Quy đổi tương đương điểm sàn và điểm chuẩn: Bảo đảm công bằng

Cùng một thang chuẩn hóa chung

Tại Ngày hội lựa chọn nguyện vọng năm 2025, nhiều thí sinh băn khoăn về quy đổi tương đương điểm trúng tuyển và ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào (điểm sàn) giữa các phương thức, tổ hợp xét tuyển. Nguyễn Mạnh Hùng đến từ Hưng Yên băn khoăn, việc quy đổi này thí sinh tự phải làm hay cơ sở đào tạo? Ngoài ra, việc này có làm phức tạp hơn không và liệu có mang lại thuận lợi, công bằng cho thí sinh?

Năm nay, có một số điểm mới trong tuyển sinh đại học nên chị Nguyễn Phương Loan và con gái Nguyễn Thị Thanh Trúc (Trung Giã, Hà Nội) thấy lo lắng khi đăng ký nguyện vọng xét tuyển. Hiện, nhiều cơ sở giáo dục đại học bỏ xác định chỉ tiêu xét tuyển theo từng phương thức và quy đổi tương đương điểm trúng tuyển. Vì thế, hai mẹ con chị Loan băn khoăn không biết nên đặt nguyện vọng xét tuyển thế nào để gia tăng cơ hội trúng tuyển.

Theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, các cơ sở đào tạo sẽ phải quy đổi tương đương điểm trúng tuyển, điểm sàn giữa các phương thức, tổ hợp xét tuyển. Ông Nguyễn Ngọc Hà - Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT) trao đổi, khái niệm quy đổi tương đương điểm trúng tuyển thực chất là bước hiệu chỉnh kỹ thuật sử dụng lý thuyết khảo thí, nhằm bảo đảm công bằng giữa các tổ hợp xét tuyển cũng như giữa các phương thức tuyển sinh khác nhau.

Cách đánh giá năng lực người học thông qua điểm số, chẳng hạn từ kết quả điểm thô (raw score) của Kỳ thi tốt nghiệp THPT vẫn là một trong những cách thức phổ biến có tính định lượng cao được sử dụng ở Việt Nam và các nước trên thế giới. Tuy nhiên, việc sử dụng trực tiếp điểm thô của các môn sẽ không thực sự công bằng, nếu độ khó của đề thi giữa các môn có nhiều khác biệt. Dẫn ví dụ, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng đặt giả thiết, môn A khó hơn, có điểm trung bình là 5, so với trung bình môn B là 7.

Phụ huynh đặt câu hỏi với chuyên gia tại Ngày hội lựa chọn nguyện vọng năm 2025. Ảnh: Nam Trần

Như vậy, một học sinh đạt 6 điểm ở môn A (cao hơn trung bình của chính môn đó) rõ ràng phải được đánh giá cao hơn học sinh đạt 6 điểm ở môn B (thấp hơn trung bình của chính môn đó). Nhưng nếu chỉ cộng điểm thô, sẽ không thể hiện được sự khác biệt và chênh lệch. Do đó, cần sử dụng lý thuyết khảo thí theo cách tính khách quan khoa học để xác định bao nhiêu điểm của tổ hợp này thì “tương đương” với bao nhiêu điểm của tổ hợp kia ở ngưỡng điểm chuẩn xét tuyển.

Năm nay, Bộ GD&ĐT triển khai việc quy đổi điểm thi giữa các phương thức tuyển sinh khác nhau. Chẳng hạn, giữa điểm thi theo phương thức đánh giá năng lực về điểm thi tốt nghiệp THPT tại ngưỡng điểm chuẩn xét tuyển.

Ông Nguyễn Ngọc Hà trao đổi, trong lý thuyết khảo thí, các phương pháp để hiệu chỉnh điểm thô như: Z-score (điểm Z), Robust Z-score (điểm RZC), T-score (điểm T), điểm bách phân vị... thường được sử dụng vì giúp loại bỏ (hoặc ít nhất là giảm thiểu) sự chênh lệch về độ khó giữa đề thi của các môn khác nhau, bằng cách chuẩn hóa điểm số trong từng môn theo phân phối nội tại của môn đó. Nhờ đó, điểm của thí sinh ở các môn khác nhau được đưa về cùng một thang chuẩn hóa chung, giúp so sánh một cách công bằng và nhất quán hơn.

