Nỗi lo từ những hồ đập xuống cấp mùa mưa lũ

Chú thích ảnh — Thân đập Hồ Phượng Hoàng (xã Đông Sơn) xuất hiện nhiều điểm rò rỉ nước.

Hồ Nam Bình Hạ tại xã Bình Sơn, được xây dựng từ năm 1979 với kết cấu đập đất. Hồ có dung tích 30.000 m3 phục vụ tưới tiêu cho hơn 70 ha lúa và hoa màu. Tuy nhiên, do nằm trong khu vực địa hình đồi núi dốc, quá trình bồi lấp tự nhiên diễn ra mạnh mẽ đã khiến dung tích hồ bị thu hẹp đáng kể. Tại thân đập có nhiều điểm thấm nước, nứt, gãy, xói lở; cửa cống hư hỏng, không thể vận hành.

Ông Phạm Trung Cương ở thôn Nam Bình 1, xã Bình Sơn, bày tỏ sự thất vọng: “Hồ này dùng để điều tiết nước tưới cho cánh đồng thôn Nam Bình nhưng giờ nó bồi lấp, không đủ nước tưới cho bà con canh tác lúa. Mùa lũ thì lượng nước xuống rất nhiều, không tích nước được. Sinh kế của bà con bị ảnh hưởng cả mùa khô lẫn mùa lũ”.

Xã Bình Sơn có 8 hồ đập, hiện đã ghi nhận 2 hồ bị bồi lấp, thân đập hư hỏng, gây khó khăn cho việc tích trữ nước tưới vào mùa khô và nguy hiểm trong mùa mưa lũ. Ông Võ Quốc Nam, Trưởng phòng Kinh tế xã Bình Sơn cho biết: Triển khai công tác an toàn hồ đập, vừa qua Ủy ban nhân dân xã Bình Sơn đã thành lập đoàn kiểm tra tất cả hồ đập. Xã cũng đã xây dựng phương án cụ thể đối với những khu vực ở hạ lưu. Khi có tình huống bất thường xảy ra, xã sẽ di dời người dân đến những nơi đảm bảo an toàn nhất.

Tương tự, sau 24 năm khai thác, dưới tác động của thiên tai, bão lũ, hồ chứa nước Phượng Hoàng (xã Đông Sơn) cũng hư hỏng nghiêm trọng. Các dấu hiệu hư hỏng hiện rõ như: đập hạ lưu nhiều vùng bị thấm nước; tràn xả lũ và kênh dẫn hạ lưu bị xói lở, gãy đổ; kè đá bị bong tróc, mất liên kết, tiềm ẩn nguy cơ vỡ đập rất cao.

Việc hồ Phượng Hoàng hư hỏng khiến những hộ dân sống ở hạ lưu lo lắng. Anh Võ Văn Dân, thôn Nhơn Hòa 2, xã Đông Sơn, không giấu được sự âu lo: “Hồ này đã từng vỡ đập một lần, năm 2001 thì được cơ quan chức năng xây dựng lại. Nhưng vài năm gần đây, khi phát hiện thân đập hư hỏng, bà con rất lo lắng. Chúng tôi mong chính quyền các cấp sớm có giải pháp sửa chữa để đảm bảo an toàn cho nhân dân”.

Ông Nguyễn Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Đông Sơn cho hay: Xã có nhiều hồ đập, chủ yếu được xây dựng cách đây hơn 30 năm nên đã xuống cấp. Trong số đó, hồ Phượng Hoàng hư hỏng nghiêm trọng nhất. Tuy nhiên, việc sửa chữa cần nguồn kinh phí lớn, nên Ủy ban nhân dân xã đề nghị cơ quan chức năng cấp trên bố trí kinh phí sửa chữa.

“Để đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ năm nay, Ủy ban nhân dân xã đã chỉ đạo lực lượng xung kích phối hợp các trưởng thôn lập danh sách các hộ ở khu vực hạ lưu ảnh hưởng trực tiếp. Khi thời tiết mưa to kéo dài, chúng tôi sẽ di dời các hộ dân đến nơi an toàn, phòng tránh sự cố đáng tiếc có thể xảy ra”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Bên cạnh những công trình kể trên, còn có nhiều hồ chứa có nguy cơ xảy ra sự cố, mất an toàn trong mùa mưa lũ năm 2025 nếu không sửa chữa kịp thời như: Hồ Suối Khoai và Trung Tín (xã Vạn Tường); hồ Hóc Tùng, Hóc Lùng (xã Thọ Phong)... Các hồ này đều tiềm ẩn sự cố ở các hạng mục đầu mối như đập đất bị thẩm lậu, sói mòn mái; cửa cống không kín nước, một số hồ không có van điều tiết; tràn xả lũ là tràn đất bị xói lở, thu hẹp...

Trước nguy cơ hiện hữu từ những hồ đập xuống cấp, cơ quan chức năng đã và đang khẩn trương triển khai các biện pháp nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho người dân trong mùa mưa lũ. Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ngãi Hồ Trọng Phương cho biết, mặc dù trong những năm gần đây với sự quan tâm của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương, tỉnh Quảng Ngãi đã xây mới, nâng cấp, sửa chữa nhiều công trình hồ đập, đảm bảo an toàn công trình. Tuy nhiên, hiện vẫn còn 12 hồ đập xuống cấp, hư hỏng cần sửa chữa, nâng cấp. Do vậy, trước mùa mưa, Sở đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn kiểm tra, đánh giá mức độ hư hại của từng công trình để có biện pháp sửa chữa, điều tiết nước phù hợp; khẩn trương triển khai các phương án ứng phó, gia cố công trình.

“Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh kiến nghị Trung ương hỗ trợ kinh phí nâng cấp, sửa chữa các hồ đập hư hỏng, xuống cấp nhằm đảm bảo an toàn, đặc biệt là các hồ chứa xung yếu, mất an toàn. Tổng nhu cầu kinh phí cho các hạng mục này khoảng 165 tỷ đồng”, ông Phương nhấn mạnh./.

Nguồn: https://baotintuc.vn/kinh-te/noi-lo-tu-nhung-ho-dap-xuong-cap-mua-mua-lu-20251010113928264.htm