Đồng Tháp tiếp tục nâng giá trị ngành hàng cá tra

Xác định cá tra là ngành hàng chiến lược, thời gian qua, tỉnh Đồng Tháp tập trung phát triển ngành hàng này theo hướng bền vững và nâng cao giá trị gia tăng. Trong đó, tỉnh triển khai nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả liên kết sản xuất, tiêu thụ, thông tin thị trường; chuyển đổi số trong quản lý và điều hành ngành hàng cá tra về quy hoạch, cấp mã nhận diện, thông tin sản xuất, thị trường...

TẬP TRUNG PHÁT TRIỂN NGÀNH HÀNG TỶ ĐÔ

Với những quyết sách hiệu quả, những năm gần đây, ngành hàng cá tra tỉnh Đồng Tháp có bước phát triển theo hướng toàn diện, hiện đại, ứng dụng công nghệ cao, nâng cao chuỗi giá trị. Tỉnh đã tập trung tuyên truyền, phổ biến công tác quy hoạch, quy định của pháp luật về quản lý giống, nuôi trồng thủy sản và các văn bản có liên quan của Trung ương và địa phương đến tổ chức, cá nhân biết, thực hiện; tham mưu ban hành Quyết định phê duyệt, triển khai thực hiện phương án quản lý vùng nuôi cá tra thương phẩm trên địa bàn tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Chế biến cá tra xuất khẩu tại Công ty CP Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia - IDI (xã Lấp Vò).

Song song đó, tiếp tục thực hiện quan trắc môi trường nước phục vụ nuôi trồng thủy sản; phối hợp với viện, trường hỗ trợ địa phương đàn cá tra hậu bị chọn giống theo hướng tăng trưởng nhanh và kháng bệnh nhằm nâng cao chất lượng con giống phục vụ nuôi thương phẩm đạt hiệu quả cao…

Một thành tựu quan trọng trong các mô hình nuôi cá tra trên địa bàn tỉnh là ứng dụng công nghệ hiện đại vào quy trình nuôi giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm: chọn giống chất lượng cao, công nghệ chế biến sâu và các giải pháp sinh học để cải thiện hiệu quả sản xuất. Bên cạnh đó, xác định hệ thống giao thông đường thủy là lợi thế, tỉnh Đồng Tháp tận dụng tốt để vận chuyển con giống, thức ăn và sản phẩm trong các vùng nuôi cá tra.

Để phát triển ngành hàng cá tra bền vững, ngoài phương thức liên kết theo chiều dọc giữa hộ nuôi với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh còn có phương thức liên kết theo chiều ngang giữa các hộ nuôi thông qua các hội quán, hợp tác xã, tổ hợp tác…Thời gian qua, Hợp tác xã Sản xuất và Dịch vụ thủy sản Châu Thành (xã Phú Hựu) thực hiện nhiều giải pháp trong sản xuất cá tra theo hướng nâng cao chuỗi giá trị.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất và Dịch vụ thủy sản Châu Thành chia sẻ: “Từ khi liên kết với doanh nghiệp, Hợp tác xã tuân thủ quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP từ khâu nguyên liệu đến đầu ra sản phẩm.

Từ đó, sản phẩm cá tra thương phẩm của Hợp tác xã ngày càng tạo dựng được uy tín, niềm tin đối với doanh nghiệp thông qua các đơn đặt hàng ngày càng tăng lên. Điều này, tạo điều kiện giúp Hợp tác xã đồng hành bền vững cùng doanh nghiệp, giảm áp lực về tiêu thụ đối với người nuôi ”.

Là đơn vị có thâm niên trong ngành hàng cá tra tỉnh, Công ty TNHH Hùng Cá (xã Bình Thành) sở hữu vùng nuôi cá tra hơn 700 ha.

Trong đó, công ty áp dụng các quy trình sản xuất khép kín từ khâu nuôi, chế biến và xuất khẩu theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm được nguồn nguyên liệu ổn định, giám sát nghiêm ngặt quá trình sản xuất. Ông Trần Văn Hùng, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hùng Cá cho biết: “Việc tuân thủ đúng quy trình quốc tế về hệ thống nước, ao nuôi, kỹ thuật nuôi và hệ thống nhà máy chế biến cá tốn rất nhiều kinh phí nhưng bù lại, cá nuôi ít bệnh, sản lượng tăng từ 3-5%, nâng cao chất lượng sản phẩm và hạ giá thành sản xuất...”.