Hoạt động tư vấn của Trường Đại học Thương mại tại Ngày hội lựa chọn nguyện vọng năm 2025. Ảnh: TG

Thí sinh không phải tự quy đổi điểm

Ông Nguyễn Ngọc Hà lưu ý, thí sinh chỉ cần đăng ký nguyện vọng xét tuyển trên Hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung của Bộ GD&ĐT (Hệ thống). Việc hiệu chỉnh sẽ được Bộ GD&ĐT và các trường đại học thực hiện theo hướng dẫn cụ thể. Việc quy đổi hay hiệu chỉnh điểm không làm phức tạp thêm kỳ thi, trái lại, là bước đi tất yếu nhằm bảo đảm công bằng trong tuyển sinh và quản lý giáo dục.

Với cách tiếp cận mềm dẻo và kỹ thuật chuẩn hóa phù hợp với điều kiện thực tiễn, Bộ GD&ĐT vẫn giữ nguyên tính minh bạch của điểm số, nhưng phản ánh đúng hơn năng lực thí sinh từ kết quả kỳ thi. Điều này không những tạo điều kiện thuận lợi cho các trường đại học tuyển được thí sinh phù hợp, mà còn giúp học sinh yên tâm chọn môn học yêu thích, đúng sở trường, năng lực, phù hợp với định hướng nghề nghiệp khi vào lớp 10, không lo đề thi tốt nghiệp khó hay dễ ảnh hưởng đến cơ hội xét tuyển sinh sau này.

Từ số liệu của Bộ GD&ĐT, ông Nguyễn Quang Trung - Phó Trưởng phòng Truyền thông - Tuyển sinh (Trường Đại học Thương mại) nhìn nhận, hầu hết phương thức xét tuyển lấy điểm 2 môn thi tốt nghiệp THPT nên không cần thiết phải quy đổi. Với phương thức xét tuyển kết hợp bằng chứng chỉ ngoại ngữ và điểm học bạ THPT, Trường Đại học Thương mại xây dựng cách thức quy đổi.

Ông Nguyễn Quang Trung lưu ý, dù đã đăng ký xét tuyển ở trường, thậm chí trúng tuyển theo diện tuyển thẳng thì thí sinh bắt buộc phải đăng ký nguyện vọng xét tuyển trên Hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung của Bộ GD&ĐT. Thí sinh có thể tham khảo điểm chuẩn các năm trước theo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT để đặt nguyện vọng xét tuyển cho hợp lý. Đặc biệt, các em cần nghiên cứu cách tính điểm trúng tuyển giữa các phương thức của năm trước, tránh suy nghĩ mình đang ở ngưỡng an toàn nhưng thực tế cách tính đã thay đổi.

Năm nay, các trường đại học đều không xác định chỉ tiêu theo từng phương thức, tổ hợp tuyển sinh, mà chỉ xác định chỉ tiêu theo từng ngành/chương trình đào tạo. Ông Nguyễn Phú Khánh - Phó Hiệu trưởng Đại học Phenikaa cho hay, khi xét tuyển, Hệ thống sẽ tự động lựa chọn điểm cao nhất trong các phương thức/tổ hợp mà thí sinh có, đảm bảo quyền lợi cao nhất cho thí sinh. Vì vậy, thí sinh cần có chiến thuật sắp xếp nguyện vọng xét tuyển để gia tăng khả năng trúng tuyển.

Theo đó, khi đặt nguyện vọng trên Hệ thống, thí sinh cần lưu ý ba nguyên tắc cơ bản: Thứ nhất, thí sinh cần chia thành ba nhóm nguyện vọng khác nhau: Nhóm nguyện vọng an toàn; Nhóm nguyện vọng mục tiêu, vừa sức với bản thân; Nhóm nguyện vọng có điểm chuẩn hơi cao một chút so với khả năng của bản thân. Thứ hai, khi đặt nguyện vọng trên Hệ thống, thí sinh không nên chọn quá ít nguyện vọng. Thứ ba, không nên tập trung đặt tất cả nguyện vọng vào một trường.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hà, việc Bộ công bố độ chênh lệch giữa các tổ hợp sẽ là nguồn tham khảo quan trọng giúp thí sinh có thể lựa chọn tổ hợp có lợi nhất khi xét tuyển. Điều này đặc biệt quan trọng với những thí sinh có điểm số chỉ đạt mức trung bình ở một số môn nhưng vẫn có thể tối ưu hóa cơ hội trúng tuyển nhờ cách lựa chọn tổ hợp phù hợp.

Nguồn: https://giaoducthoidai.vn/quy-doi-tuong-duong-diem-san-va-diem-chuan-bao-dam-cong-bang-post741243.html