Báo chí là cầu nối truyền cảm hứng, quảng bá giá trị văn hóa
Báo chí từ lâu đã là một phần không thể tách rời của văn hóa, đóng vai trò như một cầu nối quan trọng giữa công chúng, các cơ quan văn hóa và doanh nghiệp. Tại Diễn đàn, nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh: Các cơ quan báo chí cần dành nhiều thời lượng và dung lượng hơn cho các nội dung văn hóa. Không chỉ dừng lại ở việc phản ánh, báo chí cần tham gia vào quá trình sáng tạo văn hóa, biến mỗi tòa soạn thành một “ngôi nhà văn hóa”.
Kế thừa tinh thần Đề cương về văn hóa Việt Nam năm 1943, cùng các văn kiện của Đảng, Chính phủ và các quy định pháp luật hiện hành, Bộ VH,TT&DL đã xây dựng “Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, trong đó khẳng định “Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành và toàn xã hội”.
Các ngành công nghiệp văn hóa được xác định là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng, đóng góp lớn vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, gìn giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc Việt Nam. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập sâu rộng, chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, những sản phẩm sáng tạo, nghệ thuật, giải trí… đã trở thành biểu tượng cho sức sống, bản lĩnh và trí tuệ dân tộc.
Việt Nam, với tiềm năng văn hóa phong phú, đậm đà bản sắc, chúng ta có đủ điều kiện thuận lợi để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa thành “ngành công nghiệp mũi nhọn” mới, đóng góp ngày càng lớn vào GDP quốc gia, tạo ra nhiều việc làm, nâng cao đời sống tinh thần của Nhân dân, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam tới bạn bè quốc tế.
Nhiều năm qua, các cơ quan báo chí đã góp phần tích cực để quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới thông qua việc truyền tải các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc như tuồng, chèo, cải lương, quan họ... hay khích lệ, tôn vinh các sản phẩm nghệ thuật hiện đại. Từ đó khơi dậy niềm tự hào dân tộc trong các tầng lớp Nhân dân, nhất là giới trẻ. Báo chí còn trực tiếp tham gia tạo ra các sản phẩm văn hóa dưới hình thức phóng sự, chương trình truyền hình và các sự kiện văn hóa quy mô lớn. Những cơ quan báo chí chủ lực đã tổ chức các sự kiện văn hóa và sản xuất các chương trình nghệ thuật chất lượng cao, chú trọng nhiều đến giới trẻ. Có những chương trình truyền hình thực tế, gameshow, hay talkshow về văn hóa đã trở thành sân chơi lành mạnh, giúp phát hiện và bồi dưỡng tài năng trẻ, tạo nên sự kết nối mạnh mẽ giữa công chúng và các giá trị văn hóa dân tộc. Tiêu biểu gần đây có thể kể đến chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai”, “Anh trai say hi”, hay các sản phẩm truyền thông của Báo Nhân Dân nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, 50 năm Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước…, thu hút hàng vạn khán giả, tạo thành hiện tượng trong xã hội.
Theo ông Lê Quốc Minh, để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, cần sự chung tay, đồng thuận và thúc đẩy của toàn xã hội, trong đó, báo chí giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Báo chí là cầu nối truyền cảm hứng, quảng bá giá trị văn hóa; là lực lượng tiên phong lan tỏa những sáng kiến, giá trị mới đồng thời lên án mặt trái, bảo vệ bản sắc; là diễn đàn phản biện, góp ý chính sách, thúc đẩy đổi mới sáng tạo...
Nhà báo Nguyễn Vọng Ngàn (VTV) đưa ra những sáng kiến liên quan đến việc sử dụng công nghệ số để tiếp cận giới trẻ, từ đó tạo ra những câu chuyện giàu cảm xúc với hình ảnh đẹp, lan tỏa các giá trị văn hóa và góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của văn hóa trong sự phát triển bền vững của đất nước. Việc sử dụng các nền tảng trực tuyến cũng cần được quan tâm, đầu tư đúng mức để phát huy hiệu quả, nhằm khích lệ mọi cá nhân đều có thể tham gia vào quá trình sáng tạo và chia sẻ văn hóa dân tộc trong đời sống hằng ngày.
Ở góc độ khác, theo PGS. TS Nguyễn Thị Trường Giang, Phó Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền, báo chí còn phải dẫn dắt, định hình cảm xúc và tâm lý xã hội, góp phần tạo ra các chuẩn mực văn hóa. Vai trò này đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ và phát huy các giá trị văn hóa cốt lõi của đất nước, khơi dậy sự quan tâm của thế hệ trẻ đến các giá trị truyền thống. Song song đó, báo chí còn là diễn đàn phản biện, góp ý để hoàn thiện chính sách và chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa, bảo đảm sự phát triển bền vững và phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế.
Sẽ hoàn thiện chính sách, hành lang pháp lý
Theo TS. Chu Tiến Đạt, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty VTC cho rằng, báo chí và truyền thông đang giữ vai trò trọng tâm trong việc thúc đẩy ngành công nghiệp game Việt Nam, đặc biệt là các trò chơi tái hiện văn hóa và lịch sử. TS. Chu Tiến Đạt đề xuất xây dựng hệ sinh thái truyền thông bền vững với các chuyên mục chuyên sâu về game văn hóa bằng việc học hỏi từ các quốc gia như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và bày tỏ mong muốn sự hợp tác giữa Chính phủ, doanh nghiệp, trường học và báo chí có thể xây dựng một ngành game mạnh mẽ, giàu bản sắc và cạnh tranh toàn cầu.
Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, ông Nguyễn Trường Sơn đề xuất, báo chí cần thay đổi quan điểm về quảng cáo, hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp để tạo ra giá trị gia tăng và quảng bá văn hóa hiệu quả hơn. Ông cũng nhấn mạnh cần có cơ chế tài chính và ưu đãi để hỗ trợ các cơ quan báo chí tham gia sâu hơn vào các hoạt động văn hóa.
Cùng đó, ông Phạm Cao Thái, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phân tích: Nhiều văn bản quy phạm pháp luật hiện còn chưa rõ vai trò, quyền hạn của các cơ quan liên quan. Hay thể chế, cơ chế đã có nhưng chưa phù hợp thực tiễn, không theo kịp với tốc độ phát triển nhanh mạnh của công nghiệp văn hóa. Mặt khác, chuyển đổi số cũng đặt ra yêu cầu cạnh tranh khốc liệt về nội dung và tốc độ lan tỏa thông tin. Trong khi đó, việc duy trì bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa là một bài toán không dễ dàng, đòi hỏi báo chí phải cân bằng giữa việc quảng bá các giá trị truyền thống và tiếp cận các xu hướng quốc tế xâm nhập ngày càng mạnh mẽ vào trong nước, có thể ảnh hưởng đến việc bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống. Đồng thời, nhiều cơ quan báo chí gặp không ít khó khăn về nguồn lực tài chính và nhân sự để đầu tư vào các sản phẩm văn hóa chất lượng cao.
Thứ trưởng Thường trực Bộ VH,TT&DL Lê Hải Bình khẳng định, báo chí có vai trò rất quan trọng thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa kể cả từ góc độ tự thân của báo chí và từ góc độ cầu nối, chất xúc tác của báo chí với các ngành công nghiệp văn hóa. Để hiện thực hóa vai trò động lực, cầu nối, chất dẫn, đồng hành của báo chí đối với các ngành công nghiệp văn hóa trong kỷ nguyên mới, Thứ trưởng Thường trực Bộ VH,TT&DL mong muốn các cơ quan báo chí tiếp tục chủ động đổi mới cả về nội dung, hình thức, ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ, chuyển đổi số lan tỏa câu chuyện đổi mới sáng tạo, tôn vinh sáng kiến, gương điển hình trong lĩnh vực kinh tế - văn hóa; Tăng cường hợp tác liên ngành, liên kết chặt chẽ với các cơ sở sáng tạo, nghệ thuật trong quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu văn hóa quốc gia, tầm quốc tế; Cung cấp thông tin chính xác, nhân văn, định hướng thẩm mỹ và khơi dậy niềm tự hào bản sắc Việt; Bảo vệ vững chắc nền tảng văn hóa dân tộc trong dòng chảy đổi mới, hội nhập quốc tế.
Bên cạnh đó, báo chí cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ phóng viên, biên tập viên, nhà báo có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao, am hiểu sâu sắc về văn hóa, nghệ thuật, sáng tạo, có khả năng truyền cảm hứng, tạo động lực cho sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa. Thứ trưởng Thường trực cho biết, Bộ VH,TT&DL sẽ tiếp tục hoàn thiện chính sách, tăng cường nguồn lực, đồng hành và tạo điều kiện thuận lợi để báo chí và các ngành công nghiệp văn hóa phát triển hài hòa, bền vững, mang lại giá trị cho đất nước và Nhân dân.
Theo bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Hải Phòng, báo chí là một phần không thể thiếu trong việc thúc đẩy công nghiệp văn hóa địa phương. Việc báo chí đồng hành cùng các ngành công nghiệp văn hóa đã góp phần định hướng thị hiếu tiêu dùng sản phẩm văn hóa, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn, phát huy di sản văn hóa dân tộc. Các cơ quan báo chí là nơi tôn vinh những sáng tạo nghệ thuật, sáng kiến đổi mới, phản ánh kịp thời những thách thức, khó khăn và đề xuất các giải pháp phù hợp để văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, các sản phẩm văn hóa đặc trưng như âm nhạc, điện ảnh, thời trang, ẩm thực, nghệ thuật biểu diễn... có thể trở thành nguồn thu lớn, đóng góp cho GDP nếu được truyền thông bài bản, hiệu quả.
Sắp tới, Hải Phòng sẽ mở rộng quy mô địa giới hành chính thông qua việc sáp nhập với tỉnh Hải Dương - địa phương tương đồng về phong tục tập quán, tín ngưỡng, lễ hội và văn hóa dân gian, mang bản sắc văn hóa chung của vùng Đồng bằng Bắc Bộ. Đây là bước ngoặt để thành phố tái định hình tầm nhìn phát triển toàn diện, trong đó công nghiệp văn hóa cần được xem là trụ cột bền vững bên cạnh công nghiệp, cảng biển, logistics và đô thị thông minh.
Bà Trần Thị Hoàng Mai cho biết, Sở sẽ tham mưu xây dựng hành lang pháp lý và cơ chế, nguồn lực thuận lợi cho các cơ quan báo chí thực hiện các chiến dịch truyền thông lớn giúp định vị thương hiệu của thành phố; xây dựng các nội dung chuyên biệt, phát triển các tuyến bài chuyên sâu, cung cấp cái nhìn toàn cảnh và góc nhìn độc đáo về văn hóa, du lịch của thành phố.
Nguồn: https://baophapluat.vn/bao-chi-va-cong-nghiep-van-hoa-trong-ky-nguyen-moi-post552442.html
![[Ảnh] Vượt nắng nóng, tập luyện chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/6/21/b93392e8da8243b8a32040d19590e048)
![[Tin tức Hàng hải] Wan Hai Lines đầu tư 150 triệu USD để mua 48.000 container](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/6/20/c945a62aff624b4bb5c25e67e9bcc1cb)
Bình luận (0)