thời vụ, quản lý tài chính, tổ chức khai thác thị trường và phát triển nhân sự tại chỗ. Cơ chế khoán doanh thu, sản lượng và lợi nhuận giúp thúc đẩy tinh thần tự chủ và khuyến khích sáng tạo trong cách làm.

Chính mô hình linh hoạt này đã thu hút sự quan tâm của lực lượng lao động trẻ có trình độ. Tại nhiều địa phương như Thanh Hóa, Thái Nguyên, không ít cán bộ trẻ tốt nghiệp đại học, thậm chí thạc sĩ, đã lựa chọn về làm việc tại chính quê hương mình. Từ chỗ là người thừa hành, cán bộ Bưu điện xã giờ trở thành người tổ chức, điều hành hoạt động kinh doanh gắn bó mật thiết với người dân và chính quyền địa phương.

Môi trường làm việc minh bạch, có lộ trình phát triển rõ ràng và cơ hội khẳng định năng lực thực tiễn là điểm cộng lớn khiến mô hình "Bưu điện xã tự chủ" trở thành lựa chọn nghề nghiệp đáng giá, góp phần khơi thông nguồn lực trẻ cho nông thôn - nơi luôn thiếu hụt nhân lực chất lượng cao.

Tăng tốc chuyển đổi số, mở rộng hệ sinh thái dịch vụ tại cơ sở

Cùng với việc tổ chức lại bộ máy, Bưu điện xã được định hướng trở thành trung tâm dịch vụ đa chức năng tại cấp xã - nơi người dân có thể thực hiện các thủ tục hành chính công, thanh toán tài chính, gửi nhận hàng hóa, mua bán tiêu dùng thiết yếu, thanh toán bảo hiểm - điện - nước - viễn thông, và tiếp cận các nền tảng số của chính phủ và doanh nghiệp.

Với mạng lưới gần 13.000 điểm phục vụ phủ khắp cả nước, việc hình thành đơn vị cấp xã sẽ giúp Bưu điện Việt Nam đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số quốc gia, góp phần thu hẹp khoảng cách số giữa thành thị - nông thôn, hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện và bao trùm.

Việc Bưu điện Việt Nam tiên phong tổ chức mô hình Bưu điện xã sau sáp nhập địa giới hành chính không chỉ là thành công về tổ chức bộ máy, mà còn là sự khẳng định mạnh mẽ vai trò xã hội của một doanh nghiệp Nhà nước không ngừng đổi mới, không ngừng thích ứng để phục vụ tốt hơn người dân và đồng hành hiệu quả hơn cùng chính quyền địa phương.

Tổng công ty Bưu điện Việt Nam, Trung tâm truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/mo-hinh-buu-dien-xa-cu-hich-doi-moi-gan-lien-chinh-quyen-doanh-nghiep-nguoi-dan-197250718163155104.htm