Những địa danh ghi dấu sự phát triển của báo chí Hải Dương

Trên chặng đường phát triển của báo chí cách mạng Hải Dương có địa danh đã ghi dấu ấn sâu đậm để mỗi khi nhắc nhớ những người làm báo xứ Đông luôn trân trọng, tự hào.

Chùa Ấp Dọn (nay là chùa Kinh Dương) ở xã Thái Dương (Bình Giang) là địa điểm đồng chí Nguyễn Lương Bằng hoạt động cách mạng và làm báo Công Nông

Nơi khởi nguồn

Tờ báo cách mạng đầu tiên ra đời ở Hải Dương là báo Công Nông do đồng chí Nguyễn Lương Bằng, nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng quê ở xã Thanh Tùng (Thanh Miện) sáng lập. Báo được làm tại Ấp Dọn (nay là thôn Kinh Dương), xã Thái Dương (Bình Giang), phát hành vào tháng 7/1933. Một mình đồng chí Nguyễn Lương Bằng làm toàn bộ tờ báo, vừa viết bài, vừa trực tiếp in trên thạch trong khuôn chiếc nắp tráp cũ với khổ 18 x 25 cm.

Báo Công Nông đăng những bài viết ngắn gọn, dễ hiểu ở các thể loại như xã luận, thơ ca, kể chuyện… Tờ báo nói lên nỗi thống khổ của nhân dân, vạch trần tội ác của thực dân Pháp. Đồng thời, truyền bá tinh thần yêu nước, kêu gọi quần chúng đứng lên làm cách mạng. Báo xuất bản 20 bản mỗi kỳ, in xong là tán phát đi ngay. Không chỉ ở Hải Dương, báo còn được chuyển tới các địa bàn khác ở miền Bắc như Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh, Hưng Yên… Cuối năm 1933, thực dân Pháp khủng bố ráo riết. Trong lúc đi tìm liên lạc với cơ sở của Trung ương ở Bắc Giang, đồng chí Nguyễn Lương Bằng bị địch bắt. Báo Công Nông ngừng hoạt động.

Dù chỉ hoạt động trong thời gian ngắn nhưng báo Công Nông đã ghi dấu mốc quan trọng, mở đầu cho báo chí cách mạng Hải Dương. Tên tuổi đồng chí Nguyễn Lương Bằng mãi gắn bó với sự nghiệp báo chí của tỉnh. Ấp Dọn – nơi được đồng chí Nguyễn Lương Bằng lựa chọn hoạt động cách mạng, làm báo Công Nông trở thành “địa chỉ đỏ” trong lịch sử báo chí Hải Dương.

Tại Ấp Dọn, đồng chí Nguyễn Lương Bằng thường ở 2 cơ sở là chùa Ấp Dọn nằm giữa cánh đồng và gia đình ông Tư Hợi để viết báo.

Ông Phạm Xuân Hội, Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã Thái Dương cho biết địa phương luôn tự hào khi là nơi nuôi giấu, giúp đỡ đồng chí Nguyễn Lương Bằng hoạt động cách mạng và làm báo Công Nông. Chúng tôi mong mỏi cấp trên sớm đầu tư xây dựng bia tưởng niệm để ghi dấu, tưởng nhớ công lao của đồng chí Nguyễn Lương Bằng đối với sự nghiệp cách mạng và nền báo chí tỉnh nhà. Đồng thời giáo dục truyền thống yêu nước, hướng về nguồn cội cho lớp thế hệ sau.

Hiện chùa Kinh Dương thờ di ảnh để tưởng nhớ đồng chí Nguyễn Lương Bằng

Sau khi báo Công Nông ngừng hoạt động, báo chí công khai của Đảng vẫn lưu hành rộng rãi ở Hải Dương.

Cách mạng Tháng Tám thành công năm 1945 đã mở ra thời kỳ mới cho báo chí cách mạng. Nhiều ấn phẩm mới ở Hải Dương ra đời, phải kể đến tuần san Hải Dương, báo Khói lửa, nội san Quyết thắng, tờ Tiếng gọi, tin Hải Dương… Đây là nền tảng, sự chuẩn bị tích cực để các cơ quan báo chí chính thức của tỉnh được thành lập.

Nhớ thương nơi sơ tán

Ngày 25/2/1957, Đài Truyền thanh thị xã Hải Dương được thành lập, đánh dấu khởi đầu cho ngành truyền thanh, phát thanh, truyền hình của tỉnh. Phòng máy được đặt tại khu vực Ủy ban Hành chính thị xã (nay là Công ty TNHH một thành viên Điện lực Hải Dương).

