16 năm làm "nhạc trưởng" của Báo Quảng Ninh

Từ vị trí Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ, năm 1972, ông Nguyễn Huy Trợ được điều động sang làm Tổng Biên tập Báo Quảng Ninh. Ông tại vị 16 năm cho đến năm 1988 thì nhận quyết định nghỉ hưu.

Suốt mấy chục năm làm lãnh đạo Báo, ông Trợ nhận thấy tuyệt đại đa số anh em làm báo là những người trí thức có nhiều sáng tạo, xông xáo làm việc không kể ngày đêm, ham học hỏi, có ý thức kỷ luật lao động cao. Trong kháng chiến chống Mỹ, nhất là khi máy bay leo thang ra đánh phá miền Bắc, việc đi lại rất khó khăn, nguy hiểm nhưng bất cứ lúc nào nhiệm vụ cần là nhà báo lên đường đi viết ngay. Chính tinh thần đó cộng với sự cố gắng của cán bộ công nhân nhà in Quảng Ninh nữa mà suốt giai đoạn chống Mỹ kể cả có những lúc ác liệt nhất nhưng báo Quảng Ninh vẫn ra đều đặn đúng lúc, đúng kỳ. Hơn nữa, Báo Quảng Ninh còn tuyên truyền dài hơi hàng tháng lan toả nhiều điển hình tiên tiến trong chiến đấu và sản xuất dựng xây Vùng mỏ.

Suốt một giai đoạn dài, bộ phận làm ảnh kẽm không những chỉ làm báo Quảng Ninh mà còn làm giúp ảnh kẽm cho báo Hải quân và báo một số tỉnh bạn lân cận. Đồng thời, còn kèm cặp truyền nghề cho một số báo bạn về chụp ảnh trên kẽm, phơi ảnh, làm ăn mòn. Nhiều phóng viên nhân viên của Báo lúc đó rất năng động cũng cưa bào cắt khoan đóng đinh như thợ mộc.

Những năm đất nước bước vào thời kỳ hoà bình xây dựng, phóng viên Báo Quảng Ninh dưới sự chỉ huy của "nhạc trưởng" Nguyễn Huy Trợ đã lăn lộn cơ sở, giữ vững tư cách người cầm bút được lãnh đạo và công nhân viên cơ sở trân trọng. Đội ngũ những người làm báo hiểu rõ mình đại diện cho cơ quan ngôn luận của Đảng bộ chính quyền địa phương, luôn rèn luyện lòng tự trọng tự hào của người làm báo Đảng đấu tranh có hiệu quả với tiêu cực. Đó là một đội ngũ làm báo giàu sức sống, có sức chiến đấu cao đã tạo ra cơ sở để tờ báo phát triển bền vững.

Giai đoạn này, phong trào học tập nghiệp vụ sôi nổi trong nhiều năm liền diễn ra sôi nổi với khẩu hiệu "Tất cả đều là thầy, tất cả đều là trò". Phóng viên, biên tập viên nào giỏi về thể tài, lĩnh vực nào, có kinh nghiệm hơn hoặc là được học tập nhiều hơn thì chuẩn bị nội dung để truyền đạt cho anh em khác. Nhờ vừa làm vừa học mà đội ngũ những người làm báo luôn được củng cố và phát triển, từng bước đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ, nâng dần chất lượng tờ báo. Để nâng tầm văn hoá của tờ báo, từ sau năm 1975 báo thí điểm dành 1 trang rồi 2 trang trong số báo cuối tuần cho các vấn đề văn hoá, văn học nghệ thuật. Sau 2 năm thí điểm được độc giả hoan nghênh, đến tháng 3 năm 1984, Báo Quảng Ninh có thêm số thứ bảy số đặc biệt cuối tuần khá sớm cùng với một số báo trong cả nước.

Nhà báo Nguyễn Huy Trợ để lại tấm gương lao động chữ nghĩa tận tụy đến phút cuối cùng của cuộc đời.

Cuộc đời làm báo gian khổ đã giúp ông Huy Trợ nhận ra rằng tuy có vất vả nhưng sôi động và vui vẻ nhất là được nhân dân tin yêu, đồng nghiệp ủng hộ. Điều ông Trợ hạnh phúc nhất là được sống trong tình cảm cao đẹp của những người cầm bút, ông có trước có sau, vị tha, cao thượng, vô tư. Trong làng báo đều coi nhau là đồng nghiệp, đồng chí, bạn bè, anh em thân thiết chí cốt. Những tình cảm đồng chí, đồng nghiệp đó đã và sẽ luôn sống mãi trong lòng các thế hệ làm báo Quảng Ninh.

