Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê: Cần giảm gánh nặng báo cáo hành chính

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn 3 — Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Cung cấp thông tin thống kê chính xác, khách quan và kịp thời

Trình bày tóm tắt Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê được thực hiện nhằm tạo hành lang pháp lý cho hoạt động này; cung cấp thông tin thống kê chính xác, khách quan, kịp thời, phản ánh đúng, đầy đủ tình hình kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ; giúp phân tích, hoạch định và điều hành chính sách vĩ mô, bảo đảm yêu cầu so sánh quốc tế trong các lĩnh vực.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Hồ Long

So với Luật Thống kê, dự thảo Luật giữ nguyên 37 điều, sửa đổi 35 điều và bổ sung 2 điều. Trong đó, dự thảo Luật tập trung sửa đổi nhóm các quy định liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước và tổ chức thống kê nhà nước, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; các quy định liên quan đến thanh tra chuyên ngành thống kê, kiểm tra chuyên ngành thống kê; liên quan đến chuyên môn, nghiệp vụ thống kê phát sinh trong thực tiễn; các quy định liên quan đến ứng dụng phương pháp thống kê, công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động thống kê nhà nước.

Bộ trưởng cũng cho biết, dự thảo Luật điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung, thay thế 15 điều của Luật Thống kê chủ yếu liên quan đến điều chỉnh tên gọi của các cơ quan, đơn vị.

Trong đó, bãi bỏ cụm từ “cấp huyện”, thay thế cụm từ “cấp huyện” thành “cấp xã”, thay thế cụm từ “cấp huyện” thành “cấp cơ sở”, thay thế cụm từ “Bộ Kế hoạch và Đầu tư” bằng cụm từ “Bộ Tài chính” tại một số điều, khoản của Luật Thống kê, bảo đảm với tên gọi của các cơ quan trong tổ chức bộ máy nhà nước và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng thời, bổ sung cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã để phản ánh toàn diện, đầy đủ nguồn thông tin hình thành nên hệ thống thông tin thống kê bộ, ngành.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tóm tắt Tờ trình của Chính phủ. Ảnh: Hồ Long

Báo cáo tóm tắt Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban thống nhất với phạm vi sửa đổi theo đề xuất của Chính phủ về phạm vi sửa đổi, bổ sung đã tập trung vào những vấn đề cấp thiết, phù hợp với mục tiêu bảo đảm thống nhất, phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành, bảo đảm tính kịp thời, khả thi trong triển khai thực hiện nhiệm vụ thống kê.

Về nhóm các quy định sửa đổi liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, Thường trực Ủy ban nhất trí với đề xuất sửa đổi liên quan đến tổ chức thực hiện nhiệm vụ thống kê của các cấp, quy định “cấp huyện” thành “cấp xã”. Bên cạnh đó, đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát kỹ để bảo đảm tính khả thi, phù hợp với đặc thù của cơ quan thực hiện nhiệm vụ thống kê trên địa bàn cấp xã, bảo đảm thống nhất về tên gọi, chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị sau khi bãi bỏ cấp huyện và sáp nhập chức năng các cơ quan chuyên môn.

Phân định rõ thẩm quyền giữa cấp quản lý

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê cần bảo đảm giảm gánh nặng báo cáo hành chính, bảo mật dữ liệu và tích hợp công nghệ. Cơ sở dữ liệu quốc gia hiện đã được Chính phủ giao cho Bộ Công an quản lý, các cơ quan, đơn vị có thể khai thác từ cơ sở dữ liệu này. Do đó, tới đây cần tăng cường khai thác số liệu hành chính để giảm gánh nặng cho địa phương khi phải đầu tư nhiều thời gian xây dựng báo cáo trong ngày, tuần và tháng.

Các đại biểu dự 1 — Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Đưa ra yêu cầu cụ thể với dự thảo Luật, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, phải tính toán làm sao tăng tính kịp thời, chính xác của các chỉ tiêu thống kê, hỗ trợ, phân tích, dự báo kinh tế vĩ mô.

Cùng với đó, cần bổ sung quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân và an ninh mạng trong thống kê để xây dựng lòng tin của người dân, doanh nghiệp và khuyến khích chia sẻ dữ liệu tự nguyện, hướng tới thực hiện mục tiêu 50% dữ liệu thống kê được khai thác từ nguồn hành chính vào năm 2030. Đồng thời, phân định rõ thẩm quyền giữa cấp quản lý và tăng trách nhiệm cho địa phương theo đúng tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Qua đó, giúp dữ liệu ở địa phương phản ánh sát thực hơn, hỗ trợ quá trình xây dựng chính sách ở địa phương.

Các đại biểu dự 2 — Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Chủ tịch Quốc hội đề nghị cập nhật danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia để phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế xanh, kinh tế số hiện nay cũng như phù hợp với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, hỗ trợ việc chuẩn bị các văn kiện trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, cần xây dựng lộ trình tuyên truyền, phổ biến và giám sát thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê trong các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và người dân, để bảo đảm độ chính xác và hiệu quả của hệ thống thống kê quốc gia. Tích hợp thống kê từ các cấp, ngành và tổ chức xã hội để bảo đảm tính chính xác và đồng bộ của số liệu thống kê.

Nhấn mạnh “Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê không chỉ là một văn bản quy phạm pháp luật mà còn là công cụ hỗ trợ để thực hiện phát triển kinh tế nhanh và bền vững”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của luật hiện hành lần này cần gắn với chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ hiệu quả cho thực hiện công tác thống kê, phân tích và ra quyết định.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, vai trò quan trọng của số liệu và công tác thống kê đã được khẳng định trong lý luận và thực tiễn. Do đó, cơ quan chủ trì soạn thảo cần báo cáo bổ sung để làm rõ việc sửa đổi, bổ sung một số điều của luật hiện hành có bảo đảm tạo cơ sở đầu vào cho công tác tham mưu xây dựng chiến lược, tăng tính tin cậy của số liệu thống kê, tạo sự liên thông, tránh mâu thuẫn, chồng chéo không?

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, cần làm rõ mối quan hệ giữa Cơ quan thống kê Trung ương được dự thảo Luật quy định với Trung tâm dữ liệu quốc gia thuộc Bộ Công an; sự phù hợp khi giao chức năng dự báo, xây dựng các kịch bản kinh tế vĩ mô ngắn hạn, trung hạn, dài hạn cho Cơ quan thống kê trung ương…

Phát biểu kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát các nội dung của dự thảo luật để bảo đảm phù hợp với các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và định hướng đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật, qua đó góp phần khơi thông mọi nguồn lực để phát triển, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Đồng thời, quán triệt Quy định số 178-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/du-thao-luat-sua-doi-bo-sung-mot-so-dieu-cua-luat-thong-ke-can-giam-ganh-nang-bao-cao-hanh-chinh-10389689.html