Trong thời gian chiến tranh phá hoại miền Bắc (1965 – 1970), đài được lệnh phải sơ tán về thôn Lãng Xuyên, xã Gia Tân (Gia Lộc). Địa phương bố trí một ngôi nhà ngói cổ để đài làm trụ sở. Hằng ngày các phát thanh viên đọc tin, tín hiệu được truyền tới trạm máy tăng âm công suất lớn đặt tại thôn Bỉnh Di, xã Kỳ Sơn (Tứ Kỳ).

Năm 1968, hai tỉnh Hải Dương, Hưng Yên hợp nhất, Đài Truyền thanh tỉnh Hải Dương và Hưng Yên hợp nhất thành Đài Truyền thanh tỉnh Hải Hưng vẫn hoạt động tại địa điểm sơ tán ở Gia Tân.

Sau cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ nhất, đầu năm 1970, đài chuyển về thị xã Hải Dương, được bố trí trụ sở tại số 75 Phạm Hồng Thái. Giữa năm 1972, Mỹ ném bom bắn phá trở lại, cán bộ, nhân viên đài phải sơ tán lần hai về xã Kỳ Sơn (Tứ Kỳ).

Trụ sở của Đài Phát thanh - Truyền hình Hải Dương, nay là cơ sở 1 của Báo và Đài Phát thanh - Truyền hình Hải Dương ở đường Chương Dương (TP Hải Dương)

Khi Hiệp định Paris được ký kết vào năm 1973, đài chuyển về trụ sở cũ tại Phạm Hồng Thái. Trong 2 năm 1989 – 1990, đài xây dựng khu kỹ thuật ở đường Chương Dương và gắn bó với địa chỉ này đến nay.

Ngày 1/12/1961, báo Hải Dương mới xuất bản số đầu tiên. Trụ sở của báo là ngôi nhà cũ xây từ thời Pháp nằm sâu trong khu vực Tỉnh ủy, đường Bạch Đằng (TP Hải Dương). Năm 1965, khi chiến tranh phá hoại miền Bắc bắt đầu leo thang, báo phải sơ tán về xã Ngọc Sơn (huyện Tứ Kỳ, nay là TP Hải Dương). Khi tình hình bớt căng thẳng, báo lại chuyển về địa điểm cũ. Năm 1968, báo lại sơ tán về thôn Tó, xã Phương Hưng (nay thuộc thị trấn Gia Lộc). Báo Hải Dương mới và báo Hưng Yên hợp nhất thành báo Hải Dương khi vẫn ở nơi sơ tán.

Nơi toà soạn Báo Hải Dương sơ tán trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ ở thôn Tó, xã Phương Hưng (nay là thị trấn Gia Lộc)

Năm 1973, tòa soạn chuyển về nơi làm việc cũ ở thị xã Hải Dương. Năm 1985, trụ sở Báo Hải Hưng chuyển về ở trong Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc phân hiệu Hải Dương (nay là Trường Chính trị tỉnh). Đến năm 1987, báo lại chuyển về số 34 đường Hồng Quang. Năm 2008, Báo Hải Dương chuyển về trụ sở mới tại đường Đức Minh (TP Hải Dương).

Trong thời gian sơ tán, dù điều kiện tác nghiệp khó khăn, cơ sở vật chất thiếu thốn, không bảo đảm nhưng những người làm báo Hải Dương vẫn luôn can trường, nỗ lực khắc phục để làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền. Cũng chính từ những nơi sơ tán, đội ngũ nhà báo càng thêm đoàn kết, gắn bó, sẻ chia.

Trụ sở Báo Hải Dương ở số 10 Đức Minh, TP Hải Dương, nay là cơ sở 2 của Báo và Đài Phát thanh - Truyền hình Hải Dương

Trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, ngày 1/5/2025, Báo Hải Dương và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh hợp nhất thành Báo và Đài Phát thanh - Truyền hình Hải Dương. Cơ quan mới vẫn duy trì 2 trụ sở ở đường Chương Dương và số 10 phố Đức Minh (TP Hải Dương). Thời gian tới, tỉnh Hải Dương sẽ hợp nhất với TP Hải Phòng, việc sắp xếp cơ quan báo chí tiếp tục diễn ra.

NGUYỄN MƠ - THÀNH CHUNG

Nguồn: https://baohaiduong.vn/nhung-dia-danh-ghi-dau-su-phat-trien-cua-bao-chi-hai-duong-414166.html