Những ngôi làng tuyệt đẹp ven biển: Lặng lẽ Hải Minh

Nốt trầm giữa lòng phố biển

Cách trung tâm phố biển Quy Nhơn vài cây số đường chim bay, làng chài Hải Minh (P.Quy Nhơn, Gia Lai, trước đây thuộc TP.Quy Nhơn, Bình Định) hiện ra sau khoảng 10 phút đò từ bến Hàm Tử. Giữa tiếng sóng vỗ nhè nhẹ, làng chài như một thước phim quay chậm, đưa ta trở về một miền ký ức mộc mạc, thanh bình.

Trên mặt nước trước làng, những con tàu gỗ cũ kỹ dập dềnh theo nhịp sóng. Không ồn ào xe cộ, chỉ có tiếng máy tàu, tiếng trẻ con gọi nhau chơi đùa và những lời chào thăm hỏi bằng chất giọng trầm ấm, đôn hậu của người miền Trung.

Những ngôi làng tuyệt đẹp ven biển: Lặng lẽ Hải Minh- Ảnh 1. — Làng chài Hải Minh nép mình dưới chân núi Tam Tòa, nơi bán đảo Phương Mai vươn ra biển lớn

Làng chài ôm lấy triền biển, lưng tựa dãy núi Tam Tòa vững chãi. Những nóc nhà san sát nhau, phần lớn đều hướng ra biển như đang lắng nghe tiếng sóng thì thầm. Trong làng là mê cung những con đường nhỏ hẹp, ngoằn ngoèo. Nhưng dù có đi lạc, người ta cũng sẽ được dân làng mời trà, chỉ đường, kể cho nghe những câu chuyện xưa cũ về làng chài trăm tuổi.

Giữa trưa, nắng hầm hập đổ xuống con đường làng. Cụ Đỗ Văn Sanh (80 tuổi) vẫy tay mời khách vào nghỉ dưới mái hiên nhà mình, cười khà khà để lộ hàm răng chiếc còn chiếc mất. "Làng chài có từ khi nào thì chẳng ai biết, chỉ biết khi tôi sinh ra đã thấy cha ông bám biển ở đây, rồi truyền đời tiếp nối. Giờ con cháu cũng sinh ra, lớn lên cùng sóng gió biển khơi thôi", cụ Sanh nói, mắt ánh lên niềm tự hào.

Những ngôi làng tuyệt đẹp ven biển: Lặng lẽ Hải Minh- Ảnh 2. — Làng chài Hải Minh như một thước phim quay chậm, đưa ta trở về một miền ký ức thanh bình

Cụ Sanh cho biết, bán đảo Phương Mai là dãy núi đá trùng điệp dài khoảng 15 km, như một bức bình phong khổng lồ ôm lấy mặt đông của đầm Thị Nại và phố biển Quy Nhơn. Chính địa thế ấy khiến nơi đây trở thành "nơi neo đậu tự nhiên" cho tàu bè xưa. Từ những cư dân đầu tiên bám biển lập nghiệp, làng chài Hải Minh dần hình thành, nay đã có hơn 400 ngôi nhà với khoảng 1.800 người.

Những ngôi làng tuyệt đẹp ven biển: Lặng lẽ Hải Minh- Ảnh 3. — Làng chài Hải Minh có khoảng 1.800 nhân khẩu

Làng chia thành hai cụm, Hải Minh trong và Hải Minh ngoài. Mỗi cụm đều có miếu thờ thủy thần. Hải Minh trong thờ ông Nam Hải, Hải Minh ngoài thờ bà Thủy Long, là những biểu tượng tâm linh của ngư dân miền biển. Dân làng tin rằng, nhờ sự linh thiêng của "các ngài", họ luôn bình yên trước những cơn cuồng phong dữ dội.

Chạm vào lịch sử

Không giống những làng biển chỉ nổi bật vì cảnh quan, Hải Minh còn là nơi in hằn dấu tích lịch sử. Tại đây từng có các pháo đài, đồn lũy cổ án ngữ cửa biển Thị Nại, nơi từng được coi là tuyến phòng thủ chiến lược thời Tây Sơn và triều Nguyễn.

