Người trẻ truyền cảm hứng khởi nghiệp 'xanh'

Bắt đầu từ những điều bình dị

Năm 2022, Nguyễn Lê Ngọc Linh (sinh năm 1990, quê ở Thanh Hóa) vinh dự là 1 trong 32 thanh niên tiêu biểu được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xét chọn và trao giải thưởng Lương Định Của - đây là phần thưởng cao quý dành cho “Nhà nông trẻ” tiêu biểu, xuất sắc.

Ngọc Linh là người dân tộc Thổ, sinh sống và lớn lên tại huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Sau khi tốt nghiệp đại học, Ngọc Linh có công ăn việc làm ổn định trên thành phố với mức thu nhập tốt và một căn nhà riêng của hai vợ chồng cô. Tuy nhiên, cô gái trẻ vẫn mong muốn được làm những công việc liên quan đến môi trường, phủ xanh đồi trọc, đem đến giá trị tốt đẹp cho cộng đồng.

Đầu năm 2020, mặc cho lời khuyên ngăn của gia đình, bạn bè, hai vợ chồng cô mang hết số tiền tiết kiệm (khoảng 1 tỷ đồng) về quê khởi nghiệp và bị mọi người xung quanh gắn mắc “hâm”. Để chuẩn bị cho dự án phủ xanh đồi trọc của mình, mỗi ngày từ sáng sớm, Ngọc Linh vào rừng, cho đến tối mịt về nhà. Cô liên tục tham gia các hội nhóm nông nghiệp, đọc hàng loạt tài liệu để bổ sung kiến thức.

Những ngày đầu tiên, 3ha đất đồi Linh mượn của bố mẹ để xây dựng mô hình vườn rừng bản Thổ chỉ là một quả đồi trọc, không đường, không điện, không nước. Trong khi đó, mục tiêu của cô là khôi phục nguồn gen thực vật bản địa, tái sinh rừng và phủ xanh núi đồi, phát triển kinh tế gắn liền với bảo vệ môi trường, bảo vệ hệ sinh thái. Cho đến năm 2021, bằng rất nhiều nỗ lực của Linh, vườn rừng bản Thổ đã phủ xanh được 3ha đồi trọc với hơn 100 loài cây, bao gồm: một số cây rừng bản địa như (lim, trám, dẻ, sả sịa, mắc khén, dổi nếp). Xen vào đó, Linh trồng các cây ăn quả có giá trị kinh tế cao (bưởi, ổi, mít, hồng xiêm, na, xoài, dứa, chuối, đu đủ, đào); các cây dược liệu (chùm ngây, thiên môn đông, gừng, tỏi, nghệ, cúc hoa, đậu biếc, bồ công anh) hoàn toàn theo canh tác hữu cơ để không gây tổn hại cho con người và hệ sinh thái tự nhiên.

Lê Ngọc Linh đã dành nhiều tâm huyết gây dựng nên mô hình “Vườn rừng bản Thổ”. (Nguồn: Vườn rừng Bản Thổ)

Câu chuyện truyền cảm hứng khởi nghiệp tiếp theo thuộc về anh Nguyễn Văn Tuấn (sinh năm 1994), bắt đầu từ những củ tỏi tươi, hiện nay, anh đã tạo nên thành phẩm tỏi đen chất lượng cao, xây dựng thành công Hợp tác xã Tuổi trẻ 26-03 tại tiểu khu 4, thị trấn Yên Châu, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La. Nhờ mô hình kinh doanh của mình, anh Tuấn đã hỗ trợ tạo công ăn việc làm cho bà con vùng cao và đem đến người tiêu dùng sản phẩm chất lượng.

Vào khoảng năm 2017, anh Tuấn bắt đầu đọc và nghiên cứu tỏi đen. Nhận thấy công dụng tỏi đen rất tốt cho sức khỏe, anh đã bắt đầu mày mò, đọc các tài liệu nước ngoài, đặc biệt là những công bố về công nghệ lên men tỏi của Nhật Bản. Do không có điều kiện tài chính để đầu tư máy móc hiện đại, Tuấn lựa chọn cách tự mày mò, chế tạo thiết bị làm tỏi đen ngay tại nhà từ những vật liệu sẵn có. Khởi đầu là những mẻ tỏi chỉ vài ký, rồi tăng dần công suất lên 100kg, 500kg, đến nay là 1.000kg mỗi mẻ.

