Không thể có thị trường lành mạnh nếu còn hàng hóa mập mờ xuất xứ

VTV.vn - Truy xuất nguồn gốc đã trở thành "chứng minh thư" của sản phẩm, là "lá chắn thép" bảo vệ người tiêu dùng và là "tấm hộ chiếu" để hàng Việt vươn ra thế giới.

Toàn cảnh Diễn đàn "Công nghệ Định danh và Truy xuất Nguồn gốc – Nâng tầm hàng Việt"

Sáng 9/10, Bộ Công Thương phối hợp cùng các bộ, ngành, hiệp hội và doanh nghiệp đã tổ chức Diễn đàn "Công nghệ Định danh và Truy xuất Nguồn gốc – Nâng tầm hàng Việt". Đây là sự kiện quan trọng, nhằm khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc xây dựng một hệ sinh thái minh bạch, hiện đại, tạo nền tảng để hàng hóa Việt nâng cao sức cạnh tranh và hội nhập sâu vào thị trường toàn cầu.

Ông Nguyễn Văn Minh - Tổng Biên tập Báo Công Thương phát biểu khai mạc diễn đàn.

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Nguyễn Văn Minh, Tổng Biên tập Báo Công Thương cho biết, Bộ Công Thương công bố năm nay, kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước có thể đạt xấp xỉ 900 tỷ USD, tiến gần đến mốc 1.000 tỷ USD mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã đặt ra và kỳ vọng trong một bài phát biểu đầu năm 2025. Tuy nhiên, để đạt được con số này cần sự nỗ lực rất lớn của các bộ, ngành, doanh nghiệp liên quan, trong đó có nỗ lực trong việc xác minh xuất xứ, chống gian lận thương mại, hàng hoá không rõ nguồn gốc.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ, hàng hóa Việt Nam không chỉ cạnh tranh về chất lượng và giá cả, mà còn phải chứng minh được nguồn gốc rõ ràng, minh bạch và đáng tin cậy. Truy xuất nguồn gốc đã trở thành "chứng minh thư" của sản phẩm, là "lá chắn thép" bảo vệ người tiêu dùng và là "tấm hộ chiếu" để hàng Việt vươn ra thế giới.

"Không thể có thị trường lành mạnh nếu còn hàng hóa mập mờ xuất xứ. Không thể có thương hiệu quốc gia nếu doanh nghiệp chưa ý thức đầy đủ về minh bạch thông tin sản phẩm. Đặc biệt, không thể có niềm tin của người tiêu dùng nếu truyền thông chưa đủ mạnh mẽ để lan tỏa những giá trị của sự trung thực và chuẩn mực", nhà báo Nguyễn Văn Minh nhấn mạnh.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, khi Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA), việc minh bạch hóa nguồn gốc hàng hóa đã trở thành yêu cầu sống còn.

Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Trần Hữu Linh – Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, truy xuất nguồn gốc không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan quản lý, mà còn là trách nhiệm của doanh nghiệp và người tiêu dùng. Bởi chỉ khi sản phẩm có "chứng minh thư" rõ ràng về xuất xứ, quy trình sản xuất, chất lượng và hành trình lưu thông, thị trường mới có thể vận hành minh bạch, bền vững.

Ông Trần Hữu Linh – Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương)

Trong những năm qua, Bộ Công Thương đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thị trường, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và hàng không rõ nguồn gốc. Lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã tăng cường kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý hàng chục nghìn vụ vi phạm mỗi năm, góp phần quan trọng trong việc làm trong sạch môi trường kinh doanh.

Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng cả nước đã kiểm tra, xử lý hơn 50.000 vụ việc, trong đó có gần 2.000 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, gần 7.000 vụ gian lận thương mại và gian lận thuế, hơn 1.600 vụ hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ. Nhiều vụ đã bị khởi tố hình sự, tạo tác động mạnh mẽ trong việc răn đe, ngăn chặn vi phạm.

Tuy nhiên, ông Linh cũng cho rằng, dù công tác đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái, gian lận xuất xứ đã được tăng cường, nhưng tình hình vẫn diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi. Hàng hóa không rõ nguồn gốc vẫn len lỏi vào nhiều kênh phân phối, thậm chí cả thương mại điện tử.

Chính vì vậy, việc triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc hàng hóa đồng bộ, thống nhất và hiện đại là yêu cầu cấp bách nhằm không chỉ hỗ trợ công tác quản lý nhà nước, mà còn tạo hành lang pháp lý cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh minh bạch và bền vững.

Cục trưởng Trần Hữu Linh cho biết, Bộ Công Thương đang tập trung hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động định danh và truy xuất nguồn gốc hàng hóa, trong đó có việc xây dựng Nghị định về tiêu chí xuất xứ hàng hóa lưu thông trong nước. Nghị định khi được ban hành sẽ là căn cứ quan trọng để cơ quan chức năng phân biệt hàng thật – hàng giả, hàng Việt Nam – hàng nhập khẩu, đồng thời, hỗ trợ công tác chống gian lận thương mại, bảo vệ người tiêu dùng.

Song song đó, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đang phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai các giải pháp công nghệ tiên tiến như blockchain, IoT, mã QR, mã số mã vạch GS1... để bảo đảm khả năng truy xuất chính xác, toàn trình.

"Chúng tôi hướng tới việc xây dựng một cơ sở dữ liệu tập trung, cho phép các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng cùng truy cập, tra cứu và giám sát thông tin về sản phẩm. Khi dữ liệu minh bạch, niềm tin thị trường sẽ được củng cố và người tiêu dùng sẽ là 'người giám sát thông minh' cho chính thị trường", ông Linh chia sẻ.

Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước khẳng định, truy xuất nguồn gốc không chỉ là công cụ kỹ thuật của quản lý thị trường, mà là chìa khóa mở cánh cửa phát triển bền vững cho thương mại trong nước. Khi hàng hóa được định danh rõ ràng, truy xuất minh bạch, doanh nghiệp chân chính sẽ được bảo vệ, người tiêu dùng được đảm bảo quyền lợi, và niềm tin đối với hàng Việt sẽ được củng cố vững chắc.

Cuộc chiến chống hàng hóa kém chất lượng, hàng hoá gian lận xuất xứ là một hành trình dài, đòi hỏi sự đồng hành chặt chẽ giữa Nhà nước – doanh nghiệp – công nghệ – người tiêu dùng. Chỉ khi có pháp luật nghiêm minh, công nghệ hiện đại và người tiêu dùng thông minh mới có thể xây dựng một thị trường minh bạch, công bằng và bền vững. Mỗi sản phẩm Việt cần một "tấm hộ chiếu minh bạch" để tự tin chinh phục cả thị trường trong nước lẫn thế giới.

Nguồn: https://vtv.vn/khong-the-co-thi-truong-lanh-manh-neu-con-hang-hoa-map-mo-xuat-xu-100251009153345559.htm