Những ngôi làng tuyệt đẹp ven biển: Lặng lẽ Hải Minh- Ảnh 4. — Làng Hải Minh cách trung tâm phố biển Quy Nhơn khoảng 10 phút đi đò

Ngay dưới chân núi Tam Tòa, giữa làng chài Hải Minh, vẫn còn dấu tích của một ngôi đền cổ, tương truyền thờ Uy Minh vương Lý Nhật Quang (con trai vua Lý Thái Tổ), người từng giúp vua Chiêm Thành dẹp loạn. Theo ghi chép trong Đại Nam nhất thống chí, sau khi hoàn thành sứ mệnh và trở về Đại Việt, nhân dân Chiêm Thành cảm kích công đức nên lập đền thờ ông tại núi Tam Tòa.

Đến năm 1470, trong cuộc nam chinh đánh Chiêm Thành, vua Lê Thánh Tông từng đóng quân ở cửa biển Thị Nại. Tại đây, mỗi lần cầu đảo đều linh ứng. Sau khi hạ thành Đồ Bàn, nhà vua đã sắc phong Uy Minh vương là Thần núi Tam Tòa. Tuy nhiên, đền gốc đã mất dấu, chỉ còn nền móng và một phần kiến trúc được hậu thế trùng tu.

Trên sườn núi còn có tượng đài Trần Hưng Đạo, như một biểu tượng bất khuất trấn giữ một vùng cửa biển.

Lũy đá cổ Phương Mai, một chứng tích quân sự còn sót lại, cũng là điểm đến gây tò mò. Theo hồ sơ của Sở VH-TT-DL tỉnh Gia Lai, lũy nằm tại hai điểm gò Vũng Tàu (Hải Minh trong) và gò Kinh Để (Hải Minh ngoài). Tại đây, người xưa xây những đoạn lũy bằng đá dài hàng chục mét, bố trí các lỗ súng, tạo thành hệ thống phòng thủ độc đáo.

Một số ý kiến cho rằng công trình này có thể có từ trước thời Nguyễn. Thời Tây Sơn, Thị Nại vừa là thương cảng nhộn nhịp, vừa là quân cảng trọng yếu. Với vị trí chiến lược án ngữ cửa biển, nơi đây được xây dựng hệ thống đồn lũy, pháo đài kiên cố, đặt nhiều súng đại bác nhằm ngăn bước quân giặc từ biển tiến vào kinh thành Hoàng Đế.

Sử sách cũng chép rằng năm 1840, vua Minh Mạng từng cho xây pháo đài Hổ Cơ tại cửa biển Thị Nại. Đối diện, bên kia đầm, triều đình cũng lập thêm đồn nhỏ ở Bãi Nhạn, gần khu vực cảng Quy Nhơn hiện nay, để kiểm soát tàu thuyền ra vào.

Những ngôi làng tuyệt đẹp ven biển: Lặng lẽ Hải Minh- Ảnh 5. — Tượng đài Trần Hưng Đạo như một biểu tượng bất khuất trấn giữ một vùng cửa biển

Nét nguyên sơ quyến rũ

Làng chài Hải Minh đến nay vẫn giữ vẻ đẹp nguyên sơ, mộc mạc. Không có nhà nghỉ cao tầng, không hàng quán ồn ào. Nhưng chính điều đó lại là sức hút lạ kỳ. Du khách đến đây được "sống chậm" đúng nghĩa. Họ có thể câu cá, tắm biển ở bãi Rạng, nơi có cát trắng mịn, nước biển xanh ngắt; leo núi Tam Tòa, thăm ngọn hải đăng Phước Mai lộng gió hay ngồi nghe kể chuyện đánh cá, giữ làng, giữ biển…

Theo UBND P.Quy Nhơn, hơn 95% hộ dân ở Hải Minh sống bằng nghề đánh bắt, chế biến và nuôi trồng thủy hải sản. Làng vừa là "chốn mưu sinh" vừa là "nơi trở về" của bao thế hệ. Và với những du khách yêu văn hóa bản địa, nơi đây là điểm đến không thể bỏ qua.

Ông Phan Tuấn Hoàng, Phó chủ tịch thường trực UBND P.Quy Nhơn, cho biết địa phương xác định làng chài Hải Minh là điểm đến du lịch cộng đồng kết hợp văn hóa - lịch sử. "Chúng tôi đang xúc tiến các tour khám phá đầm Thị Nại, kết hợp làng chài Hải Minh và sẽ huy động nguồn lực xây dựng bờ kè chống sạt lở, tạo điểm nhấn cảnh quan phục vụ du khách", ông Hoàng nói.

Nguồn: https://thanhnien.vn/nhung-ngoi-lang-tuyet-dep-ven-bien-lang-le-hai-minh-185250819144822135.htm