Xác ướp người băng Otzi mang ADN khác lạ, gây sửng sốt giới khoa học
Phân tích 15 bộ xương cùng thời cho thấy người băng Otzi không cùng huyết hệ với láng giềng cổ đại – gợi mở bí mật về các dòng người tuyệt chủng.
Báo Khoa học và Đời sống•22/07/2025
Các chuyên gia mới công bố kết quả phân tích ADN của 15 bộ hài cốt cũng được phát hiện trên dãy Alps, Italy giống xác ướp người băng Otzi. Những thi hài này đều có cùng niên đại. Kết quả nghiên cứu cho thấy tổ tiên của Otzi hoàn toàn khác biệt so với những người hàng xóm. Ảnh: Getty Images.
"Chúng tôi đã phân tích 15 bộ hài cốt thời Đồ đồng và thấy rằng chúng có cấu trúc di truyền giống với Người Băng", nhà nghiên cứu Valentina Coia công tác tại Viện Nghiên cứu Xác ướp ở Bolzano, Italy chia sẻ. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ hơn ADN để hiểu rõ hơn về dòng dõi, nhóm nghiên cứu của chuyên gia Valentina đã có thể so sánh với kết quả của người băng Otzi và nhận thấy xác ướp này khác với các mẫu vật khác ở dãy Alps trong khu vực. Ảnh: Alamy.
Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications, nhóm nghiên cứu đã phân tích bộ gene của 47 người sinh sống ở dãy núi Tyrol giữa thời Đồ đá giữa và thời Đồ đồng giữa (khoảng năm 6400 trước Công nguyên đến năm 1300 trước Công nguyên) để tìm hiểu thêm về tổ tiên của họ. Ảnh: Kennis and Kennis/South Tyrol Museum of Archaeology.
Thi hài nổi tiếng nhất được nghiên cứu lần này là xác ướp người băng Otzi - người đàn ông sống cách đây khoảng 5.300 năm. Xác ướp của Otzi được tìm thấy trên dãy Alps năm 1991. Ảnh: A. Deter-Wolf et al/Journal of Archaeological Science: Reports 2016.
Một nghiên cứu trước đó chỉ ra Otzi có "nguồn gốc nông dân Anatolian cao bất thường". Vậy nên, các nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu xem liệu những người hàng xóm của người băng - những người sống ở dãy Alps vào thời Đồ đồng, từ năm 3368 người băng đến năm 3108 trước Công nguyên - có tổ tiên tương tự hay họ có quan hệ họ hàng gần hơn với các nhóm săn bắt hái lượm từ thảo nguyên Á - Âu. Ảnh: Mannivu, CC BY-SA 4.0.
Kết quả phân tích bộ gene cổ đại cho thấy hầu hết người tiền sử vùng núi Alps có tỷ lệ cao tổ tiên là nông dân Anatolian (80% - 90%) và tỷ lệ thấp tổ tiên là thợ săn hái lượm. Nghiên cứu mới cho thấy hầu hết những người này cũng có cấu trúc bộ gene và tổ tiên tương tự. Ảnh: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropogy.
Nhóm nghiên cứu giải thích dữ liệu nhiễm sắc thể Y giúp theo dõi dòng dõi bên cha, cho thấy hầu hết nam giới được kiểm tra ADN đều có chung tổ tiên với những người được tìm thấy ở Đức và Pháp thời tiền sử. Ngược lại, Otzi có dòng dõi bên cha khác biệt và phổ biến hơn. Ảnh: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropogy.
Trong khi dòng dõi bên cha của những người đàn ông thời tiền sử sống ở dãy Alps khá giống nhau, dòng dõi bên mẹ của họ lại đa dạng. Điều này cho thấy phụ nữ có thể đã kết hôn với một nhóm đàn ông gắn bó chặt chẽ. Ảnh: Leopold Nekula.
Tuy nhiên, dòng dõi bên mẹ của Otzi chưa được xác định ở những cá nhân cổ đại hay hiện đại nào khác. Từ đây, các chuyên gia suy đoán dòng dõi bên mẹ của Otzi có thể đã tuyệt chủng từ lâu nên không có mẫu vật để nghiên cứu. Ảnh: PA.
Theo các chuyên gia, người băng Otzi có tổ tiên khác với những cá nhân cùng thời và có thể đến từ nhóm nông nhân khác chưa từng biết đến. Họ có thể có thêm thông tin về vấn đề này khi tìm thấy hài cốt của những người sống vào thời Đồ đá mới ở Anatolia và miền bắc Italy. Ảnh: Channel 4.
Mời độc giả xem video: Khai quật xác ướp hơn 800 tuổi ở Peru. Nguồn: THĐT1.
Bình luận (0)