Đừng để trẻ “khát” không gian tuổi thơ trong những ngày hè

Trẻ em phường Trường Sơn (TP Sầm Sơn) vui chơi tại khu sân chơi cộng đồng vừa xây dựng.

Khi sân chơi trở nên xa xỉ

Chị Vũ Thị Hằng ở phường Đông Vệ (TP Thanh Hóa) chia sẻ nỗi ám ảnh mỗi khi con nghỉ hè: “Học xong là cháu chỉ quanh quẩn trong nhà, hết xem YouTube lại chơi game. Ban đầu tôi còn cấm đoán, sau rồi cũng đành chịu vì không có chỗ nào để cháu ra ngoài chơi”.

Nhà chị Hằng không gần công viên, còn các khu vui chơi dịch vụ thì tốn kém và xa. “Tôi từng cho cháu đi bơi, nhưng bể lúc nào cũng đông nghẹt, phải canh chừng rất mất thời gian. Có lần cháu suýt bị ngợp nước vì va phải bạn khác”, chị kể.

Nỗi lo con lệ thuộc vào màn hình không chỉ ảnh hưởng sức khỏe thể chất mà còn khiến chị Hằng sợ con mất khả năng giao tiếp, ít bạn bè, dễ cáu gắt. “Trẻ con không được chạy nhảy thì làm sao phát triển toàn diện được. Tôi ước ở mỗi khu phố đều có một sân chơi công cộng để bọn trẻ nô đùa an toàn mỗi chiều hè”, chi Hằng cho biết.

Chung nỗi niềm, anh Trần Văn Lực ở phường Bắc Sơn (thị xã Bỉm Sơn) có hai con trai đang học tiểu học. Hè đến, vì không có sân chơi gần nhà, hai bé thường rủ nhau ra vỉa hè chơi đá bóng hoặc chạy nhảy. “Chỗ chơi chỉ cách mặt đường khoảng 1 mét, xe cộ thì tấp nập. Tôi đi làm cả ngày, ở nhà chỉ có bà nội trông nên lúc nào cũng phập phồng lo lắng”, anh Lực chia sẻ.

Một lần, con trai lớn của anh bị một xe máy quẹt trúng khi đang chạy theo quả bóng lăn ra đường, tuy may mắn không chấn thương nặng, nhưng từ đó anh càng thêm ám ảnh.

Chị Nguyễn Thị Luyến ở chung cư Louis (phường Đông Hương, TP Thanh Hóa) có con gái 8 tuổi. Dù sống trong khu dân cư hiện đại, nhưng sân chơi lại quá nhỏ, không có thiết bị vận động, lại nằm sát đường lớn, không có rào chắn. “Tôi từng dẫn cháu ra đó vài lần nhưng rất bất an. Xe chạy gần, người qua lại nhiều, cháu cũng chẳng chơi được gì ngoài chạy loanh quanh. Giờ thì cháu chỉ ở nhà xem ti vi hoặc chơi một mình”, chị kể.

Theo chị Luyến, việc không được giao tiếp, vui chơi với bạn bè khiến con gái chị trở nên thu mình, ít nói và thụ động. “Trước đây cháu hoạt bát, nhanh nhẹn lắm. Nhưng từ đợt nghỉ hè năm ngoái đến nay, tôi nhận ra cháu ngại tiếp xúc, không còn hứng thú tham gia các hoạt động nhóm”. Chị từng đưa con đến các trung tâm kỹ năng sống nhưng lịch học dày và chi phí cao khiến chị không thể duy trì lâu dài.

Lắng nghe trẻ bằng hành động

Không ai phủ nhận rằng trẻ em xứng đáng được vui chơi, được cười đùa, được hít thở không khí trong lành thay vì bó mình trong bốn bức tường hay ôm chặt thiết bị điện tử. Thế nhưng, với nhiều gia đình, câu hỏi “Hè này cho con chơi ở đâu” vẫn luôn bỏ ngỏ khi quỹ đất công bị thu hẹp, các công viên, sân chơi mới vẫn là những bãi đất hoang, hoặc chắp vá vài thiết bị đã xuống cấp. Trong bức tranh ấy, thật may mắn khi ở nhiều nơi, những nỗ lực nhỏ đã góp phần làm ấm lại khoảng trời tuổi thơ cho các em.

