Công trình tiền tỷ “ngủ quên" 5 năm

- Công trình trạm xử lý nước thải khu tái định cư và dân cư Nam thành phố nằm trên địa bàn xã Mai Pha có giá trị đầu tư xây lắp hơn 19,3 tỷ đồng, có năng lực xử lý nước thải trong khu vực khoảng 1.000 m3/ngày đêm. Tuy nhiên, từ năm 2020 khi công trình hoàn thành xây lắp đưa vào khai thác đến nay, hoạt động của trạm xử lý nước thải hầu như không đạt mục tiêu, phát huy hiệu quả như kỳ vọng.

Hệ thống bể chứa nước thải hầu như không hoạt động

Hạng mục công trình xây lắp trạm xử lý nước thải (gói thầu số 18) thuộc dự án khu dân cư và tái định cư Nam thành phố Lạng Sơn có giá trị xây lắp hơn 19,3 tỷ đồng, nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, chủ đầu tư là Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Lạng Sơn.

Trong đó, dự toán hạng mục xây dựng là hơn 5,49 tỷ đồng, dự toán hạng mục thiết bị hơn 13,8 tỷ đồng, thời gian khởi công xây dựng công trình quý II/2018, thời gian hoàn thành xây lắp quý IV/2019. Công trình đưa vào quản lý khai thác từ quý II năm 2020 và quyết toán công trình ngày 31/12/2020.

Từ năm 2020, công trình được bàn giao cho Sở Xây dựng Lạng Sơn quản lý vận hành, Công ty cổ phần cấp thoát nước Lạng Sơn được giao quản lý vận hành. Đến quý II/2024, Sở Xây dựng chuyển giao công trình về cho UBND thành phố Lạng Sơn quản lý vận hành khai thác và Công ty Cổ phần cấp thoát nước Lạng Sơn tiếp tục được giao thực hiện nhiệm vụ quản lý, vận hành trạm.

6 bể nuôi cấy vi sinh bằng vật liệu không gỉ phục vụ xử lý nước thải không hoạt động từ năm 2020 đến nay

Theo đó, trạm xử lý nước thải được xây dựng trên diện tích khu đất rộng khoảng 350 m2 nằm sát với cầu 17 tháng 10 và sông Kỳ Cùng có quy mô gồm: phòng điều hành, phòng máy thổi khí, bể lắng, bể thu gom nước thải, các bể sinh học bằng chất liệu Inox, phục vụ nuôi cấy vi sinh để xử lý nước thải…

Mục tiêu xây dựng trạm xử lý nhằm thu gom xử lý toàn bộ nguồn phát thải sinh hoạt tại khu dân cư và tái định cư Nam thành phố có tính đến mở rộng phạm vi thu gom khu vực phụ cận thuộc xã Mai Pha, đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh môi trường trước khi đổ ra sông Kỳ Cùng.

Ngày 28/5/2025, có mặt tại trạm xử lý nước thải chúng tôi ghi nhận, các ổ khóa cửa khu vực lắp đặt thiết bị máy thổi khí mốc meo, toàn bộ hệ thống thiết bị bên trong như máy thổi khí còn mới nhưng không hoạt động, các bình chứa bùn cặn khô trống không. Hệ thống đường dạo bằng tôn phía trên các bể chứa nước ngoài trời đã hoen gỉ, nước mưa tồn lưu tại bể lắng xuất hiện váng màu xanh…

Anh Nguyễn Minh Đức, nhân viên bảo vệ trạm bật hệ thống vận hành không tải cho phóng viên quan sát

Ông Nguyễn Minh Đức, nhân viên bảo vệ trạm xử lý Công ty cổ phần cấp thoát nước Lạng Sơn cho biết: Do nguồn nước thải về trạm rất ít, hầu như hệ thống thiết bị của trạm không hoạt động xử lý nước thải. Thỉnh thoảng, nhân viên công ty lại bật vận hành hệ thống theo chế độ chạy không tải nhằm chống xuống cấp của thiết bị.

