Tháo gỡ nỗi lo “lương không bằng ô sin”

Sau 7 năm áp dụng, nhiều quy định trong nghị định cũ đã trở nên lạc hậu, không còn phù hợp với thực tiễn. Nếu được thông qua, nghị định mới được kỳ vọng sẽ giải quyết những bất cập lâu nay, từ mức thu nhập thấp đến nỗi lo nghề nghiệp sau giải nghệ, giúp vận động viên (VĐV) yên tâm cống hiến và gắn bó với thể thao thành tích cao.

Bước ngoặt từ chính sách đãi ngộ và chăm lo dài hạn

So với Nghị định 152, dự thảo nghị định mới có nhiều điểm đột phá cả về chế độ lương, thưởng, trợ cấp và chính sách đào tạo, việc làm. Dự thảo đề xuất, tiền lương theo ngày tập huấn, thi đấu của HLV trưởng đội tuyển quốc gia dự kiến tăng gấp đôi, từ 505.000 đồng lên 1.010.000 đồng/ngày; HLV đội tuyển quốc gia từ 375.000 đồng lên 750.000 đồng/ngày; VĐV đội tuyển quốc gia từ 270.000 đồng lên 540.000 đồng/ngày; VĐV đội tuyển trẻ quốc gia từ 215.000 đồng lên 430.000 đồng/ngày. Đặc biệt, lần đầu tiên đội ngũ nhân viên y tế phục vụ các đội tuyển được đưa vào diện hưởng lương, góp phần khắc phục tình trạng thiếu bác sĩ và kỹ thuật viên giỏi vốn kéo dài nhiều năm.

Chế độ thưởng thành tích cũng được nâng cao. Chẳng hạn đề xuất HCV Olympic tăng từ 350 triệu đồng lên 3,5 tỉ đồng, HCV ASIAD từ 140 triệu lên 700 triệu đồng, HCV SEA Games từ 45 triệu đồng lên 60 triệu đồng.

Ngoài ra, VĐV đạt thành tích xuất sắc được đề xuất nhận trợ cấp hằng tháng trong một chu kỳ 4 năm: Huy chương Olympic 40 triệu đồng/tháng, HCV ASIAD 20 triệu đồng/tháng, Huy chương Paralympic hoặc vượt vòng loại Olympic 10 triệu đồng/tháng. Đây là mức đãi ngộ chưa từng có, tiệm cận thu nhập của VĐV nhà nghề ở một số quốc gia, tạo động lực để các tài năng thể thao phấn đấu và gắn bó lâu dài.

Bên cạnh đó, dự thảo nghị định mở rộng phạm vi áp dụng, không chỉ cho VĐV hưởng lương từ ngân sách mà cả VĐV trẻ, năng khiếu ở các địa phương. Đội ngũ nhân viên y tế, vốn làm việc áp lực cao nhưng thu nhập thấp, cũng được ghi nhận vai trò và được hưởng quyền lợi chính đáng.

Đáng chú ý, Điều 11 của dự thảo quy định rõ: VĐV sau khi giải nghệ, nếu có nhu cầu và đủ điều kiện, sẽ được hỗ trợ đào tạo nghề, giải quyết việc làm theo Nghị định 61/2015/NĐ-CP và Quỹ quốc gia về việc làm.

Về học tập và nâng cao trình độ, VĐV, HLV đội tuyển quốc gia đã tốt nghiệp THPT và từng tham dự các giải lớn như Olympic, ASIAD, SEA Games… sẽ được tuyển thẳng vào ngành Thể dục thể thao hoặc các chuyên ngành giáo dục thể chất ở đại học, cao đẳng; được cử đi đào tạo HLV trong và ngoài nước; được miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập.

Đặc biệt, VĐV đạt huy chương tại Olympic, ASIAD được đề nghị hưởng các chính sách sau: Được tuyển dụng theo hình thức tiếp nhận nhà giáo, nếu đáp ứng đủ trình độ đào tạo, văn bằng, chứng chỉ; tiếp nhận vào làm viên chức nếu đáp ứng điều kiện đăng ký dự tuyển và yêu cầu của vị trí việc làm hoặc được cộng điểm ưu tiên trong tuyển dụng lao động tại các cơ sở thể thao khi có đủ trình độ, năng lực chuyên môn phù hợp với yêu cầu của vị trí tuyển dụng; trong thời gian tập sự được hưởng 100% mức lương và phụ cấp của chức danh nghề nghiệp tương ứng với vị trí việc làm.

Đây là chính sách mang tính dài hạn, nhằm giảm nguy cơ thất nghiệp sau giải nghệ, vấn đề vốn khiến nhiều VĐV lo lắng và chùn bước khi lựa chọn con đường thể thao đỉnh cao.

Hướng tới bảo đảm tương lai

Một trong những điểm được giới thể thao đánh giá cao ở dự thảo nghị định là tư duy lấy HLV, VĐV làm trung tâm trong chiến lược phát triển thể thao. Khi thu nhập được cải thiện và cơ hội học nghề, tìm việc làm sau giải nghệ được mở rộng, nỗi lo “lương không bằng ô sin” hay cảnh sống chật vật sau khi rời sân đấu sẽ dần được tháo gỡ. Điều này không chỉ giúp giữ chân nhân lực chất lượng cao mà còn khuyến khích nhiều gia đình mạnh dạn định hướng con em theo con đường thể thao chuyên nghiệp.

Thực tế, đời VĐV ngắn ngủi và hào quang trên sàn đấu không thể kéo dài mãi. Chính vì vậy, song song với việc tăng chế độ tài chính, ngành Thể thao cũng triển khai các hoạt động hỗ trợ định hướng nghề nghiệp. Ngày 8.8, Ủy ban Olympic Việt Nam đã phối hợp tổ chức Hội thảo hướng nghiệp cho VĐV năm 2025, cung cấp kỹ năng khởi nghiệp, kỹ năng mềm, tư vấn chọn nghề và mở cơ hội hợp tác với các trường đại học, doanh nghiệp.

Tại đây, các chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuẩn bị sớm cho giai đoạn chuyển tiếp, khai thác các kỹ năng kỷ luật, tinh thần đồng đội, ý chí vượt khó (vốn được rèn luyện từ thể thao) để thành công trong công việc mới.

Khi nghị định mới được thông qua, chính sách sẽ tạo thành một “vòng tròn khép kín” trong chăm lo cho VĐV: Từ khi tập luyện, thi đấu, đạt thành tích, cho tới khi giải nghệ và bước vào nghề nghiệp mới. Đây là bước tiến tất yếu khi Nghị định 152, ban hành từ năm 2018, đã bộc lộ nhiều hạn chế trong bối cảnh thể thao Việt Nam hội nhập sâu rộng và đặt mục tiêu vươn tầm châu lục, thế giới.

Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 152 không chỉ là sự điều chỉnh kỹ thuật về mức lương, thưởng hay trợ cấp, mà còn thể hiện tư duy đổi mới trong chính sách thể thao coi trọng giá trị cống hiến của VĐV, bảo đảm an sinh nghề nghiệp lâu dài và tạo môi trường để họ toàn tâm toàn ý phấn đấu.

Nếu được thông qua, đây sẽ là cú hích mạnh mẽ, tháo gỡ những “nút thắt” tồn tại nhiều năm, giúp thể thao Việt Nam xây dựng lực lượng tinh hoa, hướng tới thành tích đỉnh cao song hành cùng sự phát triển bền vững của mỗi cá nhân VĐV.

Nguồn: https://baovanhoa.vn/the-thao/thao-go-noi-lo-luong-khong-bang-o-sin-160200.html