Thị trường UAV: Mở lối cho thương hiệu Việt

Sự kiện CT UAV - công ty chuyên về ứng dụng công nghệ máy bay không người lái (UAV), thành viên CT Group - ký hợp đồng xuất khẩu 5.000 UAV vận tải hạng nặng sang Hàn Quốc đã đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam xuất khẩu số lượng lớn UAV ra thị trường quốc tế.

Nhiều UAV gây ấn tượng

CT UAV cho biết công ty có nhiều sản phẩm UAV phục vụ các nhu cầu khác nhau, bao gồm chở khách, logistics hàng hóa, cứu hộ y tế, chữa cháy, du lịch, xây dựng... Công ty đã hợp tác với các viện nghiên cứu, phòng thí nghiệm trong nước, quốc tế nhằm tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển công nghệ và đổi mới trong lĩnh vực UAV.

Bên cạnh CT UAV, một số đơn vị, doanh nghiệp lớn khác của Việt Nam cũng đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển (R&D) UAV. Nhận nhiều sựu chú ý ở thời điểm này là dàn UAV hiện đại do Tổng Công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel (Viettel High Tech) nghiên cứu, phát triển và làm chủ công nghệ. Tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2024, Viettel High Tech đã giới thiệu 3 loại UAV, gồm: UAV trinh sát, UAV cảm tử và UAV đa năng.

Trong đó, UAV trinh sát hạng nhẹ tầm trung VU-R70 nổi bật với khả năng giám sát linh hoạt cả ngày lẫn đêm, thời gian hoạt động kéo dài và tốc độ cao. Với sải cánh 3,1 m, chiều dài 1,7 m và trọng lượng cất cánh tối đa 26 kg, VU-R70 có thể hoạt động liên tục trong 4,5 giờ, tốc độ tối đa 120 km/giờ. Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) tích hợp trên hệ thống camera cho phép chiếc UAV này tìm kiếm, phát hiện, nhận dạng và chỉ thị mục tiêu tự động hoàn toàn.

Trong khi đó, UAV trinh sát hạng nhẹ tầm ngắn VU-R50 là phương tiện tối ưu cho các nhiệm vụ trinh sát cần nhanh và chính xác. Thiết kế gọn nhẹ và khả năng hoạt động linh hoạt khiến VU-R50 trở thành công cụ giám sát hiệu quả trong các tình huống chiến thuật.

Đáng chú ý, UAV cảm tử (đạn tuần kích) VU-C2 có khả năng tấn công chính xác vào các mục tiêu chiến trường. Được trang bị đầu đạn và đầu tự dẫn quang điện tử, tích hợp AI, VU-C2 có thể tìm kiếm, phát hiện và khóa mục tiêu tự động hoàn toàn, sau đó tấn công mục tiêu khi có lệnh của người chỉ huy. Khí tài này có sải cánh 1,5 m, chiều dài 1,1 m, trọng lượng cất cánh tối đa 8 kg, thời gian hoạt động liên tục 40 phút và tốc độ tấn công mục tiêu tối đa lên đến hơn 130 km/giờ.

Ngoài ra còn có UAV RAV-8, M400-CT2, DIS-18 do Viện Kỹ thuật Phòng không - Không quân nghiên cứu, sản xuất. Với tính năng linh hoạt và hiệu suất cao, các UAV này được thiết kế làm mục tiêu bay phục vụ huấn luyện, thử nghiệm và đánh giá hiệu quả của hệ thống khí tài, tên lửa phòng không tầm trung, tầm xa.

Thị trường UAV: Mở lối cho thương hiệu Việt - Ảnh 1. — UAV do Tổng Công ty Công nghiệp Công nghệ cao Vietel sản xuấtẢnh: NGUYỄN HƯỞNG

Dư địa thị trường còn lớn

Ông Trần Kim Chung, Chủ tịch HĐQT CT Group, cho rằng đơn hàng xuất khẩu 5.000 UAV sang Hàn Quốc không chỉ khẳng định năng lực công nghệ của CT UAV mà còn mở ra cơ hội lớn để xuất khẩu sang nhiều quốc gia khác. Tập đoàn đang tiến vào nhiều thị trường khác như ASEAN, Trung Đông, Bắc Mỹ. "Hợp đồng với đối tác Hàn Quốc được thực hiện theo hình thức OEM (sản xuất theo thiết kế) với công nghệ độc quyền do kỹ sư Việt Nam phát triển, qua đó các doanh nghiệp khác có thể cùng tham gia chuỗi cung ứng" - ông Trần Kim Chung thông tin.

