Nâng tầm bưởi đặc sản

Là một trong những đặc sản trứ danh của Phú Thọ, cây bưởi từ lâu đã là cây trồng chủ lực, giúp nhiều hộ dân trên địa bàn tỉnh thoát nghèo, vươn lên khá giả. Để phát triển cây bưởi một cách bền vững, song song với việc nâng cao chất lượng sản phẩm, ngành nông nghiệp đã tập trung vào chế biến sâu, đa dạng hóa sản phẩm từ bưởi nhằm nâng cao giá trị kinh tế, mở ra hướng đi mới, nâng tầm đặc sản Phú Thọ.

Hình ảnh bưởi đặc sản Phú Thọ được quảng bá rộng rãi dưới nhiều hình thức.

Giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, ngành nông nghiệp đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm đưa cây bưởi phát triển theo hướng tập trung, nâng cao năng suất và chất lượng. Diện tích trồng bưởi của tỉnh Phú Thọ (trước sáp nhập) tăng trưởng từ 2.308ha vào năm 2015 lên 5.593ha vào cuối năm 2023, vượt mục tiêu đề ra cho năm 2025.

Cùng với sự gia tăng về diện tích, tỉnh đã hình thành được 161 vùng sản xuất bưởi tập trung, cho thấy sự chuyển dịch rõ rệt từ phương thức sản xuất nhỏ lẻ sang quy mô lớn.

Để đạt được những thành quả trên, công tác quy hoạch vùng sản xuất tập trung được chú trọng. Toàn tỉnh đã có 162 cơ sở với 1.742 ha bưởi được cấp mã số vùng trồng, trong đó có 18 mã phục vụ xuất khẩu; gần 980 ha bưởi đạt chứng nhận VietGAP. Điều này không chỉ giúp truy xuất nguồn gốc sản phẩm mà còn mở ra cơ hội đưa bưởi Phú Thọ vươn ra thị trường quốc tế.

Việc đẩy mạnh ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất đã mang lại những chuyển biến tích cực về năng suất và chất lượng. Các quy trình sản xuất tiên tiến như VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ được khuyến khích áp dụng, nâng cao giá trị sản phẩm và bảo vệ môi trường.

Diện tích trồng bưởi đặc sản đã tăng hơn gấp 2 lần so với năm 2015.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xây dựng thương hiệu và tiêu thụ sản phẩm, Phú Thọ đã từng bước định hướng, hỗ trợ các vùng bưởi xây dựng nhãn hiệu thông qua chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Toàn tỉnh đã có 10 Hợp tác xã, cơ sở sản xuất bưởi đạt chứng nhận OCOP với sản lượng đăng ký trên 15.000 tấn/năm. Công tác xúc tiến thương mại, phát triển thị trường cũng được tỉnh đặc biệt quan tâm, nhiều sự kiện lớn như lễ hội bưởi Đoan Hùng đã được tổ chức thành công.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy thương mại điện tử và thương mại số trong lĩnh vực nông nghiệp đã mang lại những hiệu quả thiết thực. Hàng triệu tem truy xuất nguồn gốc đã được hỗ trợ, thông tin sản phẩm bưởi được đăng tải trên các sàn thương mại điện tử của tỉnh và các nền tảng khác, thu hút hàng triệu lượt truy cập.

Bưởi là cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao, giúp nhiều hộ dân vươn lên khá giả.

Đồng thời, việc nhân rộng các mô hình chế biến sản phẩm từ bưởi đang được chú trọng, tạo ra nguồn thu nhập mới cho người dân. Ngoài sản phẩm chính là bưởi quả, tất cả các bộ phận của cây bưởi đều được tận dụng triệt để. Vỏ bưởi được chiết xuất để lấy tinh dầu, một sản phẩm có giá trị cao trong ngành mỹ phẩm và chăm sóc sức khỏe, hoặc sấy dẻo làm món ăn vặt.

Cùi bưởi được chế biến thành chè bưởi truyền thống và mứt bưởi thơm ngon. Hạt bưởi chứa nhiều pectin, có thể chiết xuất để tạo ra gel dưỡng da tự nhiên. Ngay cả những quả bưởi non và bưởi kém chất lượng cũng không bị bỏ phí, mà được dùng để sản xuất rượu bưởi, một sản phẩm mới lạ đầy tiềm năng.

Người dân thu hái hoa bưởi tại các cây non, chưa khai thác quả.

Được biết, hiện một số cơ sở sản xuất, HTX chế biến sản phẩm bưởi thu mua cùi bưởi tươi ở mức 50-60 nghìn đồng/1kg, hoa bưởi tươi 150 nghìn đồng/1 kg tươi, hạt bưởi (tùy thời điểm) có giá khoảng 50-150 nghìn đồng /1kg. Qua xử lý, cùi bưởi khô được bán với giá 480-550 nghìn đồng/1kg tùy loại; tinh dầu bưởi có giá khoảng 5 triệu đồng/1 lít; tinh dầu hoa bưởi có giá 1.5 triệu đồng/lọ 10 ml.

Việc chế biến các sản phẩm từ bưởi không cần đặt tại vùng trồng mà có thể mở rộng ra các khu vực lân cận, giúp dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng hơn, đồng thời mang lại nguồn thu nhập cao hơn cho người nông dân. Đây là một hướng đi hiệu quả, không chỉ giúp tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu mà còn mở rộng thị trường, mang lại giá trị kinh tế cao hơn và góp phần khẳng định vị thế của bưởi Phú Thọ.

Nguyên liệu được chuẩn bị để nấu chè bưởi.

Là một trong những HTX đi đầu trong việc triển khai mô hình chế biến các sản phẩm từ quả bưởi đặc sản Đoan Hùng, HTX Bưởi và Dịch vụ tổng hợp Bằng Luân hiện sản xuất và tiêu thị một số sản phẩm như: Chưng cất tinh dầu bưởi (dầu vỏ, dầu hạt); mứt bưởi, cùi bưởi làm nguyên liệu nấu chè... Các sản phẩm hiện được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường truyền thống và trên các sàn thương mại điện tử.

Hiện HTX có 50 thành viên và liên kết tiêu thụ sản phẩm với nhiều hộ trồng bưởi tại các xã trong và ngoài tỉnh, Thu nhập bình quân người lao động HTX đạt khoảng 6triệu đồng/tháng. Theo anh Nguyễn Tuấn Oanh - Giám đốc HTX, để ký được hợp đồng với các doanh nghiệp lớn, cần phải đáp ứng các yêu cầu cao về chất lượng, cam kết về tiêu chuẩn và thường xuyên gửi mẫu kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Anh Oanh nhấn mạnh: “Chúng tôi cho rằng, song song với chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm cũng là yếu tố để tạo niềm tin với đối tác và hướng đến những hợp đồng lâu dài, mang lại hiệu quả kinh tế bền vững”.

Với những giải pháp đồng bộ từ việc đẩy mạnh sản xuất bưởi theo hướng thâm canh, quản lý và phát triển thương hiệu, đến việc nhân rộng các mô hình chế biến sản phẩm, bưởi Phú Thọ không chỉ là một loại quả đặc sản, mà còn là một sản phẩm đa dạng, có giá trị kinh tế cao, khẳng định vị thế vững chắc trên thị trường.

Hoàng Giang

Nguồn: https://baophutho.vn/nang-tam-buoi-dac-san-237654.htm