Để làm ra được những mẻ tỏi đen chất lượng, anh Tuấn đã phải bỏ rất nhiều công sức. Từ khâu chọn nguyên vật liệu, chế biến thực phẩm an toàn vệ sinh. Có những lần, anh đã phải bỏ cả mẻ tỏi do chưa đạt yêu cầu hoặc làm không ngon. Sau rất nhiều thất bại, anh dần đúc kết kinh nghiệm làm ra những mẻ tỏi đen thơm ngon, bổ dưỡng phục vụ cho khách hàng. Sản phẩm tỏi đen của anh Tuấn dần có chỗ đứng trên thị trường, nhận được sự yêu quý của người tiêu dùng.

Một câu chuyện khác của chàng trai Hoàng Đức Mạnh (thị xã Đông Triều, Quảng Ninh). Sau khi tốt nghiệp ngành môi trường ở Học viện Nông nghiệp, anh trở về quê cùng mẹ với mong muốn xây dựng những vườn rau xanh cho bà con nông dân. Anh chia sẻ, là một người con sinh ra, lớn lên ở vùng nông thôn, anh rất hiểu nỗi cực nhọc của những người nông dân, anh hy vọng mình sẽ dùng kiến thức để giúp đỡ bà con thay đổi cách sản xuất và phát triển kinh tế.

Khi trở về quê làm nông nghiệp, anh cũng gặp rất nhiều khó khăn. Anh cùng mẹ phải đi thuyết phục từng hộ gia đình về mô hình trồng nông sản sạch. Có rất nhiều người đã nghi ngờ cách làm của anh, may mắn có 7 hộ gia đình trở thành “cổ đông” đầu tiên góp đất cùng anh sản xuất nông nghiệp quy mô lớn.

Bắt đầu từ đó, Hợp tác xã (HTX) dịch vụ nông nghiệp chất lượng cao Hoa Phong ra đời, anh Mạnh giữ vị trí Phó Giám đốc. Với tôn chỉ làm nông nghiệp hiện đại, HTX tiến hành thuê lại ruộng của bà con để sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, theo hướng tập trung và áp dụng công nghệ để nâng cao chất lượng nông sản.

Hành trình gần 10 năm của HTX, theo anh Mạnh, là một hành trình không hề dễ dàng. Năm 2013, HTX đứng ra thuê lại ruộng đất của hơn 150 hộ dân với diện tích 13ha để trồng rau củ quả sạch. Hàng năm, HTX còn ươm 500.000 cây súp lơ giống để xuất khẩu sang Hàn Quốc.

Ngoài ra, HTX cũng sản xuất hạt giống rau màu chất lượng cao như cải cúc, rau đay, mồng tơi... sản lượng 1 tấn giống/năm. Nguồn giống này vừa giúp HTX tự chủ trong sản xuất, giảm chi phí đầu vào, vừa đáp ứng một phần nhu cầu của người nông dân trong và ngoài địa bàn. Năm 2021, HTX mạnh dạn liên kết đầu tư nhà màng diện tích 11.000m2, với tổng chi phí trên 3 tỷ đồng, để sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, tập trung vào các loại cây như dưa lưới, dưa lê Hàn Quốc, các loại rau màu...

Tạo công ăn việc làm và thu nhập bền vững cho bà con nông dân

Những mô hình khởi nghiệp xanh của người trẻ không chỉ tạo ra những giá trị tốt đẹp cho môi trường, mà còn đem lại thu nhập ổn định cho người nông dân, bà con dân tộc.