Theo một chuyên gia, dư địa sản xuất UAV tại Việt Nam còn rất lớn, có tiềm năng mở rộng quy mô sản xuất lên gấp 2-3 lần trong 5 năm tới. Tuy năng lực sản xuất chủ yếu tập trung ở một số tập đoàn lớn nhưng vẫn còn khoảng trống cho các start-up và doanh nghiệp nhỏ tham gia vào chuỗi cung ứng linh kiện - như pin, cảm biến và phần mềm điều khiển.

Chuyên gia này nhận định quy mô thị trường UAV nội địa có thể đạt 100 triệu USD/năm vào năm 2027 khi được ứng dụng rộng rãi trong logistics (giao hàng nhanh), nông nghiệp (phun thuốc trừ sâu) và cứu hộ (chữa cháy đa địa hình). Tuy nhiên, thách thức lớn hiện nay là thiếu nhân lực chất lượng cao và cơ sở hạ tầng thử nghiệm. Trên bình diện toàn cầu, thị trường UAV dự báo đạt 50 tỉ USD vào năm 2030, với nhu cầu cao trong lĩnh vực vận tải, quân sự.

"Việt Nam có dư địa xuất khẩu lớn sang Mỹ, Ấn Độ, ASEAN nhờ chi phí sản xuất thấp, chỉ bằng 30%-50% so với các nước phát triển, cùng chất lượng cạnh tranh. Tuy vậy, cần vượt qua rào cản liên quan các chứng nhận quốc tế như FAA, EASA, đồng thời có khả năng cạnh tranh với các "ông lớn" như DJI - Trung Quốc hay Boeing - Mỹ" - chuyên gia này chỉ rõ.

Bà Võ Nhật Liễu, CEO Học viện Công nghệ Tài chính Bất động sản Propiin, dẫn số liệu cho thấy thị trường UAV toàn cầu đang phát triển nhanh chóng với tốc độ tăng trưởng trung bình 13,9%/năm trong giai đoạn 2024-2030. UAV tải trọng lớn đang được ứng dụng rộng rãi và hiệu quả trong nhiều lĩnh vực trọng yếu - chẳng hạn quản lý đô thị và an ninh quốc phòng - với khả năng giám sát rộng khắp, phát hiện sớm sự cố, bất thường. "UAV có thể bay lâu và thu thập dữ liệu thời gian thực giúp tăng cường hiệu quả quản lý, bảo vệ an ninh so với các phương pháp truyền thống" - bà Liễu so sánh.

Tuy nhiên, doanh nghiệp không dễ khai thác thị trường còn nhiều tiềm năng này. Theo ông Trần Kim Chung, các đối thủ trong lĩnh vực UAV trên thế giới hiện rất mạnh, đặc biệt là Trung Quốc đang chiếm 70% thị phần UAV toàn cầu. "Trung Quốc đầu tư nghiên cứu rất mạnh và có cả một hệ sinh thái khoa học. Chúng tôi cho rằng cần tìm cách phát triển song song, thay vì đối đầu với các đối thủ" - ông Chung đúc kết.

Hiến kế giải pháp phát triển, quản lý UAV, Chủ tịch CT Group đề xuất làm chip định danh hoặc sim cho mỗi chiếc UAV, qua đó không chỉ quản lý được UAV đang lưu hành mà còn có thể thu được phí đăng kiểm. "Cần vai trò của nhà nước trong việc hỗ trợ tìm kiếm đơn hàng lớn và đồng thời là người tiêu dùng thứ nhất, cũng như giới thiệu các sản phẩm công nghệ cao của Việt Nam ra thế giới" - ông Chung kiến nghị.

Cơ hội cho kinh tế không gian tầm thấp

Theo báo cáo của Markets & Data, quy mô thị trường UAV Việt Nam đạt 73 triệu USD vào năm 2023, dự kiến tăng lên 191 triệu USD vào năm 2031, tốc độ tăng trưởng 12%-15%/năm. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi nhu cầu từ lĩnh vực logistics, nông nghiệp thông minh, ứng phó thiên tai trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Theo ông Trần Kim Chung, cần có giải pháp quản lý đối với ngành công nghiệp UAV, qua đó sẽ phát triển hiệu quả nền kinh tế không gian tầm thấp.

Nguồn: https://nld.com.vn/thi-truong-uav-mo-loi-cho-thuong-hieu-viet-196250819210700976.htm