Dòng vốn xanh, nền tảng cho hệ sinh thái nông nghiệp bền vững

(Chinhphu.vn) - Khi dòng vốn xanh được khơi thông đúng cách, doanh nghiệp nông nghiệp và nông dân sẽ có điều kiện chuyển đổi mô hình sản xuất, nâng cao giá trị nông sản và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

TTC AgriS hỗ trợ các hộ nông dân tại Tây Ninh số hóa, hiện đại hóa sản xuất nông nghiệp - Ảnh: VGP/LA

Nông sản Việt Nam đã hiện hữu tại 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, với giá trị kim ngạch xuất khẩu nông lâm, thủy sản năm 2024 đạt 62,5 tỷ USD, thặng dư thương mại đạt 17,9 tỷ USD. Trong 7 tháng năm 2025, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản tiếp tục tăng trưởng mạnh, đạt 39,7 tỷ USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ. Toàn ngành đang hướng tới mục tiêu xuất khẩu đạt khoảng 65-70 tỷ USD năm 2025.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực trong những năm gần đây, nhưng theo các chuyên gia, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định, đó là nhiều nông sản Việt Nam vẫn còn xuất khẩu thô, giá trị thu về rất thấp. Điều này cho thấy nông nghiệp Việt còn nhiều tiềm năng và lợi thế cần được khai thác tốt hơn nữa nếu đẩy mạnh chế biến châu, nhằm tăng giá trị cho sản phẩm.

Mới đây, tại Hội nghị thúc đẩy xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2025, do Bộ NN&MT tổ chức, ông Ngô Hồng Phong, Cục trưởng Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nhấn mạnh, trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng cao, định hướng của ngành nông nghiệp đó là chuyển từ tăng sản lượng sang nâng giá trị gia tăng qua chế biến sâu.

Thực tế hiện nay, do các DN Viêt Nam đa phần là DN nhỏ và vừa, hạn chế lớn nhất là nguồn lực tài chính, nguồn vốn cho đầu tư khoa học, công nghệ, máy móc thiết bị hiện đại phục vụ cho sản xuất và chế biến sâu.

Bên cạnh đó, do việc minh bạch trong các khâu sản xuất kinh doanh còn hạn chế, nên các DN cũng hạn chế trong việc tiếp cận được các nguồn vốn, nhất là vốn xanh với lãi suất ưu đãi, do đó mất đi lợi thế trong kinh doanh.

Để giải "bài toán" nguồn vốn cho các DN trong ngành nông nghiệp, các chuyên gia cho rằng việc thúc đẩy tín dụng xanh cần gắn với mô hình hợp tác 5 nhà: Nhà nước, ngân hàng, doanh nghiệp, nhà khoa học và nông dân là rất quan trọng.

Theo đó, để dòng vốn thực sự đến được với người sản xuất, cần chuyển đổi từ hình thức cho vay truyền thống sang tài chính tích hợp, dựa vào phương án sản xuất hoặc hợp đồng bao tiêu sản phẩm, thay vì tài sản thế chấp.

TS. Trần Đình Lý, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Nông lâm TPHCM, Phó Chủ tịch Hội Marketing Việt Nam nhấn mạnh, cần định vị nông nghiệp như trụ cột bền vững. Trong đó, ưu tiên tín dụng xanh, vốn dài hạn cho nông nghiệp công nghệ cao, đào tạo nhân lực nông nghiệp số, logistics và thương mại điện tử nông sản.

Tại Hội nghị thượng đỉnh nông nghiệp AgriS Agro Day 2025, các chuyên gia đã chia sẻ các giải pháp về tín dụng xanh cho nông nghiệp - Ảnh: VGP/LA

Kết nối tầm nhìn, chia sẻ tri thức, thúc đẩy hành động giữa '5 nhà'

Để nâng cao giá trị nông sản Việt trên thị trường quốc tế, mới đây, Hội nghị thượng đỉnh nông nghiệp AgriS Agro Day 2025 được tổ chức tại tỉnh Tây Ninh nhằm kết nối tầm nhìn, chia sẻ tri thức, thúc đẩy hành động giữa "5 nhà": Nhà nước - nhà nông - nhà khoa học - doanh nghiệp - định chế tài chính.

Tại sự kiện này, bà Đặng Huỳnh Ức My, Chủ tịch HĐQT TTC AgriS cho biết, TTC AgriS đã làm việc với các đối tác, nhiều định chế và tổ chức tài chính quốc tế rất mong muốn tham gia đầu tư vào ngành nông nghiệp Việt Nam để đưa chế biến sâu vào sản xuất, nâng tầm giá trị nông sản Việt.

Để "gắn kết 5 nhà" TTC AgriS đã ký kết hợp tác chiến lược với các đại diện từ khối Nhà nước, nhà nông, nhà khoa học, doanh nghiệp, định chế tài chính trong và ngoài nước nhằm thúc đẩy nền nông nghiệp Việt Nam phát triển theo hướng xanh hơn, thông minh hơn và bền vững hơn.

"TTC AgriS không đi một mình, chúng tôi tin rằng chỉ khi '5 nhà' cùng cộng hưởng trên nền tảng AgTech, FoodTech và FinTech, nông nghiệp Việt Nam mới có thể thật sự bứt phá và vươn ra toàn cầu", bà Đặng Huỳnh Ức My nhấn mạnh.

Do đó, cần số hóa, hiện đại hóa sản xuất nông nghiệp; đồng thời nêu các giải pháp để thúc đẩy phát triển ngành nông nghiệp Việt Nam trong thời gian tới, đó là cần đẩy mạnh tái thiết chuỗi giá trị nông sản bền vững bằng đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (AgTech); kết nối dữ liệu, dẫn dắt dòng vốn, nâng tầm chuỗi giá trị nông nghiệp (FinTech); đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp và công nghệ thực phẩm - nâng cao giá trị cho nông sản Việt Nam trên trường quốc tế (FoodTech).

Bà Đặng Huỳnh Ức My, Chủ tịch HĐQT TTC AgriS cho biết, nhiều định chế và tổ chức tài chính quốc tế rất mong muốn tham gia đầu tư vào ngành nông nghiệp Việt Nam

Để hỗ trợ các DN ngành nông nghiệp, vào tháng 5 vừa qua, TTC AgriS và Bộ NN&MT đã ký kết chương trình hợp tác ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển nông nghiệp tuần hoàn, truy xuất nguồn gốc, dữ liệu mở theo tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị trong lĩnh vực nông nghiệp.

Hai bên hợp tác triển khai các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ tiên tiến, như truy xuất nguồn gốc bằng blockchain, quản lý thông minh bằng trí tuệ nhân tạo (AI), số hóa chuỗi cung ứng, canh tác chính xác dựa trên dữ liệu lớn (Big Data), AI và các giải pháp tự động hóa như IoT, drone, smart farming. Hợp tác hướng tới hệ thống trang trại thông minh, nhà máy chế biến không phát thải, tận dụng tối đa phụ phẩm và sử dụng năng lượng tái tạo như biomass, điện mặt trời áp mái và hydrogen xanh.

Mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã công bố "Sổ tay Hệ thống quản lý rủi ro môi trường - xã hội (ESMS)" nhằm hỗ trợ các tổ chức tín dụng nhận diện và kiểm soát rủi ro ESG trong hoạt động cấp tín dụng, từng bước tiệm cận các chuẩn mực quốc tế và nâng cao chất lượng dòng vốn xanh - đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp.

Lê Anh

Nguồn: https://baochinhphu.vn/dong-von-xanh-nen-tang-cho-he-sinh-thai-nong-nghiep-ben-vung-102250813185106046.htm