Ví như, tại TP Sầm Sơn, những năm gần đây phong trào xây dựng sân chơi cho trẻ em ở các phường, xã đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần hiện thực hóa quyền vui chơi, giải trí lành mạnh của trẻ em. Tiêu biểu, từ đầu năm đến nay Đoàn Thanh niên phường Trường Sơn đã phối hợp với doanh nghiệp tổ chức khánh thành khu vui chơi thiếu nhi tại Nhà văn hóa tổ dân phố Trung Mới. Với diện tích 50m2 được lắp đặt các thiết bị vận động cơ bản như cầu trượt, xích đu, bập bênh, công trình không chỉ là món quà ý nghĩa cho trẻ em mà còn là minh chứng cho tinh thần xung kích vì cộng đồng của tuổi trẻ. Tiếp đó, công đoàn cơ quan chính quyền thành phố đã trao tặng công trình thể thao - vận động cho Trường Mầm non Quảng Vinh với tổng kinh phí 38 triệu đồng do cán bộ, công chức đóng góp. Sân chơi rộng 100m2, phủ cỏ nhân tạo, trang bị dụng cụ vận động giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần...

Không chỉ riêng Sầm Sơn, tại huyện Như Thanh “Ngày hội kỹ năng sống” do Tổ chức Tầm nhìn Thế giới tại 4 xã đã thu hút gần 1.800 trẻ em tham gia. Các trạm kỹ năng, trò chơi vận động tại sự kiện đã mang lại niềm vui “học thông qua chơi”, giúp trẻ rèn luyện tư duy, gắn kết cộng đồng, mở ra mô hình sân chơi kết hợp học tập đáng được nhân rộng...

Những mô hình như vậy cho thấy, chỉ cần một chính sách cởi mở, một sự phối hợp linh hoạt và tinh thần kiên trì từ cộng đồng thì sân chơi không cần quá lớn, chỉ cần vừa vặn với nhu cầu. Khi được thiết kế phù hợp, được cộng đồng chung tay quản lý và bảo vệ, sân chơi ấy sẽ là không gian an toàn, lành mạnh, thậm chí trở thành “liều thuốc” chữa lành tâm hồn non nớt, nuôi dưỡng nhân cách trẻ em.

Theo các cơ quan chức năng, nguyên nhân gốc rễ của tình trạng thiếu sân chơi bắt nguồn từ tư duy quy hoạch chưa coi trẻ em là trung tâm. Quỹ đất cho thiết chế văn hóa - thể thao thường bị thu hẹp hoặc dồn chung với các công trình khác, thiếu tính chuyên biệt. Nhiều địa phương dù có quỹ đất công như nhà văn hóa cũ, đất công ích... nhưng vướng thủ tục chuyển đổi công năng, dẫn đến chậm trễ hoặc bỏ lỡ cơ hội cải tạo thành sân chơi cộng đồng. Bên cạnh đó, nguồn kinh phí đầu tư cho sân chơi công cộng thường manh mún, thiếu tính bền vững, chủ yếu theo hình thức “chiến dịch”, không đảm bảo duy trì lâu dài.

Để giải quyết bài toán này, các ngành chức năng cần nhìn nhận việc xây dựng sân chơi là nhu cầu cấp thiết, đồng thời thay đổi tư duy quy hoạch, đặt trẻ em làm trọng tâm trong phát triển hạ tầng đô thị và nông thôn. Quy định pháp lý cũng cần linh hoạt hơn, tạo điều kiện thuận lợi để các địa phương dễ dàng chuyển đổi công năng đất công thành không gian vui chơi công cộng. Cùng với đó, ngân sách cần được phân bổ ổn định, ưu tiên hằng năm thay vì theo phong trào. Việc huy động doanh nghiệp, tổ chức xã hội và người dân cùng đóng góp, quản lý, bảo vệ sân chơi cũng cần được khuyến khích và nhân rộng.

Trẻ em không đòi hỏi những điều lớn lao. Các em chỉ cần một khoảng sân sạch sẽ, một cầu trượt đơn sơ, một bập bênh vui mắt và những tiếng cười vang rộn ràng cùng bè bạn. Chính từ những điều nhỏ bé và giản dị ấy, một thế hệ khỏe mạnh, tự tin và hạnh phúc sẽ lớn lên vững vàng. Đừng để mùa hè chỉ còn là khoảng trống ký ức trong hành trình khôn lớn của trẻ, hãy cùng lắng nghe trẻ em bằng những hành động thiết thực, hôm nay và cho cả tương lai mai sau.

Bài và ảnh: Trần Hằng

Nguồn: https://baothanhhoa.vn/dung-de-tre-khat-khong-gian-tuoi-tho-nbsp-trong-nhung-ngay-he-252692.htm