Theo đánh giá của Hiệp hội Cá tra Việt Nam, ngành hàng cá tra có nhiều đóng góp cho nền kinh tế của cả nước. Số liệu về cá tra xuất khẩu liên tục tăng trưởng trong nhiều năm qua. Đặc biệt trong những năm gần đây, cá tra đem về lượng ngoại tệ từ 1,8-2,4 tỷ USD cho ngành thủy sản xuất khẩu.

Việt Nam có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho việc nuôi cá tra, nhất là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long như: Đồng Tháp, An Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long có diện tích nuôi cá tra khoảng 5.000-6.000 ha, sản lượng bình quân hàng năm là 1,6-1,8 triệu tấn.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, sản lượng cá tra cả nước ước đạt hơn 871.900 tấn, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế xuất khẩu nửa đầu năm 2025 đạt 1,023 tỷ USD tăng 11% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng đối với tỉnh Đồng Tháp, sản lượng và kim ngạch xuất khẩu chiếm khoảng 35% của cả nước…

Bà Võ Phương Thủy, Giám đốc Sở Công thương Đồng Tháp cho biết: “Với sự hỗ trợ của Bộ Công thương, Sở Công thương tỉnh xây dựng, vận hành, hỗ trợ và hướng dẫn doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh sử dụng Hệ thống quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Đồng thời thông qua các chương trình tập huấn, khuyến khích, hướng dẫn các cơ sở nuôi áp dụng và chứng nhận các quy trình, tiêu chuẩn sản xuất như: VietGAP, GlobalGAP, ASC, BAP; thực hiện quy trình truy xuất nguồn gốc vào sản xuất nhằm nâng cao giá trị và chất lượng sản phẩm của ngành nông nghiệp, trong đó có cá tra…

Các doanh nghiệp Đồng Tháp cũng chú trọng đến việc tạo ra nhiều sản phẩm giá trị gia tăng, chất lượng cao từ cá tra như: chả giò, cá viên, collagen, gelatin, dầu cá, da cá sấy... và sử dụng phụ phẩm cá tra để chế biến thức ăn gia súc. Ngoài ra, các phụ phẩm, chất thải trong quá trình nuôi, chế biến được sử dụng sản xuất phân bón hữu cơ phục vụ sản xuất nông nghiệp…”.

Ông Dương Nghĩa Quốc – Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam, đánh giá: “Thời gian qua, ngành hàng cá tra tỉnh Đồng Tháp khẳng định vị thế tốt trên thị trường của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước với kim ngạch xuất khẩu tăng qua từng năm.

Để làm được điều này, các ngành, các cấp trên địa bàn tỉnh đã xây dựng các chuỗi giá trị liên hoàn từ sản xuất nguyên liệu, chế biến và công nghiệp hỗ trợ làm tăng giá trị sản phẩm xuất khẩu. Đặc biệt, việc kiểm soát chất lượng và an toàn thực phẩm giúp sản phẩm đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế. Nhờ áp dụng công nghệ tiên tiến và tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng như: ASC, GlobalGAP, BAP… cá tra Đồng Tháp tiếp tục chinh phục nhiều thị trường lớn như: Trung Quốc, Mỹ, EU...”. 

NÂNG CAO SỨC CẠNH TRANH NGÀNH HÀNG CÁ TRA

Trong định hướng phát triển, tỉnh Đồng Tháp phấn đấu có 100% cơ sở nuôi cá tra được cấp số hóa mã nhận diện theo quy định, 100% cơ sở nuôi cá tra thương phẩm được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất hoặc ký cam kết sản xuất thực phẩm an toàn theo quy định.

Thu hoạch cá tra tại phường Hồng Ngự.

Trong đó, có trên 50% diện tích nuôi cá tra thương phẩm áp dụng và được chứng nhận tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt GAP và 90% diện tích hộ cá thể nuôi cá tra tham gia liên kết sản xuất, tiêu thụ.