Nhà báo Hồ Phong - Xin tiếp viện để xây dựng hệ thống phát thanh

Sau khi vào tiếp quản Khu mỏ được một thời gian, ông Hồ Phong được cử làm Trưởng Phòng Thông tấn báo chí của Sở Tuyên truyền, phụ trách tờ tin Hồng Quảng. Đầu tháng 9/1956, ông được Ban Tuyên huấn Khu Hồng Quảng phân công phụ trách Đài Truyền thanh Hòn Gai (tiền thân của Đài Phát thanh - Truyền hình Quảng Ninh).

Không chỉ riêng ông Hồ Phong mà với tất cả anh em phóng viên nhân viên của Đài đều bỡ ngỡ khi tiếp cận với phát thanh. Giai đoạn đó, nhờ sự giúp đỡ của Liên Xô (cũ) mà hệ thống dây dẫn, loa phóng thanh và máy móc thiết bị mới được lắp đặt lần đầu tiên ở TX Hòn Gai. Khu Hồng Quảng được Trung ương ưu tiên lắp đặt 2 hệ thống truyền thanh tại Hòn Gai và Cẩm Phả. Buổi đầu thành lập, Đài Truyền thanh Hòn Gai có 11 người do ông Hồ Phong làm Trưởng Đài. Đài khi ấy chưa hình thành ban bệ, bộ phận như bây giờ, mọi người phải đảm nhiệm tất tần tật các công đoạn, từ thợ đường dây đến soạn chương trình, phát thanh viên...

Trụ sở của Đài đặt tại Bến Đoan. Mỗi ngày, Đài có bản tin 15 phút phát vào khung giờ bản tin đầu tiên của Đài Tiếng nói Việt Nam. Nội dung bản tin tuyên truyền chủ trương, đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng bộ chính quyền khu Hồng Quảng và những vấn đề cụ thể về chính sách sau tiếp quản. Ngoài ra, Đài còn tiếp âm Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Bắc Kinh và Đài Matxcova. Trong quá trình tác nghiệp, anh em phóng viên nhân viên của Đài gặp rất nhiều khó khăn do điều kiện chủ quan, trình độ kỹ thuật. Thời điểm đó, chưa ai được đào tạo bài bản về báo chí. Khi máy móc gặp sự cố kỹ thuật, nhà báo Hồ Phong lại phải điện lên Trung ương xin "tiếp viện".

Trong quá trình chuyển tiếp chương trình từ Hòn Gai xuống Cẩm Phả do chưa có đường dây đi riêng nên ông Hồ Phong phải đi nhờ qua đường điện thoại của Công ty Than. Tín hiệu được đưa từ Đài Hòn Gai xuống Cẩm Phả rồi khuyếch đại điện thế đưa ra loa ở khu vực Cẩm Phả. Tuy nhiên, biện pháp đó chỉ là tạm thời chứ không thể khắc phục được xuyên âm sang đường dây của bưu điện và đồng thời cũng đã làm gián đoạn việc chỉ đạo sản xuất của ngành Than.

Nhà báo Hồ Phong nhận huy hiệu Đảng. — Nhà báo Hồ Phong (bên phải) trong một lần gặp gỡ đồng nghiệp.

Nói chung, cán bộ nhân viên của Đài ai cũng làm việc với tinh thần cầu thị, ham học hỏi bạn bè đồng nghiệp, vừa làm vừa rút kinh nghiệm từ chính công việc và từ các chương trình của Đài Tiếng nói Việt Nam. Chính vì thế, các chương trình do ông Hồ Phong chỉ đạo anh em thực hiện đều nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của nhân dân Khu mỏ của các đồng chí lãnh đạo Khu uỷ.

Trước tình hình thiếu thốn phương tiện kỹ thuật, Đài đã tìm tòi, chế tạo và sản xuất ra những chiếc loa kim (loa điện từ) với chất lượng âm thanh không kém hơn so với loa điện động mà lại tiện dụng giá thành thấp nên được bà con chấp nhận.

Ngay sau khi loa kim ra đời, khu vực Hòn Gai đã lắp được hơn 5.000 chiếc, đạt tỷ lệ 60% các hộ có phương tiện nghe đài. Sau đó, Đài còn tận dụng những đường ray hết hạn của ngành Than để treo loa thay thế cho những cột gỗ đã bị mưa nắng làm mục nát. Hai sáng kiến này đều đã được Cục Truyền thanh đánh giá cao.

