TP Hồ Chí Minh: Chung tay xây dựng chính quyền số lấy người dân làm trung tâm

TP Hồ Chí Minh đẩy mạnh xây dựng chính quyền số gắn với phát triển công dân số, hướng đến nền hành chính hiện đại, minh bạch và phục vụ, trong đó người dân là trung tâm của tiến trình chuyển đổi số.

Song song với việc hiện đại hóa bộ máy chính quyền, Thành phố Hồ Chí Minh đặt nhiệm vụ phát triển công dân số như một giải pháp đột phá, người dân từ đối tượng thụ hưởng thành những chủ thể tham gia tích cực.

Nếu chính quyền số là “nửa bên kia” của tiến trình chuyển đổi thì công dân số chính là nền tảng để hệ thống vận hành trơn tru.

Công dân số không chỉ là người sử dụng dịch vụ công trực tuyến mà còn là người có khả năng chủ động tương tác, phản hồi và cùng tham gia quản trị xã hội trên nền tảng số. Điều này đòi hỏi phải triển khai đồng bộ nhiều chương trình, giải pháp.

“Đi từng ngõ, gõ từng nhà”

Để xây dựng chính quyền số hiệu quả cần nhận diện rõ "khoảng trống kỹ năng số" trong xã hội. Ngay trong khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, có 62% thừa nhận thiếu hụt nguồn nhân lực có kỹ năng số và 37% vẫn lúng túng không biết phải bắt đầu từ đâu.

Tình hình trong cộng đồng dân cư còn phức tạp hơn với các rào cản đa tầng về tâm lý, thói quen và khả năng tiếp cận công nghệ.

Nhận thức được các rào cản trên, Thành phố Hồ Chí Minh xác định, công dân số là trụ cột quan trọng trong xây dựng chính quyền số. Qua đó, Thành phố đã triển khai nhiều sáng kiến đột phá, tiếp cận vấn đề từ cấp cơ sở với phương châm gần dân, sát dân nhằm đào tạo công dân số đại trà thông qua phong trào xã hội hóa công nghệ, phát triển ứng dụng thân thiện, dễ dùng.

Ở phường Xuân Hòa, Tổ công nghệ số cộng đồng được xem là lực lượng nòng cốt, “cánh tay nối dài” của chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận, sử dụng công nghệ số trong dịch vụ công trực tuyến trong bối cảnh vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Phường Sài Gòn là một trong những địa phương ở Thành phố Hồ Chí Minh triển khai hiệu quả việc chứng thực điện tử phục vụ người dân. (Ảnh: Hữu Duyên/TTXVN)

Bà Nguyễn Thị Thu Dung, Trưởng phòng Văn hóa-Xã hội phường Xuân Hòa cho biết, mục đích thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng là đưa chính quyền điện tử, chính quyền số đến gần với người dân và doanh nghiệp.

Các lực lượng sẽ “đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà” để hỗ trợ và hướng dẫn người dân cài đặt ứng dụng liên quan đến dịch vụ công trực tuyến, hướng dẫn đăng ký tài khoản định danh mức 2, nộp thuế hoặc đăng ký khám, chữa bệnh qua mạng… Từ đó, nâng cao tỷ lệ công dân có kiến thức kỹ năng tương tác với chính quyền trên không gian mạng.

Gần đây, Thành phố đang thúc đẩy mạnh mẽ phong trào “Bình dân học vụ số” nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng công nghệ cho mọi tầng lớp nhân dân nhằm hướng đến tầm nhìn “mỗi người dân là một công dân số,” hướng tới 100% công dân số vào năm 2026.

Theo Thạc sỹ Trần Đức Sự, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo và Chuyển giao công nghệ, Trường Đại học Tôn Đức Thắng, “Bình dân học vụ số” là phong trào có ý nghĩa đặc biệt trong giai đoạn Thành phố quyết liệt xây dựng chính quyền số, nền hành chính hiện đại và phục vụ.

Đối tượng tham gia là những nhóm người cao tuổi hoặc các tiểu thương và bộ phận người dân ít có cơ hội tiếp xúc với công nghệ.

“Tinh thần của “Bình dân học vụ số” là người biết chỉ lại, hướng dẫn lại cho người chưa biết, người biết nhiều chỉ lại cho người biết ít, sẽ tạo nên một hoạt động phong trào rộng mở, rộng khắp và tạo ra một trụ cột lớn trong chính quyền số và đô thị thông minh,” Thạc sỹ Trần Đức Sự nhấn mạnh.

Người dân tham gia trải nghiệm các ứng dụng dịch vụ công tại lớp tập huấn "Bình dân học vụ số". (Ảnh: Hữu Duyên/TTXVN)

Người dân khi được tham gia các buổi tập huấn “Bình dân học vụ số” cũng rất hào hứng, phấn khởi. Bà Võ Ánh Tuyết (68 tuổi, phường Xuân Hòa) chia sẻ: “Ở lứa tuổi chúng tôi thường ít có cơ hội tiếp cận với công nghệ số, đặc biệt là các ứng dụng số cần thiết trong đời sống hằng ngày của người dân như: VNEID, ETAX và các ứng dụng thanh toán không dùng tiền mặt… Do đó, được tham gia tập huấn, hướng dẫn sử dụng công nghệ, tôi rất hào hứng, cố gắng thao tác thành thạo các ứng dụng trên điện thoại để phục vụ cuộc sống và công việc tốt hơn.”