Như dự án vườn bản Thổ của cô gái Ngọc Linh sau khi phủ xanh đồi trọc, đã triển khai nhiều sản phẩm kinh doanh hấp dẫn. Ví dụ như, thấy những tín hiệu tích cực từ dự án vườn rừng bản Thổ của Linh, HTX bản Thổ đã được thành lập để liên kết với bà con nuôi ong tại các bìa rừng. Cô bạn dựa trên điều kiện tự nhiên (vùng đồi núi thuận lợi nuôi ong, trồng cây thảo dược) và khảo sát thị trường (miền xuôi khó cạnh tranh) để cùng cộng sự xây dựng xưởng chế biến mật ong lên men. Sau khi đưa sản phẩm chính ra thị trường, Linh đem về doanh thu 1.5 tỷ đồng/năm và tạo việc làm cho 15 lao động địa phương.

Các sản phẩm từ vườn bản Thổ như: mật ong, các cây rừng, dược liệu, trái cây, nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi, gà đồi… đã được Linh bán ra thị trường trong và ngoài tỉnh. Doanh thu của vườn đạt khoảng 600 triệu đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 4 lao động và 10 lao động thời vụ với mức lương 4 - 5 triệu/người/tháng.

Ở giai đoạn 2, mô hình vườn rừng bản Thổ tập trung vào khai thác yếu tố văn hóa, du lịch, hoàn thiện cơ sở vật chất, liên kết đồng bào dân tộc thiểu số tham gia vào mô hình du lịch văn hóa, góp phần vào khôi phục, bảo tồn và phát huy những nét văn hóa cổ truyền có nguy cơ mai một, đồng thời mang lại đời sống tốt hơn cho bà con địa phương. Đến nay, dự án vườn rừng bản Thổ của Linh được nhiều người biết đến và ủng hộ, cô cũng được tiếp đón nhiều đoàn khách đến tham quan, học hỏi kinh nghiệm khởi nghiệp.

Từ những tép tỏi tươi, anh Nguyễn Văn Tuấn đã tạo ra sản phẩm chất lượng và hỗ trợ người dân tộc có công ăn việc làm ổn định. (Nguồn: Vietnam.vn)

Đối với HTX của anh Nguyễn Văn Tuấn, sau nhiều năm hoạt động kinh doanh ổn định. Hiện tại, HTX của anh là nơi tập trung sản xuất các sản phẩm nông nghiệp sạch, an toàn từ nguyên liệu bản địa như tỏi đen, hoa đu đủ đực, trà thảo dược... với quy mô nhà xưởng hơn 5.000m², sử dụng dây chuyền công nghệ hiện đại, bảo đảm vệ sinh và đồng nhất chất lượng đầu ra.

Đến nay, HTX đã đạt được gắn OCOP 4 sao, sản phẩm đã có mặt tại các hệ thống siêu thị lớn ở Việt Nam và tại các cửa hàng bán lẻ trong tỉnh, những điểm dừng chân du lịch trải dài khắp cả nước. Không chỉ tạo ra sản phẩm có thương hiệu, HTX còn đem lại doanh thu hàng tỷ đồng/năm, tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động địa phương.

Còn với HTX Hoa Phong, anh Mạnh cùng các đồng nghiệp đã và đang ứng dụng hệ thống trồng dưa giá thể (gieo hạt trong khay ở nhà màng); ứng dụng công nghệ tưới tự động 4.0 có thể kiểm soát và điều khiển qua điện thoại, ghi chép lịch trình tưới tự động; hệ thống máy gieo hạt tự động 6 trong 1 hiện đại công suất 25.000 hạt cây giống/giờ… Để mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm của HTX, anh Mạnh đã đẩy mạnh các hoạt động liên kết với các đối tác nước ngoài để xuất khẩu. Đồng thời anh cũng liên hệ tìm các nhà máy, cơ sở chế biến, qua đó gia tăng giá trị cho các sản phẩm nông nghiệp làm ra.

Đặc biệt, anh Mạnh đã triển khai dự án “Tăng thu nhập cho các tiểu nông có sử dụng dịch vụ của HTX nông nghiệp và giảm tỷ lệ hao hụt trong phân phối nông sản thông qua chuỗi cung ứng lạnh” trên địa bàn. Bước đầu dự án đã góp phần liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản cho nông dân, phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn.

Hương Ngọc

Nguồn: https://baophapluat.vn/nguoi-tre-truyen-cam-hung-khoi-nghiep-xanh-post551113.html