Năm 1959, do yêu cầu của công tác tuyên truyền ngày càng đòi hỏi cao hơn, diện phổ biến thông tin cần rộng hơn nên Đài Truyền thanh Hòn Gai và Cẩm Phả được tách ra khỏi Sở Văn hoá để thành lập Đài Truyền thanh Hồng Quảng. Lực lượng cán bộ, phóng viên nhân viên lúc này đã tăng lên, riêng biên tập viên đã lên đến 20 người. Do đó các chương trình thêm phong phú hơn. Ngoài 3 bản tin hàng ngày thời lượng 30 phút, Đài có thêm các chuyên đề, chuyên mục thường kỳ như: Thanh niên, Phụ nữ, Măng non và Văn nghệ... Các chương trình phát thanh địa phương đã góp phần thúc đẩy phong trào thi đua lao động sản xuất, xây dựng cuộc sống mới.

Tháng 10/1963, Đài Truyền thanh khu Hồng Quảng cũng đổi tên thành Đài Truyền thanh Quảng Ninh. Năm 1976, Đài Truyền thanh Quảng Ninh được đổi tên thành Đài Phát thanh Quảng Ninh. Ngày 2/9/1983 chương trình truyền hình Quảng Ninh đầu tiên được phát sóng trên kênh 12VHF. Từ đây, Đài Phát thanh Quảng Ninh cũng có tên mới là Đài Phát thanh - Truyền hình Quảng Ninh. Từ năm 2019, trở về với mái nhà chung là Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh. Trên hành trình phát triển, cánh sóng phát thanh không ngừng bay cao, vươn xa, trở thành hai trong 4 hạ tầng trụ cột của Trung tâm Truyền thông tỉnh hiện nay không thể quên những con người trong ngày đầu gian khó như nhà báo Hồ Phong. Nhà báo Hồ Phong đã mất từ lâu nhưng tấm gương lao động tận hiến cho nghề nghiệp của ông được nhiều nhà báo thế hệ sau của làng báo Quảng Ninh còn nhớ mãi.

Nhà báo Phạm Xuân Phổ - Người đi tìm lời giải cho việc làm truyền hình

Trong sự nghiệp làm báo của mình, nhà báo Phạm Xuân Phổ, nguyên Giám đốc Đài PT-TH Quảng Ninh (giai đoạn 1976-1988), nay là Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh, đã 2 lần đi tìm lời giải cho việc làm truyền hình.

Lần đầu tiên vào năm 1980, đồng chí Nguyễn Ngọc Đàm, Chủ tịch UBND tỉnh, chỉ đạo: Bộ Tư lệnh Hải quân có ý muốn giúp Quảng Ninh lắp ráp máy thu hình đề nghị anh em ở Đài nghiên cứu cộng tác để làm truyền hình. Một bài toán khó được đặt ra với nhà báo Phạm Xuân Phổ cũng như lãnh đạo Đài vào thời điểm đó.

Nhà báo Phạm Xuân Phổ về họp cơ quan liên quan đến những vấn đề về công tác phối hợp, phương tiện trang thiết bị kỹ thuật. Cuối cùng tất cả cán bộ chủ chốt của Đài đều nhất trí làm truyền hình. Đài cử ra 5 cán bộ kỹ thuật được chọn đảm nhiệm việc này dưới sự chỉ huy của kỹ sư Trương Quang Vinh.

Trải qua 8 tháng vừa học vừa làm vừa tìm kiếm linh kiện phụ tùng, cuối cùng máy thu phát do hai bên cộng tác xây dựng cũng hoàn thành và đưa về TX Hồng Gai để thử nghiệm. Một ngày cuối tháng 10/1981, máy được đưa lên tầng cao trụ sở Sở LĐ-TB&XH để thu phát thử. Qua 2 buổi tối làm việc, chỉnh đi chỉnh lại chất lượng thu phát vẫn không đạt yêu cầu đề ra. Nhà báo Phạm Xuân Phổ hội ý với anh em kỹ thuật và các đồng chí hải quân dừng công việc và báo cáo với các đồng chí lãnh đạo tỉnh về việc thử nghiệm không thành công. Giám đốc Phạm Xuân Phổ và cán bộ kỹ thuật đành tiễn chân các đồng chí hải quân ra về sau một thời gian dài hỗ trợ cho tỉnh.