Tương tự, ông Nguyễn Duy Trinh (70 tuổi, phường Xuân Hòa) cho rằng việc trang bị kỹ năng, kiến thức số cho người dân theo tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về "đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia" là thiết thực, phục vụ nhu cầu về đăng ký thủ tục hành chính trực tuyến.

Đây là chủ trương ý nghĩa trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đang rất quan tâm phát triển khoa học-công nghệ, xây dựng chính quyền số, chính quyền hiện đại để phục vụ nhân dân hiệu quả nhất.

Mọi người nhận thức rõ việc tự trang bị cho mình những kiến thức, kỹ năng ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo là điều kiện cần thiết để biến mình thành những công dân số thực thụ trong kỷ nguyên số.

Khuyến khích người dân tham gia tương tác với chính quyền

Mục tiêu cuối cùng của xây dựng nền hành chính hiện đại không chỉ để người dân biết cách sử dụng dịch vụ công trực tuyến mà còn trang bị kỹ năng tương tác số một cách có ý nghĩa với chính quyền, trở thành những đối tác chủ động trong quản trị đô thị. Khi người dân thành thạo kỹ năng số, họ không chỉ giảm tải cho bộ máy hành chính mà còn có thể tham gia góp ý chính sách, giám sát hoạt động của chính quyền và trở thành những "cảm biến xã hội", giúp báo cáo các vấn đề đô thị qua các ứng dụng như Cổng 1022.

Ông Nguyễn Hùng Hậu, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Xuân Hòa cho rằng, việc tiếp nhận phản ánh của người dân qua Cổng 1022 đã giúp ích rất nhiều cho cơ quan quản lý Nhà nước, mang lại hiệu quả quản lý xã hội trên điều kiện địa bàn rộng và đông dân sau khi sáp nhập.

Người dân tương tác với robot tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công phường Sài Gòn. (Ảnh: Hữu Duyên/TTXVN)

“Phường có quy trình xử lý; giao cho cán bộ xuống ngay cơ sở, hiện trường vụ việc khi có phản ánh của người dân để ghi nhận, nắm tình hình và xử lý ngay. Sau khi xử lý xong thì báo cáo kết quả kịp thời về Cổng 1022.

Đến nay, 100% các sự việc phản ánh trên Cổng 1022 đều có quan tâm chỉ đạo và giải quyết dứt điểm, không có trường hợp tồn đọng, kéo dài,” ông Nguyễn Hùng Hậu cho biết thêm.

Thạc sỹ Nguyễn Tuấn Anh, Chuyên gia Hành chính công cho rằng, cần khuyến khích, tạo cơ chế khuyến khích người dân tham gia tương tác với chính quyền, trao quyền để người dân làm chủ công nghệ.

Khi công dân thực sự làm chủ công nghệ, họ sẽ không còn thụ động chờ chính quyền phục vụ mà có thể chủ động kiến nghị, giám sát hoặc phản hồi trên nền tảng số. Đó chính là nền dân chủ hiện đại nơi người dân vừa là người sử dụng, vừa là người đồng kiến tạo cùng chính quyền.

Một chính quyền số hiện đại không thể vận hành hiệu quả nếu thiếu những công dân số đủ năng lực. Do đó, song song với việc hiện đại hóa bộ máy, Thành phố Hồ Chí Minh cần đặt nhiệm vụ phát triển công dân số làm trọng tâm, biến người dân từ đối tượng thụ hưởng bị động thành những chủ thể tham gia tích cực.

Với quan điểm lấy “người dân làm trung tâm’, đưa dịch vụ công đến gần dân hơn, thuận tiện và minh bạch, mới đây, Công an Thành phố triển khai thí điểm mô hình “Trạm công dân số” tại phường Bình Trưng.

Theo Thượng tá Nguyễn Ngọc Hải, Phó trưởng phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (PC06), Công an Thành phố Hồ Chí Minh, qua “Trạm công dân số,” người dân có thể tiếp cận, thực hiện dịch vụ công ngay tại nơi cư trú, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí; giảm tải áp lực cho cán bộ, công chức.

Ông Nguyễn Chí Thanh, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Bình Trưng thông tin, việc triển khai “Trạm công dân số” thể hiện tinh thần chủ động, sáng tạo trong thực hiện Đề án 06 và chương trình chuyển đổi số quốc gia. Đây không chỉ là cải cách hành chính đơn thuần mà là sự thay đổi tư duy quản lý, hướng đến một đô thị thông minh.

Lực lượng công an bố trí quầy phục vụ tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công phường Xuân Hòa để hỗ trợ người dân kích hoạt tài khoản định danh mức độ 2. (Ảnh: Hữu Duyên/TTXVN)

Chính quyền số và công dân số là hai trụ cột song hành trong hành trình kiến tạo nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp và phục vụ của Thành phố Hồ Chí Minh.

Một bên tinh gọn bộ máy, tăng hiệu lực quản trị, bên kia nâng cao năng lực của người dân trong tương tác và giám sát. Kết hợp cả hai, Thành phố sẽ xây dựng một mô hình quản trị hiện đại, minh bạch và hiệu quả; góp phần giải quyết căn cơ bài toán nhân lực cũng như nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân./.

(TTXVN/Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/tp-ho-chi-minh-chung-tay-xay-dung-chinh-quyen-so-lay-nguoi-dan-lam-trung-tam-post1070002.vnp