Theo tìm hiểu từ phía lãnh đạo Chi nhánh thoát nước đô thị - Công ty cổ phần cấp thoát nước Lạng Sơn được biết, trạm xử lý nước thải khu dân cư và tái định cư Nam thành phố ứng dụng công nghệ xử lý nước thải vi sinh có công suất xử lý 1.000 m3/ngày đêm, đáp ứng tiêu chuẩn đầu ra vệ sinh môi trường theo quy định của nhà nước.

Ông Đinh Quang Vinh, Phó Giám đốc Chi nhánh thoát nước đô thị cho biết: Lượng nước duy trì về trạm phải đạt 50% công suất thì hệ thống thiết bị của trạm mới đủ điều kiện vận hành. Nhưng từ khi tiếp quản trạm xử lý nước thải, nguồn nước thải về trạm chỉ đạt dưới 10%, có thời điểm nước thải không về trạm, vì thế hệ thống hầu như không thể vận hành để xử lý nước thải theo thiết kế. Công ty cũng đã báo cáo với cơ quan chủ quản về tình trạng này và thực hiện kiểm tra toàn hệ thống đường ống, nhưng đơn vị chưa phát hiện ra sự cố hư hỏng đường cống hệ thống dẫn nước thải về trạm và lượng nước thải lưu thông tại các đường cống là không đáng kể.

Được biết, hệ thống cống dẫn nước thải tại khu dân cư và tái định cư Nam thành phố có chiều dài khoảng 4 km và hệ thống này chưa đấu nối với hệ thống thoát nước thải tại các khu dân cư khác trên địa bàn xã Mai Pha.

Trao đổi về vấn để công trình chưa phát huy hiệu quả tại cơ quan tham mưu quản lý nhà nước của UBND thành phố Lạng Sơn là Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị thành phố, ông Đinh Bằng Sơn, Trưởng phòng cho biết: Từ quý II/2024 khi thành phố tiếp nhận công trình từ Sở Xây dựng Lạng Sơn để thực hiện quản lý vận hành thì hệ thống thiết bị được đánh giá vẫn còn tốt. Về nguyên nhân nguồn nước thải về trạm không đáng kể theo ông Sơn là do đây là khu dân cư mới, mặc dù những năm gần đây người dân xây nhà mới ngày càng đông, tuy nhiên các gia đình hầu hết đều thiết kế bể phốt, do đó nguồn nước thải phát sinh thấp. Hơn nữa nhiều nhà dân có hệ thống thoát nước thải từ bể phốt dẫn ra và có đấu nối vào hệ thống đường ống dẫn nước thải để về trạm xử lý hay không hiện phòng cũng chưa thống kê được.

Hiện nay, khu vực các thôn nằm ở phía Nam cầu 17 tháng 10, thuộc xã Mai Pha có tốc độ đô thị diễn ra nhanh, và nhiều cơ quan đơn vị nhà nước, doanh nghiệp, nhà hàng đang hoạt động. Do đó, UBND thành phố Lạng Sơn và sau này là cơ quan mới (sau khi giải thể cơ quan hành chính UBND thành phố Lạng Sơn), được giao quản lý vận hành công trình cần sớm có biện pháp kiểm tra, rà soát toàn bộ hệ thống thoát nước thải tại các khu dân cư phía Nam cầu 17 tháng 10 thuộc khu vực các thôn Khòn Phổ, Khòn Khuyên, Co Măn, Mai Thành, Rọ Phải, khu dân cư và tái định cư Nam thành phố, khu tái định cư A Mai Pha và cần có giải pháp đấu nối để thu gom nguồn nước thải về trạm xử lý, trước khi thải ra sông Kỳ Cùng.

Ngoài ra, cơ quan chức năng cần khẩn trương đánh giá lại tình trạng hệ thống thiết bị của trạm (do lâu ngày không vận hành xử lý nước thải); bổ sung thiết bị cần thiết phục vụ quan trắc môi trường nước thải; xây dựng phương án vận hành khi có đủ nước thải dẫn về trạm gắn với công tác bảo trì bảo dưỡng để công trình vận hành phát huy hiệu quả, tránh tình trạng công trình bị bỏ không, lãng phí trong thời gian dài như hiện nay. 

Nguồn: https://baolangson.vn/cong-trinh-tien-ty-ngu-quen-5-nam-5048425.html