Công nghiệp bô xít và yêu cầu phát triển giao thông Đắk Nông hướng ra biển

Nhà máy Alumin Nhân Cơ của Công ty Nhôm Đắk Nông - TKV bắt đầu vận hành từ tháng 7/2017. Từ khi đi vào vận hành tới nay, nhà máy đã đóng góp đáng kể cho địa phương, từ ngân sách đến giải quyết việc làm, an sinh xã hội.

Riêng năm 2024, Nhà máy Alumin Nhân Cơ đã nộp ngân sách 541 tỷ đồng cho Đắk Nông, bằng 17,6% thu ngân sách địa phương.

Nhà máy Alumin Nhân Cơ đã vận hành khoảng 8 năm nay và có đóng góp đáng kể cho sự phát triển kinh tế - xã hội Đắk Nông

Sản phẩm alumin từ Nhà máy Alumin Nhân Cơ được xuất khẩu đi các nước từ Cảng Gò Dầu (Đồng Nai) với quãng đường di chuyển khoảng 240km. Sau khi đưa alumin xuống cảng, các phương tiện này chở ngược than từ cảng về nhà máy.

Mỗi năm, Nhà máy Alumin Nhân Cơ vận chuyển khoảng 700.000 tấn alumin và hydrat xuống cảng rồi vận chuyển ngược lại khoảng 300.000 tấn than. Số lượt xe chuyên dụng được sử dụng đạt gần 23.000 chuyến và chi phí bình quân khoảng 400 tỷ đồng mỗi năm.

Việc vận chuyển hàng hóa hai chiều tại Nhà máy Alumin Nhân Cơ của TKV được thực hiện theo trục đường Hồ Chí Minh - DT741 - QL51. Chi phí vận chuyển khá lớn, chiếm 3,5 - 4% giá tiêu thụ mỗi tấn alumin, làm giảm chi phí cạnh tranh khi tiêu thụ sản phẩm.

Mỗi năm, có khoảng 23.000 lượt xe vận chuyển hàng hóa đến và đi từ Nhà máy Alumin Nhân Cơ (Đắk Nông)

Hơn nữa, việc vận chuyển đã gây ra ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng lớn đến hạ tầng giao thông, đặc biệt là đường Hồ Chí Minh. Do các trục đường vận chuyển hàng hóa tương đối nhỏ hẹp, đi qua nhiều khu dân cư và nhiều đèo, dốc quanh co dẫn đến tình trạng ùn tắc giao thông và dễ gây tai nạn.

Hiện nay, TKV đã định hướng sẽ mở rộng, nâng công suất tổ hợp alumin Nhân Cơ (năm 2029) lên 2 triệu tấn/năm. TKV phấn đấu trước năm 2030 sẽ đầu tư thêm 1 tổ hợp bô xít - alumin - nhôm Đắk Nông 2 có công suất 2 triệu tấn alumin và 0,5 triệu tấn nhôm mỗi năm.

Dự kiến sau năm 2030 khi TKV hoàn thành các dự án tại Đắk Nông, sản lượng alumin sản xuất mỗi năm sẽ gấp khoảng 6 lần so với hiện nay. Doanh thu, tiền nộp ngân sách, tạo việc làm và cả chi phí vận chuyển sẽ tăng tương ứng. Áp lực giao thông cũng sẽ tăng lên rất cao.

Số lượng xe vận tải hàng hóa sẽ tăng theo quy mô sản xuất của các tổ hợp alumin tại Đắk Nông

Trong quy hoạch khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tổng trữ lượng quặng bô xít tại Đắk Nông gần 1,8 tỷ tấn, chiếm hơn 57% trữ lượng cả nước. Diện tích quy hoạch trong thời kỳ này khoảng 179.600ha, chiếm 27% diện tích tự nhiên toàn tỉnh.

Theo UBND tỉnh Đắk Nông, hiện nhiều tập đoàn trong nước đã nộp hồ sơ đề xuất khai thác, chế biến bô xít tại địa phương. Trung ương đã quy hoạch tại Đắk Nông sẽ xây dựng thêm 4 nhà máy khai thác, chế biến bô xít với mức đầu tư không dưới 1 tỷ USD/nhà máy. Các dự án này đánh thức tiềm năng, thúc đẩy ngành công nghiệp khai khoáng bô xít, tạo bước đột phá cho kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, hệ thống giao thông tại Tây Nguyên còn nhiều hạn chế. Tại Đắk Nông hiện chỉ có duy nhất phương thức vận tải đường bộ. Đây chính là “điểm nghẽn” đối với sự phát triển kinh tế - xã hội.

Việc vận chuyển hàng hóa phục vụ sản xuất của Nhà máy Alumin Nhân Cơ được thực hiện hoàn toàn bằng đường bộ, tạo áp lực rất lớn lên hạ tầng giao thông (trong ảnh là đường Hồ Chí Minh đoạn qua huyện Đắk R'lấp)

Để đáp ứng xu thế phát triển, Đắk Nông đề nghị xúc tiến đầu tư tuyến đường sắt kết nối khu vực Tây Nguyên. Trong đó, tỉnh đề xuất ưu tiên nghiên cứu đầu tư tuyến đường sắt Đắk Nông - Chơn Thành để kết nối với đường sắt xuyên Á xuống cảng Thị Vải. Tỉnh đề xuất bổ sung quy hoạch đường sắt kết nối Đắk Nông - Lâm Đồng - Bình Thuận.

“Các tuyến đường sắt sẽ góp phần giảm áp lực giao thông đường bộ. Đây cũng là trục đường vận chuyển alumin, nhôm, các sản phẩm nhôm và hàng hóa khác cũng như nhu cầu đi lại của người dân từ Đắk Nông đi các tỉnh lân cận”, lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Nông phân tích.

Nguồn: https://baodaknong.vn/cong-nghiep-bo-xit-va-yeu-cau-phat-trien-giao-thong-dak-nong-huong-ra-bien-248728.html