Nhà báo Phạm Xuân Phổ phát biểu trong một hội nghị của Đài PTTH Quảng Ninh. — Nhà báo Phạm Xuân Phổ phát biểu trong một hội nghị của Đài PT-TH Quảng Ninh.

2 năm sau, vào đầu tháng 3/1983, đồng chí Phạm Hoành, Chủ tịch UBND tỉnh, chỉ đạo, tỉnh quyết định làm truyền hình để phục vụ cho việc nâng cao đời sống của quân và dân trong tỉnh. Bài toán kỹ thuật lần này đỡ khó khăn hơn, lời giải cũng đỡ lòng vòng hơn khi tỉnh quyết định mua máy phát hình của Pháp. UBND tỉnh nhờ Viện Nghiên cứu kỹ thuật phát thanh truyền hình thuộc Uỷ ban Phát thanh truyền hình Việt Nam (có trụ sở tại TP Hồ Chí Minh) mua giúp và lắp đặt vào trong một container. Đài Phát thanh của tỉnh phải chuẩn bị chu đáo việc xây dựng cơ sở hạ tầng, cột ăng ten thu phát, đường điện, đường giao thông lên đồi. Yêu cầu đặt ra là tất cả các công đoạn phải hoàn tất trước ngày 2/9/1983.

Nhà báo Phạm Xuân Phổ và đồng nghiệp trong một cuộc gặp gỡ.

Việc này diễn ra vào mùa mưa nhiều, thời gian lại eo hẹp nên Giám đốc Phạm Xuân Phổ gấp rút triển khai cán bộ công nhân kỹ thuật nhanh chóng bắt tay ngay vào làm. Ông cũng đề xuất UBND tỉnh giao nhiệm vụ cho các ngành xây dựng, điện lực, giao thông hỗ trợ cho Đài. Các ngành đều hỗ trợ tích cực đảm bảo đúng tiến độ các hạng mục cột ăng-ten, kéo điện, làm đường, xây nhà làm việc, bố trí bảo vệ...

Máy phát hình chuyển bằng đường biển từ TP Hồ Chí Minh về cũng đã tập kết tại Bến Đoan (phường Hồng Gai). Một chiều cuối tháng 8/1983, bà con nhân dân TX Hồng Gai nô nức đổ ra đường chứng kiến đoàn quân điều khiển xe đặc chủng của đơn vị phòng không không quân đóng tại Hà Lầm ra hỗ trợ kéo container chứa máy phát hình lên đồi cao 150m ở Cột 5. Mọi việc đã diễn ra tốt đẹp đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Ngày 2/9/1983, tỉnh nhà kỷ niệm 38 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Chiều hôm đó, Giám đốc Phạm Xuân Phổ thay mặt lãnh đạo Đài vào báo cáo với tỉnh mời các đồng chí lãnh đạo và nhân dân cùng lên đồi Cột 5 dự lễ khánh thành và phát băng hình đầu tiên tường thuật cuộc mít tinh kỷ niệm Ngày Quốc khánh trên sóng truyền hình kênh 12. Thời điểm đó, Quảng Ninh cũng là tỉnh đầu tiên của miền Bắc có Đài Truyền hình. Sự kiện này cũng được phát sóng trong bản tin cuối ngày của Đài Truyền hình Việt Nam ngay đêm hôm đó. Truyền hình Quảng Ninh ra đời thể hiện sự quan tâm của tỉnh và hỗ trợ của nhiều sở, ngành liên quan, những nỗ lực không mệt mỏi của cán bộ phóng viên, trong đó có nhà báo Phạm Xuân Phổ đã giải được những bài toán rất khó về mặt trang thiết bị kỹ thuật.

Ông Nguyễn Tuấn Phương, nguyên Phó Giám đốc Đài PT-TH Quảng Ninh, nhớ lại: Trong quá trình làm việc dưới sự lãnh đạo của ông, tôi vô cùng cảm phục và kính trọng ông, mặc dù tuổi đã cao nhưng không bỏ theo dõi, giám sát một buổi phát sóng nào... Tôi tin rằng, giờ đây, ở nơi xa lắm, ông Giám đốc năm xưa vẫn theo dõi sự nghiệp phát thanh truyền hình Quảng Ninh đang đổi mới từng ngày, ổn định phát triển vững chắc, ngày càng được khán thính giả trong tỉnh cũng như cả nước và cả kiều bào ta ở nước ngoài tin yêu.

Huỳnh Đăng

Nguồn: https://baoquangninh.vn/nhung-thu-linh-dau-tien-3360225.html