Về chất lượng cá tra giống, phấn đấu trên 75% con giống phục vụ nuôi thương phẩm chất lượng cao, đảm bảo 60% các cơ sở sinh sản cá tra bột phải sử dụng đàn cá cải thiện di truyền. Môi trường nuôi cá tra tiếp tục được giám sát chặt chẽ, phấn đấu có khoảng 60% diện tích vùng nuôi có hệ thống xử lý nước thải, bùn thải theo quy định và 100% nguồn nước cấp trên dòng sông chính được quan trắc thường xuyên theo quy định…

Tỉnh cũng phấn đấu nâng cao chất lượng và an toàn thực phẩm, triển khai số hóa mã nhận diện cho các cơ sở nuôi cá tra, đảm bảo truy xuất nguồn gốc; 100% cơ sở nuôi cá tra thương phẩm được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất thực phẩm an toàn; phấn đấu nâng diện tích nuôi cá tra áp dụng tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt (GAP); tăng cường kiểm soát chất lượng cá giống, đảm bảo trên 75% cá giống phục vụ nuôi thương phẩm là giống chất lượng cao…

Vùng nuôi cá tra tại phường Hồng Ngự.

Ông Ong Hàng Văn, Phó tổng Giám đốc Công ty Thủy sản Trường Giang (phường Sa Đéc) chia sẻ: “Thời gian tới, để nâng cao giá trị ngành hàng cá tra, các doanh nghiệp, hộ nuôi cần thay đổi cách nuôi, lai tạo con giống, nuôi mật độ thấp, phòng ngừa dịch bệnh để giúp con cá tra tăng trưởng nhanh, hạ giá thành, nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm; ứng dụng khoa học công nghệ, hiện đại hóa quy trình nuôi trồng và chế biến cá tra; tăng cường liên kết sản xuất, tiêu thụ và thông tin thị trường”.

Ông Huỳnh Tất Đạt, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp cho biết: “Đồng Tháp đã và đang thực hiện tái cơ cấu ngành hàng cá tra, trong đó chú trọng làm tốt công tác quan trắc môi trường nước nuôi thủy sản, chuyển đổi số trong quản lý và điều hành ngành hàng cá tra như: quản lý quy hoạch, cấp mã nhận diện, thông tin sản xuất, thị trường, môi trường nuôi thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Bên cạnh đó, tỉnh tiếp tục thực hiện đề án liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao, khuyến khích các cơ sở sản xuất giống, cơ sở nuôi thương phẩm nhỏ lẻ liên kết hình thành các hội quán, tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm tạo ra sản phẩm số lượng lớn, đồng nhất về chất lượng…”.

Với tư duy của một chuyên gia, ông Dương Nghĩa Quốc cho rằng, tỉnh Đồng Tháp cần tập trung các giải pháp nâng tầm giá trị ngành hàng cá tra, trong đó doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản nghiên cứu tốt thị trường nhằm sản xuất sản phẩm phù hợp với từng khu vực. Cụ thể, như: cá cắt khoanh phục vụ thị trường châu Phi; cá không da dành cho thị trường Nhật; chả cá dành cho thị trường các nước ASEN… Cùng với đó, Đồng Tháp nên tăng cường liên kết chuỗi giá trị từ con giống đến thành phẩm.

Trong đó, chú trọng nguồn con giống chất lượng cao kết hợp với việc sản xuất, chế biến sâu; hệ thống ngành hàng phục vụ logistic tạo ra sức cạnh tranh tốt. Tỉnh cũng cần mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là các thị trường có yêu cầu cao về chất lượng và an toàn thực phẩm; tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm cá tra; áp dụng các biện pháp nuôi trồng thân thiện với môi trường; quản lý hiệu quả chất thải trong quá trình nuôi và chế biến; đẩy mạnh chế biến sâu, tạo ra các sản phẩm giá trị gia tăng, tận dụng tối đa phụ phẩm từ cá tra để tăng hiệu quả kinh tế…

KHÁNH PHAN

Nguồn: https://baoapbac.vn/kinh-te/202508/dong-thap-tiep-tuc-nang-gia-tri-nganh-hang-ca-tra-1047810/